Hiztegia: A
abatx, abatxa. Izena.
★ abatz.
📄 Gaztagintzan erabiltzen den zurezko ontzia, bi euskarri dituena, kaikua eta goporra baino handiagoa.
🔀 colodra.
abere, Aberia. Izena.
★ Abere.
🔀 Ganado.
abixtu. Nagusia.
★ Abisatu.
🔀 Avisar.
abiyeran. Adizlaguna.
★ Abiatzerakoan.
🔀 Al ponerse en marcha.
ahalin. Adberbioa.
★ Ahalean. -(e)n neurrian.
🔀 A medida que.
ahittu. Nagusia.
★ agortu.
🔀 agotar.
ahoz gotti. Adberbioa.
★ Gora begira.
🔀 Boca arriba.
ahunxkara. Adberbioa.
★ ahunzkara.
⚏ aunskea, aunxkaa
📄 ahuntzaren araldia edo ahuntza arreske.
🔀 cabra en celo.
aieka, Ayeka. Izena.
★ Alde, aieka.
🔀 Lado.
Aierdi. Toponimia.
★ Aierdi.
ailletu. Nagusia.
★ Iritsi.
🔀 Llegar.
aiña. Zenbatzailea.
★ Adina.
🔀 Tanto... como.
Aiñe. Toponimia.
★ Aginagako.
Aintxuixki. Toponimia.
★ Antxoskikoa.
aittatu. Nagusia.
★ Aitatu, aipatu.
🔀 Mencionar.
aittu(1). Nagusia.
★ Aditu.
🔀 Escuchar.
⚑ Oiartzungo "aittu" hiru gauza izan litezke: 1. Aditu (entzun) 2. Aditu (usaimenaz sumatu) 3. Aritu.
aittu(2). Nagusia.
★ usaimenaz sumatu.
🔀 oler, percibir.
aittu(2). Nagusia.
★ usaimenaz sumatu.
🔀 oler, percibir.
aixa. Adberbioa.
★ Erraz.
🔀 Fácilmente.
aiyen, aiyena. Izena.
★ aihen.
📄 Beste landare batean edo zernahi gauzatan kiribildurik hazten den landare kimua. (Euskaltzaindiaren Hiztegia)
🔀 pampano, sarmiento.
aiyo. Interjekzioa.
★ Agur.
🔀 Adiós.
aizi. Lexikoa.
★ Entzu arazi.
🔀 Hacer escuchar.
akortu (1). Nagusia.
★ Gogoratu, oroitu..
📄 Bi adiera ditu Oiartzunen hitz honek: 1. Gogoratu 2. Konturatu.
🔀 Recordar.
akortu (2). Nagusia.
★ Konturatu.
🔀 Darse cuenta.
⚑
Bi adiera ditu Oiartzunen hitz honek: 1. Gogoratu 2. Konturatu.
Albisturrene. Toponimia.
★ Albisturreneko.
alde. Adizlaguna.
★ Gertu.
⚏ Oso erabilia, aldian. "Bi etxe hoyek aldian dia".
🔀 Cerca.
aleiya. Lokailua / Juntagailua / Menderagailua.
★ Alegia.
🔀 Es decir....
altxarraztalu, altxarraztalua. Izena.
★ sarde, altxarrastelu.
⚏ atxarraztalu
📄 Arrastelu mota, ongarria harrotzeko eta erabiltzen dena.
🔀 horca; rastro, rastrillo.
altxatu. Nagusia.
★ gorde.
🔀 guardar.
Altzibar. Toponimia.
★ Altzibar.
amakiña. Zenbatzailea.
★ Makina bat.
🔀 Multitud.
amautxi, Amautxiya. Izena.
★ Amabitxi.
🔀 Madrina.
ametittu. Nagusia.
★ Ametitu, onartu.
🔀 Admitir.
amilka. Adberbioa.
★ biraka.
🔀 rodando.
amurraziyo, Amurraziyua. Izena.
★ Amorrazio.
🔀 Indignación.
anai, Anaiya. Izena.
★ Neba.
🔍
Pasarte honetan ondo ikusten da, ahizpa/arreba ezberdintzen dugula baina ez hala anaia/neba, kasu honetan beti anaia esaten dugula
. 🔀 Hermano. andre (1), Andria. Izena.
★ Emakume.
🔀 Mujer.
andre (2), Andria. Izena.
★ Emazte.
🔀 Mujer, esposa.
⚑ Armoni hitzak adiera ezberdinak ditu. 1. Errieta, sesioa, eztabaida. 2. Marmarra. Honez gain, "armoni errin" espresioak giro onean esan nahi du eta "beti armoniyan" dabilena berriz beti sesioan edo marmarrean ibiltzen da..
andretxapero, andretxaperoa. Izena.
★ txorimalo.
⚏ ondratxaperua
📄 txoriak uxatzeko baratzetan jartzen den giza irudia, arropa zaharrez jantzia
🔀 espantapajaros.
antolatu. Nagusia.
★ Konpondu.
🔍
Gure zaharrek "antolatu" aditza "konpondu" adierarekin erabiltzen zuten. Batuako "antolatu" esateko, "organizatu" baliatzen zuten nagusiki.
. 🔀 Arreglar. antxoxu. Adjektiboa.
★ Antzetsua., ★ Artosoa.
⚏ Artoxu
📄 Trebea, mainatsua, zuhurra, azkarra
🔀 Hábil., 🔀 Mañoso.
Apaola. Toponimia.
★ Aparola.
apopilo, Apopilua. Izena.
★ Apopilo.
🔀 Huésped.
Arain. Toponimia.
★ Araingibel?.
Aramburu. Toponimia.
Arandan. Toponimia.
★ Arandaran.
Arano. Toponimia.
★ Arano.
arba. Izena.
★ arba, arbu.
📄 Iratzea edo otea leku eskas batetik jaisteko erabiltzen zen zuhaitz adar haundia
🔀 rastra.
arboldu, Arboldua. Adjektiboa.
★ Zuhaitzez betea.
🔀 Llena/o de árboles.
Arditturri. Toponimia.
★ Arditurri.
📄 Aiako Harriaren magalean dagoen meategi zaharra, mendetan barrena erabili izan dena, zillarra, beruna eta beste hainbat gai ateratzeko. Gaur egun bisitariak jaso eta erakusteko prestatuta dago.