Zabalegi Lazkanotegi, Joxepa (1916 - 2009)

Oiartzungo Altzibar auzoan jaio zen, Villa Zamoran. "Pantalonera" deitzen zioten gaztetan, galtzak josten ikasi baitzuen eta horretan aritzen baitzen lanean. Ondoren, Errenteriara joan zen bizitzera. Donostiako Casa Alcalde tabernan aritu zen lanean bost urtez, bertan ezagutu zuen gerora senarra izango zuena; ezkontzeko lana utzi zuen.  Zallako gizon erdaldun batekin ezkondu zen, eta Donostian bizi izan dira.

Altzibarren jaio zen Bixenta, gerra etorri zen urtean. Bizitza guztia baserrian lanean pasa du, dena denen artean egiten zen, lanak ongi banatuta zituzten. Denbora libre gutxi izaten zuen, baina berarentzat aski izaten zen behiak jetzi ondoren esnea hozteko erreka bazterrera eramaten zuten tartea. 7 urterekin hasi zen eskolara, oso oroitzapen ona du, baserriko lanak alde batera uzteko aukera baitzen Bixentarentzat. Hala ere, argi du eskolak baino gehiago erakusten duela bizimoduak berak.

1940ko maiatzaren 19an Errenteriako partean den Artamugarri-erdikoan jaioa. Oiartzun eta Errenteria-Orereta arteko mugaren ondoan. Baserria Errenteria-Oreretako lurretan egon arren, Oiartzun gertuago geratzen zitzaienez, Iturriotz alderako joera zuten beti. Aita auzoko Arbide baserrikoa zuen, Jose Manuel Mendiburu. Eta ama, Lorenza Etxeburu, berriz, Donostiako miserikordiatik Artamugarrin jasotakoa zen. Aizateko eskolan ibili zen Mari Karmen, baina erdietan ez ziren eskolara joaten, baserrian lana izaten baitzen. Sei senidetan gazteena da Mari Karmen. Ezkondu aurretik Pitusan aritu zen lanean eta Domingo Albisu Bordazpikoarekin ezkondu zenean lana utzi eta etxeko lanetan hasi zen. Bi semeren ama da.

1928ko azaroaren 1ean jaioa Ugaldetxoko Txipito. Aita, Juan Barrenetxea, Dimakoa zuen eta ama, berriz, Andresa Retegi Ugaldetxoko Palaziokoa.  Hamar senidetan bosgarrena da bera. Bi urte zituela, senide asko zirela eta, izeba eta osabarekin bizitzera bidali zuten gurasoek Itturburu baserrira. 12 urterekin ikasi zuen barbero lana Ugaldetxoko Joxe barberoarekin eta 1950. urteaz geroztik, bere kontura lan egiten du. Maitxo emaztearekin 24 urterekin ezkondu eta bi seme-alabaren aita da. Zubiaurre etxean bizi eta lan egiten du, Altzibarren.

Ergoiengo Tomasenborda baserrian jaioa da Pili; nahiz eta ezkondu ezkero Altzibarko Osabane etxean bizi den. Gaztea da Pili, baina hizkuntza arrunt aberatsa darabil. Baserritarra izaki gauza asko daki gaiaz: tresneria, abereak, lana ... Horrez gain, makina bat kontakizun xelebre, esaera zahar, sorgin kontu ... dakizki eta grazia berezia du kontatzeko. Bere aita, Pillipo bezala ezaguna herrian, ere halakoxea zen. Herriko zahar asko gogoratzen da Piliren aitaz bere bertso eta ateraldiengatik. Alaba, Pili, ere horrelakoa dugu; erantzuna beti prest duen horietakoa.  

Iturriozko Anatxuri baserrian jaio zen Dolorex, 20 urte ingurura arte bertan bizitu zen. Gero Altzibarrera ezkondu zen eta geroztik Atzibarren bizi da. Hizkera ere oso aberatsa du eta kontalari bikaina. Kontu zahar asko dakizki eta aipatzeaz gain, aski ongi azaltzen ditu, oraingo gazteek ulertzeko moduan. Bizimodu gogorra edukitakoa baina baikortasunez eta umorez kontatzen duena. Aita argi linearen mantenuan ibiltzen zen eta berari laguntzen aritzen zen. Gizona erlojerua zuen.

Oiartzungo Altzibar auzoan jaioa da Pakito. Aita Gonzalo baserrikoek jaso zuten eta bertako senar-emazteak izan zituen guraso. Ama, berriz, Karrikako Bidasoro baserrikoa zen. Lau senidetan Pakito zen zaharrena. Aitak Arditurriko minetan egiten zuen lan eta barberoa ere bazen; bi lanak tartekatzen zituen. Hamalau urterekin hasi zen lanean Pakito Altzibarko harrobian. Handik Errenteria-Oreretara joan zen lanera, eta bertan egiten ari ziren obretan pintxe modura ibili zen lanean. Gero Luzuriaga enpresara aldatu zen, eta bertan moldeatzaile ofizioa ikasi eta jubilatu arte aritu zen.

Baina Pakitoren benetako afizioa txirrindularitza izan da. Gaztetan txirrindularia izan zen; bost urtez aritu zen afizionatu gisa eta bi urtez profesional mailan, Añorga taldearekin. Geroztik, beti ibili izan da bizikletan. 1970 inguruan Lartaun zikloturista taldea sortu zuen, beste bi kiderekin batera. Begoña Odriozola pasaitarrarekin ezkondu zen eta Errenteria-Oreretan bizi izan dira. Hiru seme-alaba izan zituzten.

Altzibarko Xoterone denda ezagunean jaio, hazi eta oraindik bizi dena. Aita zuten Sotero eta berak jarri zuen denda, hortik datorkio izena. Baina etxea berez, Pontxene da. Instituzio bat zen Xoterone. Mamut txiki  edo Corte Ingles pequeño bezala ere ezaguna zen, supermerkatu bat ematen zuelako: hiru senide ziren eta bakoitzak bere sailaren ardura eramaten zuen: Joxe Manuel anaiak ferreteria eta baserri tresnak. Maria Luixa ahizpak mertzeria eta Tiburtxi berak janaria. Ez zen gauzarik han ez zegoenik. Baina horretaz gain, goizero-goizero basomutilentzako zakotea prestatzen zuten eta hainbat zerbitzu ematen zizkion auzotarrei. Aurretik sagardotegia ere eduki zuten.