Hiztegia: A
abatx, abatxa. Izena.
★ abatz.
📄 Gaztagintzan erabiltzen den zurezko ontzia, bi euskarri dituena, kaikua eta goporra baino handiagoa.
🔀 colodra.
abere, Aberia. Izena.
★ Abere.
🔀 Ganado.
abixtu. Nagusia.
★ Abisatu.
🔀 Avisar.
abiyeran. Adizlaguna.
★ Abiatzerakoan.
🔀 Al ponerse en marcha.
ahalin. Adberbioa.
★ Ahalean. -(e)n neurrian.
🔀 A medida que.
ahittu. Nagusia.
★ agortu.
🔀 agotar.
ahoz gotti. Adberbioa.
★ Gora begira.
🔀 Boca arriba.
ahunxkara. Adberbioa.
★ ahunzkara.
⚏ aunskea, aunxkaa
📄 ahuntzaren araldia edo ahuntza arreske.
🔀 cabra en celo.
aieka, Ayeka. Izena.
★ Alde, aieka.
🔀 Lado.
Aierdi. Toponimia.
★ Aierdi.
ailletu. Nagusia.
★ Iritsi.
🔀 Llegar.
aiña. Zenbatzailea.
★ Adina.
🔀 Tanto... como.
Aiñe. Toponimia.
★ Aginagako.
Aintxuixki. Toponimia.
★ Antxoskikoa.
aittatu. Nagusia.
★ Aitatu, aipatu.
🔀 Mencionar.
aittu(1). Nagusia.
★ Aditu.
🔀 Escuchar.
⚑ Oiartzungo "aittu" hiru gauza izan litezke: 1. Aditu (entzun) 2. Aditu (usaimenaz sumatu) 3. Aritu.
aittu(2). Nagusia.
★ usaimenaz sumatu.
🔀 oler, percibir.
aittu(2). Nagusia.
★ usaimenaz sumatu.
🔀 oler, percibir.
aixa. Adberbioa.
★ Erraz.
🔀 Fácilmente.
aiyen, aiyena. Izena.
★ aihen.
📄 Beste landare batean edo zernahi gauzatan kiribildurik hazten den landare kimua. (Euskaltzaindiaren Hiztegia)
🔀 pampano, sarmiento.
aiyo. Interjekzioa.
★ Agur.
🔀 Adiós.
aizi. Lexikoa.
★ Entzu arazi.
🔀 Hacer escuchar.
akortu (1). Nagusia.
★ Gogoratu, oroitu..
📄 Bi adiera ditu Oiartzunen hitz honek: 1. Gogoratu 2. Konturatu.
🔀 Recordar.
akortu (2). Nagusia.
★ Konturatu.
🔀 Darse cuenta.
⚑
Bi adiera ditu Oiartzunen hitz honek: 1. Gogoratu 2. Konturatu.
Albisturrene. Toponimia.
★ Albisturreneko.
alde. Adizlaguna.
★ Gertu.
⚏ Oso erabilia, aldian. "Bi etxe hoyek aldian dia".
🔀 Cerca.
aleiya. Lokailua / Juntagailua / Menderagailua.
★ Alegia.
🔀 Es decir....
altxarraztalu, altxarraztalua. Izena.
★ sarde, altxarrastelu.
⚏ atxarraztalu
📄 Arrastelu mota, ongarria harrotzeko eta erabiltzen dena.
🔀 horca; rastro, rastrillo.
altxatu. Nagusia.
★ gorde.
🔀 guardar.
Altzibar. Toponimia.
★ Altzibar.
amakiña. Zenbatzailea.
★ Makina bat.
🔀 Multitud.
amautxi, Amautxiya. Izena.
★ Amabitxi.
🔀 Madrina.
ametittu. Nagusia.
★ Ametitu, onartu.
🔀 Admitir.
amilka. Adberbioa.
★ biraka.
🔀 rodando.
amurraziyo, Amurraziyua. Izena.
★ Amorrazio.
🔀 Indignación.
anai, Anaiya. Izena.
★ Neba.
🔍
Pasarte honetan ondo ikusten da, ahizpa/arreba ezberdintzen dugula baina ez hala anaia/neba, kasu honetan beti anaia esaten dugula
. 🔀 Hermano. andre (1), Andria. Izena.
★ Emakume.
🔀 Mujer.
andre (2), Andria. Izena.
★ Emazte.
🔀 Mujer, esposa.
andretxapero, andretxaperoa. Izena.
★ txorimalo.
⚏ ondratxaperua
📄 txoriak uxatzeko baratzetan jartzen den giza irudia, arropa zaharrez jantzia
🔀 espantapajaros.
antolatu. Nagusia.
★ Konpondu.
🔍
Gure zaharrek "antolatu" aditza "konpondu" adierarekin erabiltzen zuten. Batuako "antolatu" esateko, "organizatu" baliatzen zuten nagusiki.
. 🔀 Arreglar. antxoxu. Adjektiboa.
★ Antzetsua., ★ Artosoa.
⚏ Artoxu
📄 Trebea, mainatsua, zuhurra, azkarra
🔀 Hábil., 🔀 Mañoso.
Apaola. Toponimia.
★ Aparola.
apopilo, Apopilua. Izena.
★ Apopilo.
🔀 Huésped.
Arain. Toponimia.
★ Araingibel?.
Aramburu. Toponimia.
Arandan. Toponimia.
★ Arandaran.
Arano. Toponimia.
★ Arano.
arba. Izena.
★ arba, arbu.
📄 Iratzea edo otea leku eskas batetik jaisteko erabiltzen zen zuhaitz adar haundia
🔀 rastra.
arboldu, Arboldua. Adjektiboa.
★ Zuhaitzez betea.
🔀 Llena/o de árboles.
Arditturri. Toponimia.
★ Arditurri.
📄 Aiako Harriaren magalean dagoen meategi zaharra, mendetan barrena erabili izan dena, zillarra, beruna eta beste hainbat gai ateratzeko. Gaur egun bisitariak jaso eta erakusteko prestatuta dago.