Zabalegi Lazkanotegi, Joxepa (1916 - 2009)

ID: 
7

Loinaz Azpiazu, Juli


Helbidea Arrasku ()
Jaiolekua Zamarre (Donostia)
Biografia

Donostiako Loiola auzoan jaio zen amaren jaiotetxean, Zamarre baserrian.  Bi gurasoak Donostiarrak zituen, ama Petra Azpiazu Arrastua eta aita Joxe Mari Loinaz Ibarburu, Betolondegi baserrikoa. Loiolatik Puntalera mugitu omen ziren. Donostiako gauza gutxi gogoratzen du, 3 urte zituenerako Oiartzuna etorri baitziren, Ezkontzegira. Gerrak bertan harrapatu zuen. Komunio handia egin zuenean Frantsillara joan ziren bizitzera. 1953an Epixkarrera ezkondu zen. 1957an Arraskura mugitu zen eta geroztik bertan bizi da. Baserriko lana ongi ezagutu du, elizako ohitura zaharrak eta sendabelarrak ere primeran ezagutzen ditu.

Elkarrizketak OIA-138

Pasarteak

IzenburuaHasiBukatuIraup.Lh.
-0:00:000:01:071' 07''3
-0:01:070:04:213' 14''3
Donostiatik Ezkontzegira0:04:210:05:180' 57''1
-0:05:180:06:080' 50''2
Garrotilloa0:06:080:07:441' 36''1
Baserriz baserri0:07:440:09:562' 12''1
Donostiarra edo oiartzuarra?0:09:560:10:520' 56''1
Ezkontzegin maizter0:10:520:12:361' 44''1
Arropa etxean0:12:410:13:290' 48''1
Dolu-jantzia0:13:290:14:581' 29''1
Arropak tindatu0:14:580:16:081' 10''1
-0:16:080:16:550' 47''2
Elizara beldurrez0:16:550:18:471' 52''1
Elizan 0:18:470:20:091' 22''1
Senar-emazteak ezin ondoan eseri elizan0:20:090:21:451' 36''1
Meza latinez0:21:450:22:420' 57''1
Konfesioak0:22:420:23:561' 14''1
Bilerak0:23:560:25:111' 15''1
Ukenduak0:25:120:26:341' 22''1
Intsusa ukendua0:26:340:27:190' 45''1
-0:27:190:27:510' 32''2
Sendabelarrak0:27:510:30:593' 08''1
-0:30:590:36:355' 36''2
Sendabelarrak II0:36:350:37:481' 13''1

Gaztelumendi Urruzola, Maritxu


Jaiolekua Aroxkene (Karrika)
Biografia

Oiartzungo Karrika auzoko Aroxkene baserrian jaio zen, 1938ko uztailaren 17an. Aroxkene baserrikoa bertakoa zuen aita, eta Errenteriako Egiburu baserrikoa ama. Ahizpa zaharragoa eta bi anaia gazteago izan ditu Maritxuk. 22 urte inguru zituela kalera joan zen bizitzera familia guztia, Karrika auzoan bertan. Eskola garaian, etxeko lanetan laguntzen eta esne partitzen ibili zen. Zerbitzari lanetan jardun zuen gaztetan, Gurutze auzoko jatetxe batean hasi eta Errenteriako Panierren, Maria Cristinan, Igeldon, Fagollagan zein Epeleko Etxeberrin ere aritzeraino. 24 urte inguru zituela, ordea, administrazio ikasketei heldu zien Maritxuk, eta ikasi bitartean, haurrekin irakasle aritzeko aukera sortu zitzaion, Errenterian lehenik, eta hazten ikusi zuen auzoan bertan gero, Oiartzungo Karrikan, hain zuzen. Karrikan kultur sustatzaile lanetan ere jardun zuen, dantza taldea eta beste hainbat kultur adierazpen bultzatuz, eta gaur egun Karrikan den Artaso Elkartea abian jartzeko lehen pausoak eurek eman zituzten, gerora auzolanean altxatua izan bazen ere. San Migel patronatuan hasi zen lanean gero, eta  Villabonara ezkondu zen; bertan zazpi urte inguru egin eta Oiartzunera itzuli zen bizitzera, Ugaldetxo auzora, senarra eta bi semerekin. Oiartzunera itzuli eta gerra aurreko “poxpolinak” berreskuratze lanetan jardun zuen, Jon Oñatibia idazle eta txistulariak abiatutako asmoa gauzatuz. Hiru liburu ditu idatziak eta bere kontura argitaratuak: `Karrika Xabaleko aritz-ondotik´ (2004), `Poxpolinak´ (Jon Oñatibiaren oroimenez) (2004) eta `Aitona sutondoan ipuin kontari´ (2014).

Elkarrizketak OIA-118, OIA-119, OIA-122, OIA-123, OIA-124, OIA-125, OIA-126, OIA-127

Pasarteak

IzenburuaHasiBukatuIraup.Lh.
Alkizako oiloa eta Larraulgo azeria0:00:000:04:124' 12''1
Zezen ona eta astoa0:04:120:30:3626' 24''1
Santokristo Lezokoari promesa0:30:440:34:444' 00''1
Tomaxen zelebrekeriak0:00:000:17:4317' 43''1
Axerko eta katakuxantxa0:18:130:27:239' 10''1
-0:27:230:30:002' 37''3
Egiptora ihesi0:30:000:35:485' 48''1
-0:36:280:00:000' 00''3

Irastortza Gaztelumendi, Maitxo


Helbidea Borrondegi ()
Jaiolekua Zabalea (Ergoien)
Biografia Ergoien eta Karrika goitik begiratzen dituen Zabalea baserrikoa da Maitxo, eta ongi ezagutzen ditu bi auzoak. Eskolara Aierdira joan zen. Gogoan du erdaraz jakin ez eta isilik egon behar izaten zutela, eta baita Lexoti bertsolariaren familia jatorra ere. Esne-banaketan gaztetan hasi behar izan zuen, neskame gabe gelditu zirenean. Borrondira ezkondu zenean ez zuen mira askorik egin, ordurako aski ederki zekien-eta zer zen baserriko lana.
Elkarrizketak OIA-057, OIA-058, OIA-059

Pasarteak

IzenburuaHasiBukatuIraup.Lh.
0:00:000:08:408' 40''2
Erreka, muga0:08:400:11:102' 30''1
Apaiza, larri0:11:100:12:251' 15''1
0:12:250:14:502' 25''2
Apaizei errespetua0:14:500:17:252' 35''1
0:17:250:21:103' 45''3
Baserrirako0:21:100:22:000' 50''1
0:22:000:22:400' 40''3
0:22:400:23:000' 20''2
0:23:000:23:400' 40''3
Borrondi baserria0:23:400:24:300' 50''1
Gaztetan lana eta dantza, biak0:27:100:30:303' 20''1
Soldaduska, Leongo meategietan0:30:300:32:502' 20''1
Karrikako eskola0:32:500:34:201' 30''1
Eskolan, erdaraz0:35:000:35:500' 50''1
Aldaketak heziketan0:36:200:40:204' 00''1
Arropa gutxi0:41:500:43:201' 30''1
Lanaren truke, eskolak0:43:200:45:302' 10''1
Haur langileak0:45:300:47:502' 20''1
Oiartzungo txirrindulariak eta pilotariak0:47:500:50:002' 10''1
0:50:000:50:400' 40''3
Pilota0:50:400:51:000' 20''1
0:52:400:54:101' 30''2
Aurrezki kutxara beharrean, dirua apaizari0:54:100:55:501' 40''1
Apaizen indarra0:55:500:58:302' 40''1
Dantzazaleak, kaxkarinak0:58:301:01:303' 00''1

Lekuona Artsuaga, Enrike


Helbidea Borrondegi ()
Jaiolekua Borrondegi (Karrika)
Biografia Enrike Borrondegin jaioa da. Bederatzi senideetatik bera gelditu zen baserrian, baina bizitzaren gorabeherengatik toki askotara ailegatua da Enrike. Lehenengo ikasketak Karrikako eskolan egin zituen, eta Donostiako jesuitenean eskolak jaso zituen, lanaren truke. Soldaduska Leongo meategietan egitea aukeratu zuen. Paper fabrikan mutil kozkorretatik hasi zen lanean eta industria erreformak bete-betean harrapatu zuen; Europako herri ezberdinetara joan behar izan zuen makina berriak ezagutzera. Europak eraman duen bidea hartzen ari garela dio, urte gutxitan galduko direla baserria eta garai bateko patxada.
Elkarrizketak OIA-057, OIA-058, OIA-059

Pasarteak

IzenburuaHasiBukatuIraup.Lh.
0:00:000:08:408' 40''2
Erreka, muga0:08:400:11:102' 30''1
Apaiza, larri0:11:100:12:251' 15''1
0:12:250:14:502' 25''2
Apaizei errespetua0:14:500:17:252' 35''1
0:17:250:21:103' 45''3
Baserrirako0:21:100:22:000' 50''1
0:22:000:22:400' 40''3
0:22:400:23:000' 20''2
0:23:000:23:400' 40''3
Borrondi baserria0:23:400:24:300' 50''1
Gaztetan lana eta dantza, biak0:27:100:30:303' 20''1
Soldaduska, Leongo meategietan0:30:300:32:502' 20''1
Karrikako eskola0:32:500:34:201' 30''1
Eskolan, erdaraz0:35:000:35:500' 50''1
Aldaketak heziketan0:36:200:40:204' 00''1
Arropa gutxi0:41:500:43:201' 30''1
Lanaren truke, eskolak0:43:200:45:302' 10''1
Haur langileak0:45:300:47:502' 20''1
Oiartzungo txirrindulariak eta pilotariak0:47:500:50:002' 10''1
0:50:000:50:400' 40''3
Pilota0:50:400:51:000' 20''1
0:52:400:54:101' 30''2
Aurrezki kutxara beharrean, dirua apaizari0:54:100:55:501' 40''1
Apaizen indarra0:55:500:58:302' 40''1
Dantzazaleak, kaxkarinak0:58:301:01:303' 00''1

Zabaleta Labandibar, Joxe


Helbidea Etxeberri ()
Jaiolekua Etxeberri (Karrika) (Donostia)
Biografia Karrikako Etxeberrikoa bazen ere, berez, Donostiako Mirakruzen jaioa zen Joxe. Baina oso gaztea zela etorri zen familia bertara. Ama zuten Etxeberrikoa. Karrikara bizitzera etorri baino lehen ere, eskolako oporrak Altzatxikin pasatzen zituen Joxek. Ama ez omen zen oso gustura etorri, baina beraiek hona eginda zeuden eta ez zuten mirarik egin. "Kastillano burro" deitzen omen zioten Karrikan, eta gero zer da, eta erdaraz ahaztu. Edonork esango zuen Joxe donostiarra zenik: Oiartzungo bazterrak beste inork baino hobeto ezagutzen zituen eta baserrian ez ezik, mendian ere lan asko egina zen. Urte gehienak Diputazioan egin zituen, errepideak konpontzen, baina lantegi askotatik pasatakoa zen, 14 urtetarako lanean hasia baitzen. Oiartzuar petoa bagenuen ere, hitz batzuetan gipuzkera kutsua nabaritzen zitzaion.
Elkarrizketak OIA-075, OIA-076

Pasarteak

IzenburuaHasiBukatuIraup.Lh.
-0:00:000:02:202' 20''3
Donostiatik Karrikara0:02:200:04:402' 20''1
Mirakruzeko nagusiak, mutil kozkorretan0:04:400:08:113' 31''1
Kastillano burro0:08:110:10:212' 10''1
Altzatxikiko mutil kozkorra0:10:210:12:201' 59''1
0:12:200:12:500' 30''2
Altzatxikitik Saroberrekara arropa garbitzera0:12:500:15:302' 40''1
Ura, urruti0:15:300:17:302' 00''1
Petrolioa, eltzera0:17:300:19:302' 00''1
Katua akabatu0:19:300:20:451' 15''1
Auzolanean0:20:450:22:552' 10''1
Egurketan0:22:550:25:252' 30''1
Lehen egur gutxiago zegoen0:25:250:28:303' 05''1
Gerran hilak0:28:300:30:101' 40''1
0:30:100:31:301' 20''3
Tiroak bai galanki: pakun!0:31:300:34:503' 20''1
Babarrunak garrafoietan gordeta0:34:500:38:003' 10''1
Errotari azkarra0:38:000:40:002' 00''1
Ogi gabe etxera0:40:020:43:203' 18''1
Janaria, gordeka0:43:190:46:012' 42''1
Goizuetako bidea0:46:010:47:101' 09''1
Goizueta inguruak0:47:100:49:502' 40''1
Ahuntzen bila0:49:500:52:503' 00''1
Kontrabandoa0:52:520:55:122' 20''1
Orduko jornalak0:55:120:58:283' 16''1
Santioetan, bazkaldu eta Iturriotzera0:58:281:00:502' 22''1
Azegaineko bilera eta apaizaren baimenak1:00:501:02:431' 53''1
Don Regino medikua0:00:000:01:001' 00''1
Castro medikua0:01:220:03:101' 48''1
0:03:100:04:000' 50''2
Etxeberriko amona eta Don Julio0:03:550:07:203' 25''1
Axeritarrak eta Etxeberrikoak0:07:190:10:102' 51''1
0:10:100:12:102' 00''3
mairuak, ola-etxea eta Zorrolako trena0:12:100:14:402' 30''1
Amona: emakume gogorra0:14:400:17:062' 26''1
Karrika eta Altzibarko eskolak0:17:060:20:143' 08''1
Gaztetatik lanean0:20:140:23:323' 18''1
Lan istripua0:23:300:26:102' 40''1
Altzibarko paper fabrikan mutil kozkorrak lanean0:29:500:31:401' 50''1
Altzibarko paper fabrikan, lan arriskutsu franko0:31:540:33:301' 36''1
Altzibarko paper fabrika erori zenekoa0:34:120:37:233' 11''1
Paper fabrika zergatik erori zen0:37:230:39:201' 57''1
Altzibarko paper-fabrika0:39:200:41:101' 50''3
Soldaduska Arditurrin0:41:080:44:002' 52''1
Mando lana Arditurrin0:44:000:46:302' 30''1
Ur asko meazuloetan0:46:300:49:303' 00''1
Izenak0:49:300:50:000' 30''3
Lana bai, baina jan ere bai0:50:000:53:263' 26''1
Trena0:53:260:54:311' 05''2
Gerezi landare bila joan eta jorrarekin itzuli0:54:310:56:402' 09''1

Zabalegi Lazkanotegi, Joxepa


Helbidea Arandaran ()
Jaiolekua Martinmotzene (Altzibar)
Biografia Joxepa Altzibarko Martinmotzenen jaioa zen, eta bertan bizitakoa, Arandaranera ezkondu zen arte. Bederatzi senide izaki, lan asko egina zen ttikitatik, baserrian bezalaxe kanpoan ere. Martinmotzenen tolarea zeukaten eta jende asko pasatzen zen bertatik. Joxepak lana egin behar izaten zuen eta ezin izaten zuen egunero joan eskolara. Maistrak errieta egiten zion horregatik; izan ere, eskolarako asko balio zuena zen. Gero ere, Arandaranera ezkondu berritan, auzoko haurrei eskola emana da Aizegainen.
Elkarrizketak OIA-017, OIA-018, OIA-019

Pasarteak

IzenburuaHasiBukatuIraup.Lh.
0:01:300:03:001' 30''2
Gerran anaia galdu zuten0:03:000:07:004' 00''1
0:07:000:07:300' 30''3
0:07:300:09:001' 30''2
Haurtzaroa0:12:500:15:302' 40''2
0:15:300:18:002' 30''2
0:18:000:20:002' 00''2
Altzibarko fusilamenduak0:20:000:22:502' 50''1
Familiaz0:22:500:23:400' 50''3
Arrandegian lanean0:23:400:26:202' 40''1
Goizuetako bidean, Arano0:30:020:31:451' 43''1
Karrikako eskola eta harrobia0:31:450:34:202' 35''1
Arropa garbitzeko teknikak0:34:200:38:304' 10''1
Bileratik etxerako bidea0:41:400:44:002' 20''1
0:50:400:51:501' 10''3
Auzoko haurren maistra0:51:500:52:400' 50''1
0:52:400:54:452' 05''2
0:00:000:00:400' 40''3
Janzkera eta orrazkera0:00:400:04:103' 30''1
Karrikako harrobia0:04:100:06:202' 10''1
Tolarea0:06:200:09:002' 40''1
Izar ikuskizuna0:09:000:10:151' 15''1
0:10:150:11:401' 25''2
Eskola eta lana, balantzan0:11:400:15:003' 20''1
Errekan garbitzen0:17:200:17:500' 30''1
0:17:500:19:451' 55''2
Karrikako maistra0:19:450:22:302' 45''1
0:22:300:24:302' 00''2
Maistra izateko jaioa0:24:300:27:503' 20''1
Martinmotzene0:27:500:31:003' 10''1
0:31:000:33:352' 35''2
Ilargia eta ote-zamaria0:33:350:34:351' 00''1
Ote-jotzea0:34:350:35:250' 50''1
Iratze-ebakitzen0:35:250:39:003' 35''1
Belar lehorrak su hartzeko arriskua0:39:000:41:202' 20''1
Bileratik goiz erretiratu behar0:41:200:43:502' 30''1
Auzoetako jaiak0:43:500:46:002' 10''2
Kantatzeko zaletasuna0:46:000:47:401' 40''1
0:47:400:48:300' 50''3
Ameriketara0:48:300:50:402' 10''1
Ezkontza0:50:400:53:503' 10''1
0:53:500:54:450' 55''3
0:00:000:02:102' 10''3
0:02:100:05:103' 00''2
Lana eginez ikasten0:05:100:07:402' 30''1
Etxetik kanpo lanean0:08:350:10:001' 25''1
Fabriketara0:10:000:12:202' 20''1
0:12:200:13:501' 30''2
Altzibarko bilera0:13:500:17:103' 20''1
Nobio kontuak0:17:100:20:103' 00''1