Lan-baldintzak

Langileen arteko harremanak. Elkartasuna. "Sábado inglés"; Kanpotarren eta bertakoen arteko harremana

Transkribapena

Nor Arbelaitz Sarasola, Rufino
Lehentasuna 2
Transkribaketa Egin gabea
Zinta OIA-039
Pasartea 0:32:00 - 0:34:50 (2' 50'')
Laburpena Zortzi orduko txanda zuten eta egunez bakarrik. Larunbatean lana egiten zen eta jaiak hamar egun bakarrik. Ez zegoen oporrik. Lan asko arriskutsuak ziren, gainera.

Lan arriskutsuak

Transkribapena

- 'Ta geo, lante... Lanteitik aparte baserri... Zuek baserri, Olalde baserri koxkorra zen? 'O...
- Lanteitik ate 'ta Errenteiko ayuntamentuntzat, zeak, aittu izandu ga gu, guaintiak mantakin horrek 'ta hoikin 'ta. Zeiñentzako ez zekitenak. Kalle Biteiko trambia dena guk ate, tranbi biria guk ate genun zeatik hasi...
- Honek ez du izautuko hua, trambire hua. Trambire txuiy hua?
- Ez, ez.
- Bai, nik izautu dut.
- Honek deus ez.
- Joe! Biño hasi hauzko puntatik, Kalle Bitein hauzko puntatik hasi 'ta bueltan kalle Biteri dena, Alamendan bueltan. 'Ta pikotxakin guk ate genun hoa. 'Ta joe, galipota txarra da hausteko zen, e!
- Hormioiyan tipoa!
- Joe! Ho denak lertu odoletan! Pikotxa 'ta zeakin 'ta pikotxakin golpia oker xamar ematen bazen, zapa, pikotxa hautxi! 'Ta metro kontun adokiñin ongi atetzen giñala.
Adokiñak 'ta juntatik rak, rak rak hondarra azpikua ate 'ta, harta jornada pixkat, biño joe, galipota tokatzen zenin! Ordua hiru peztan 'ta. Kastañon hasi beko puntatik 'ta goiko muturreiño urantzako zea, aska, aska atetzen. Fabriikatik ate 'ta geo.
- 'Ta hua zeiñentzat aitzen ziñazten, ayuntamentuntzat?
- Ayuntamentuntzat. Urkiantzat in genun Kastañon hamaika metro 'ta erdi. Zulua goitik betti ura harrapatzeko. 'Ta goiyan, goiko punta puntan zen 'ta goiyan tambor bat jarriya.
Tambor hartan kablia goitik betti 'ta zu atzetik benga. Jonta osaba, txandaka, bat bian eun batin 'ta hurrengun bestia. Kan, kan, kan hasi 'ta bian ai zenak bai deskuitzen baza zaparra errak! Balantzaka, xestua balantzaka hasi 'ta bazterra jotzen zunin harriya dena goitik betti! 'Ta jo!
- Ordun ez baizen kaskoik ibiltzen!
- Deus ez.'Ta, biño, txarrena izaten genun, ura asko jaiotzen zen, 'ta illunabarrin jon 'ta bi metro t'erdi 'ro igual zolua dena urez betia. 'Ta eskailletati zintzilik baldia bete batek 'ta
bestik ta, ta, ta. Hua, hua hustutzen ordu bete biño gehiyo, bomba txar bat ez jartzetikan! 'Ta tokatu giñen hamar metro t'erdi. Ura biño beruo zulatua guk, geo ura bazterretikan eta hua ezin billatuik eta. Inaxio Urkia ehizira jon 'ta hua ehiziyan zen demboan, andria jon nola ai
giñan ikusten 'ta beko zolo hura ikusi 'ta ate giñan demboan: "ez gehiyo honea torri, e! Ne andr, o gizona ehizitik torri artin!" Peligrun ai giñala 'ta ne gizona lanin, oi, ehiziyan 'ta gu peligro hautan 'ta gu jon ez. Bi eun pasatzen baldin bazenittun beldurra maten zigun geo jotia!
'Ta hua ehiziyan zon dembuan gu gehiyo jon ez! Han geldittu zen zolua, 'ta iñork bukatu ez.
- Eta han pasa zenittuzten orduak?
- E?
- Han pasa zenittuzten orduak?
- Haik kobrat... Patuko 'izkiunn, bestela... Joe! Biño, han 'e ze iraazten...
- Biño ze peligrun aitzen ziñazten lanin, e!
- E?
- Ze peligrun aitzen zen len lanin, e!
- Bueno, oain 're ieltseruk 'ta 're bai biño...
Nor Arbelaitz Sarasola, Rufino
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egina
Zinta OIA-039
Pasartea 0:28:30 - 0:32:00 (3' 30'')
Laburpena Hain soldata txikiak zituzten lantegietan, handik kanpora ere lanean aritu behar izaten zuten gehienek. Rufino, Esmalteriako txanda bukatu eta gero, Errenteriako Udalarentzat lanean aritzen zen. Viteri kaleko tranbia txuriarentzako bidea egiten aritu zen. Garai hartan ez zegoen makinarik eta dena eskuz egin behar zen. Pikotxa aski ederki ezagutzen dute garai hartakoek. Arrisku handiko lanak izaten ziren, gainera.

Kaputxienoetako mea pila

Transkribapena

-Ez, han aparte bagoiya, hango bagoiya aparte.
-Aparte?
-Aparte, aparte. 'Ta geo hua zen urtiatan
trenak karraitua hara pixkaka pixkaka mineal hura.
-Mineala.
-'Ta hua bota goitikan, zean karga, zea depositto haundi bat da
Goitik etortzen da bagoi biria 'ta salto gaitza beitti 'ta handik trena joten zen demboan bost bagoikin 'o zerbaitte hola joten zen 'ta.
Harrek han deskargatzen zittun denak. 'Ta geo hua bamba bamba bota 'ta urtitan ai zinak. 'Ta eamaten ez, nombaitte preziyua ttiki xamarra 'o.
'Ta geo tiraa torri ziyon. 'Ta ordun aproxtu. Gu aproxtu erki haik.
-Harrotzen kostako zen hoa Erramun.
-Tiroka 'ta aittu giñan.
-Tiroka e?
-Bai. Ez dut proatu oandikan holako lantei txarrik ne demboan.
-Seuski.
-Jesus! Jangoikua! Hua hola izaten zen harkaitza bezela. 'Ta ez zen pikotxakin 'ta harrotzen. Leku batzutan bai e, leku batzutan pikotxa sartuko zenun biño.
Ez jenelin harkaitza bezela. 'Ta itten genun, barrenuk bagenittun, barrenu luzi hoitakuk. Haikin kixkan kixkan kixkan boka in 'ta.
Geo hartu 'ta zolua iñ. Biño arron zailla izaten zen. Batin gor gorra tokatu momentun goiyin sartzen baizen, 'ta eziñ atea berriz.
Nolapaitte 'ta. Ahal zen bezela 'ta zolua polliki-polliki, polliki-polliki 'ta zolua in. Ingo zin, hiru bat zolo 'ro ingo zin hala 'ta geo.
Dinamita sartu, dinamita erdi bat 'o hola. 'Ta denak alde itten genun 'ta bamba! 'Ta denak erekitzen zittun.
-'Ta hoa zer zen ba hemendikan hondar iña eaman 'ta gortua 'ro hola?
-Gortua.
-Gortua. Mineala gortua. Hemen azidukin 'ta itten baizuten hoi zeatu.
Mineal hoi. Mineal hoi zen dena bexiya. Blenda, zea, zink, zink. 'Ta dena bexiya. 'Ta geo hoi in zen nombaitte han zea, beotu, sua hartuta 're ketan eoten zen.
Ketan eoten zen sutan 'e. 'Ta geo hua in zen han maza in dena 'ta gortu. 'Ta geo pikotxakin jota zea sua ateriz. (...)
-Haumbeste, haumbeste dembun han.
-Bai, biño, bai.
Nor Irazu Apezetxea, Erramun
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egina
Zinta OIA-026
Pasartea 0:31:30 - 0:33:40 (2' 10'')
Laburpena Arditurriko meategiak: trenak urteetan pilatutako materiala zen beraiek barkura kargatu behar zutena. Gogortutako zinka ezin zen pikotxarekin atera eta lehergailua erabili behar izaten zuten.

Arditurriko meategiak

Transkribapena

-Hor sartu giñan 'ta holaxen.
-Ze lan itten zenun? Zertan aitzan ziñan?
-Lan klase pranko izaten genun. Bai.
Bai, zea. Zuek parra ingo zue biño, komon garbitzen 'e aitzen giñan. Komona bazen han barrenin, komona hua 're, boluntaiyuk eskatzen zittuzten harako 'ta.
Eskapo jon ezko, geo ondoko txandan pixka 't beittan hartzen baizuten 'ta. Gu atetzen giñan lau bost bat 'o boluntaiyo Arpideko Inaxio difuntua 'ta ni 'ta
Geo zea, Joxe Naparra Prantziyan den hora 'ta. Hola mordoxka 't 'ta. Bueno barrenin da, zea pozua hola uran zea bat da.
Pozua aszensorin da, aszensorin azpiyan da. 'Ta komonea bertzen baldin bada nahita nahiy ez, obligatuk 'men dia gaiñea komona itteko.
Hala, hara jongo za 'ta han in ber zunak in, ur harta. 'Ta 'zaten zen. Geo demboakin hora 're itten zen goitti, beti pixka 't goitti, pixkat goitti.
'Ta hoa hustu in ber 'zaten zen. Kajera jartzen zuten, zea harrei jaula harrei kajera bat. 'Ta baldiak bete, bian bete. Bat, bi launek 'o bete, batek ailleka batin 'ta bestik bestin bete.
'Ta bestiri eskura man. 'Ta bestik hara hustu. Biño zea gelditzen zen e, lan nazkarriya. Biño gu hantxe aitzen giñan zea ura torri, jon itten baizen beitti, eskapo inta xirrittotik eta.
'Ta bian ai zenak lepotik beitti tanta. Biño...
-Seuski apropos botako zun ...
-Baita 're. Rakoi bota ziyon.
'O Rakok bota ziyon zeai, Auntzai. Auntza Joakiñei. Baldia hara hustutzen bazun bezela, hizketan ai zela 'ta prast! 'Ta hua azpiyan han.
-Izan 'e Rako hua!
-Hasertu zen erki gizajua, biño.
-Rako halakua izaki!
-Bai.
-Biño hoi non zen, pozu hoi non zer zen zoluan barrenin?
-Bian.
-Bai, bai, bai, bai. Bai, hor biaje izuarriya.
Ehun metro iual izango 'ia han kampotik.
-Kampotik?
-Bai. Jau, zea jauleiño akaso haimbeste ez, biño
beko septimoiño. Hua bian do! Honezkio zembat milloi litro 'te do han ura!
-Jesus! Hor!
-Jesus!
-Hoi zer zen bertako langillintzako?
-Bai, bai, langillintzat.
-Bai, bai.
-Karo 'ta hua tarteka hustu in ber.
-Hustu in ber.
-Ez zun salidik harrek.
-Harrek salida ez. Noapattea goitti in ber. 'Ta geo goitti atetzin, han goiyan hustu.
Han aska izaten zen. Aska bat ura joten zena, bombak eta ura hara botzen zuten. 'Ta hara hustu 'ta urak eamaten zun beiiti.
-Geo Ergoinen beitti jongo zen hua.
-Bai, bai. Bai.
-Gue itxe onduan barrena.
-Halaxe 'ta geo batzutan holako lan batzuk 'ta beste batzutan berriz
hantxe Aitxipiko(?) harrobiy hortan aitzen giñan. Mineala zon hor azpiyan, 'ta gainko lurra itten zen hua torri beitti.
'Ta lur hura kendu ber lembiziko 'ta hua kentzen. Aitzen giñan JoxeMai Otsamanteikua 'ta ni.
'Ta geo bestia, Emitakua Juanito ttikiya 'ro saten ziyotena bazen. Hil zen gazteik hua 're!
-Pistoiya.
-Bai. Han 'e aitzen giñan, hoi okiyo izaten genun, kampun lana 'ta gaiñea zea itxetik aldeuo. 'Ta goizin, goizin hara jon ber izaten genun bai. Zea apuntia han, bai.
Hartzen zuten.
-Orduko hartzen al zittuzten fitxak eta. Hasiyak al zin?
-Ez, fitxik ez. Biño...
-Apuntia bai.
-Bai. 'Ta geo beti zerbaitte karri ber izaten genun. Bai, zerbaitte erreminta 'ro
Nor Irazu Apezetxea, Erramun
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egina
Zinta OIA-026
Pasartea 0:22:40 - 0:26:00 (3' 20'')
Laburpena Hasiberriak edozer lan egiteko erabiltzen zituzten Arditurriko meategietan. Lan nazkagarriena komunak garbitzea zen: meategi zulo barruan zegoen zulo bat hustu behar izaten zuten, baldeka. Araintxipiko harrobian ere aritzen ziren.

Lan istripu latza

Transkribapena

- Lanian hogeita bat urte. Ardua 'ta partitzen 'ta ogi partitzen. Lembizi bertan hasi nitzan lanian, botillak garbitzen 'ta hola, 'ta geo neska falta zutela 'ta panadera hasi nitzan 'ta in nittun hogeita bat urte han. Altziberren beste zea bat in zuten, papelera bat. Ez dakit...
Zu ez za akortuko?
- Ez, papelera ez naz gotzen.
- Papelera ez zen haundiya. Biño in zen han... Jende... Ez dakit zembat izango zen.
Berroeita hamar biño gehiyo izango zin han behintzat, eta nombatte gaizki in zuten, zean... Gu giñan beko plantan. 'Ta goiyan jarri zuten makina bat, trapuakin aitzen giñan, trapua beeixten 'ta botoiyak kentzen 'ta hola. 'Ta jarri zuten makina bat zea, papera...
Beno... Trapua puskatzeko kortadora 'ro ez dakit nola saten yoten horrei. Eta holako bat. 'Ta harren moimentukin nombatte in zen muittu 'ta tetxua eroi bi ayeketa. Hola! 'Ta beko pisora. Beno, erdiko pisora. Lembiziko bizitzan giñan 'ta hautsi 'ta.
Eta han giñan hamalau neska 'ro hola, eta gehiyo 're beste aldin bazian gizasemiak eta hola, biño. 'Ta geldittu giñan barrenian, goiyan ura baizen, terraza bezela 'ta ura hora dena gotik betti, burutik betti 'ta han geldittu giñan.
- Ai ama!
- Jetxi ber 'zandu genun leiyotik betti. Lembiziko bizitzatik.
- 'Ta iñor... Denak ate ziñazten?
- Bi hillak. Batek hemendik horreako difentziya baldin bazun. Bat hil zenak. 'Ta bestia paretan kontra geldittu zen zeakin, paretakin. 'Ta hura bizi zen itxeko bazterrin. Nik mixeiya ikusi besteik ez dut iñ!
- Jesus!
- 'Ta handik leiyotik 'o jarri ziguten eskaillerak 'ta handik betti jetxi ber genun. Hola.
- Beldur erra! 'Ta ate ziñaztenin kontentu!
- Bi hillak! Juanito Iragorri.
- Juanito Iragorri. Hemen e...
- Altziberren bizitzen zin hoik len-leno. Biño geo hura zean bizi zen, Iturriotzen be familiyakin esposatua. 'Ta hura hil zen eta bestia Otsuenenekua. Mutilla gaztia.
- Hil zinak, haik zin. 'Ta non zen papelera hoi?
- Papelera, bai.
- Non zen? Altziberren non?
- Altziberren. Nola da... Akortuko al tzait. Altzibertik abituta hor ezkerretan itxe bat bazen ba. Otsune ba al dakizute non den?
- Ez dakit uan seuru non den. Ba, igual du, igual du.
- Han zen. Altzibertik Ergoina, beno, Karrika aldea abitu 'ta nola da harrobiya? Pixkat honuntxixio.
- A...!
- In zuten 'ta! Han 'e suertia!
- Bai.
- Nik mixeiya besteik ez dut ikusi, e! Suerte txarrekua izandu naz.
- Bai, zui gerra tokatuko zizun gaiña!
Nor Bikandi Aristizabal, Maitxo
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egina
Zinta OIA-020
Pasartea 0:01:00 - 0:05:00 (4' 00'')
Laburpena Errandonean hogeita bat urtean ibilia da Maitxo; almazenean, lehendabizi, eta, praktiketan, gero. Aurretik, Altzibarko paper-fabrikan aritu zen. Paper-fabrika erori egin zen; bera han ari zen lanean eta bi oiartzuar hil ziren istripu hartan.

Gobada

Transkribapena

- Zuek 'e arropa garbitzen ibiltzen ziñazten kampoko jendintzako!
- Kampoko jendintzako.
- Haik ze tortzen zin, udako? Udara pastea, 'o...
- Udara, udara pasata tortzen zinak zin haik 'ta maten zuten arropa 'ta neguan 'e askotan bialtzen ziuten, hango arropak usai txarra izaten zula 'ta honea arropa garbitzea.
- Zuek usai onakin uzten zenutelako!
- Ez, han lejiakin garbittuko ziyoten 'ta, guk ez baigenun lejiaik ibiltzen. Guk ibiltzen genun surtako hautsa ona, eurra ona izaten zen 'ta! Hautsa txui-txuiya. suilla 'o kuela batin jartzen genun, 'ta denak xabal-xabal-xabal han jarri, jarri jarri 'ta betetzen zenin,
ura botiz, ura botiz, ura botiz, betetzen zenin, geo surtako hautsa... Egurra 're ona izaten zen, zen pizarra guk herreruk genittun onduan 'ta, egurra ona maten ziuten 'ta, haik egurra 'o zerra... Handik zerra... Zerrautsa karri 'ta zerrautsa jartzen geniyon gaiñin
eur puxka batzukin 'ta ur berua irakitten bota 'ta hala garbitzen genittun.
- A! Ura irakitten bota itten zeniyoten? 'Ta ez zun betikan sua eukitzen, zea harrek?
- Ez, ez, ez, ez, ez.
- Bota itten zeniyoten ura irakitten!
- Ur berua... Urak irakitten zunin bota 'ta kuela harrek zun azpiyan hola xolo batzuk, 'ta han zittun hola trapo batzuk sartuak. Kompaziyo batea, bi... Lau xulo zittun 'ta...
Bi ta bi lau, lau xiri... Lau trap... Lau puxka hola xintxilik jarri 'ta geo ura itten zen handikan atera, ur berua. 'Ta uantxe ura berua atetzen zen demboan ya eosiyak zozten arropak pronto zozten.
- Señalke denin pasa zela!
- Pasa zela ur berua! 'Ta hala geo erreka jon maiyak 'ta denak hartuta 'ta hantxe pantorrilletan ez zen krak haundiyik izaten ordun! Geo han jarri ta maiya haundi bat eamaten genun,
maiya haundira bota arropak garbittuta 'ta silla 'o maiya ttiki bat bagenun arropa jotzeko 'ta arropa hartan zea hura, lengo hango usaiya 'ro zea hora kendu, astiñ astiñ in, jo jo iñ, astiñ astiñ iñ, 'ta hara bota 'ta geo anilla pixkat eman 'ta, libre. Han ura kentzen zuten,
han maiya hartatik zintzilik betti, ura botzen zuten ta ura botzen zutenin biyurrittu pixkat eta maindirik baratzin zabaldu.
- Hoi ze itten zen erropa kolorekukin 'o txuiyakin bakarrik, bakarrik itten zen?
- Txuiya... Maindirik bakarrak mate 'izkiuten. Maindirik eta maindirik eta almoadak eta ontzi trapuk. Bakarrak ematen ziguten. Gaiñekun koloezko 'ta hola ez.
- Ez, e?
- Haik itxian itten zittuzten.
- Biño kolorekuk 'e garbittu zittezken hola? Zuek itten zenuten bezela?
- Ez, haik ben itxian.
- Haik ben itxian.
- Kolozkuak... Kolozkuk nola ez baizun eosi berrik, haik ben itxian itten zittuzten. Bai.
- 'Ta zuek zuen erropak 'e erropa txuiya hola garbittu zenuten?
'O haikena bakarrik itten zenuten hola?
- Haina bakarrik itten genun hala, geo eamateko, entregatzeko, jakitteko. Batzuk marka izaten zuten, bestik ez, 'ta bestela itxekua, bo! Itxekungatik 'e importa ziun guri!
- Ahal zen bezela hua!
- Ahal zen bezela, jaboiya 'ta urakin garbittu...
Nor Egimendia Aranburu, Korneli
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egina
Zinta OIA-011
Pasartea 0:38:00 - 0:41:50 (3' 50'')
Laburpena Udatiarrei arropa garbitzen aritzen ziren. Sutako hauts egokia izaten zuten kuelarako. Lehendabizi kuela egin eta gero errekara joaten ziren arropa jotzera.

Transkribapena

Nor Egimendia Aranburu, Korneli
Lehentasuna 2
Transkribaketa Egin gabea
Zinta OIA-011
Pasartea 0:36:00 - 0:38:00 (2' 00'')
Laburpena Lan asko egin behar izaten zuten, gobadarekin eta. Korneliren ama alarguna zen; berak ez zuen aita ezagutu. Hiru senide ziren; bi ahizpa eta anaia. Ahizpa neskame zegoen Donostian.

Gosetea, lan baldintzak...

Transkribapena

-Ordun ez zen zea, ez al dik gustatzen? "Jarriko yeu beste bat" Keba! Baita zea 're! Zerriya kaka 'ta guzi 're! Bueno pozik! Bai 'ta harrek gui iña! La ospa!
-Ez zen hoztuko ordun maiyan jana askoik!
-Jesus ezta... Talua in 'ta erre ahala! Ti-ta! 'Ta bana 'zango zen. 'Ta ordun kilo iriñakin uste 'ut zazpi talo 'ro zortzi 'ro ze itten zin 'ta kilo iriñak 're ordun baliyo baizun!
Harrek intentziyo guziyakin. Zea iatzia Arditturriko zea hortan oan rellenua intaku hortan zun iatze lekua 'ta dena orduko, san nai nuke euna zea goizin iual hasi 'ta hamar ordu sartu 'ro sei sartu 'ro zortzi sartu astian beti sueldo bera!
'Ta iñorrek reklamatzen ez 'ta gu biño zarraguk bazin ba han e! Iñorrek ez kaso itten ordin! 'Ta gu nola hasiko giñan?
-Txermoniyak bialtzen zenizkaten noizin beinka...
-Txermoniyak 'e bialtzen zeniyotela noizin beinka.
-Nola txer... zeai?
-Odolkiyakin in zula, biño zuek 'e in zeniyotela...
-A bai, bai, bai! In geniyon txermoniyak man in genizkan! Gaiñea odolkiyak biño garestiyo ate ziyon harrei.
'Ta leno satea nijuna. Hotxen bostal aldea iual sango zun: "Hi mekauen haizia torko 'uk 'ta hor ziok iatzia ebakiya 'ta jon iatzia biltzea" Illuntza arte. Illuntza arte! Hurrengo eunin iual hostai ittea. Artuai hostua kentzen baiziyon!
'Ta hi, beak beixi bi 'ro hiru 'ta hi 'ta hi 'ta hoi ostai ittea.
-Biño hoi ze ya be itxekuk?
-Be itxekuk aleiya!
Nor Lardi Landa, Joxe Luix
Lehentasuna 2
Transkribaketa Egina
Zinta OIA-006
Pasartea 0:53:20 - 0:54:58 (1' 38'')
Laburpena Gosetea. Taloak. Lan baldintzak. Baserriko lanak.

Arditturriko lana eta langileak

Transkribapena

-'Ta zea... zu bertan lanin 'ta aittua ez za?
-Ez.
-Biñon jon izan, mutikozkorretan eaman izan zattuzte minazulota 'ro, ez?
-Bai, bai zolutan 'billi naz.
-Miño launtzea 'ro ze jon ziñan, ura...?
-Bai... mutikozkorrak han 'biltzen giñan beti 'ta, atzetik seika jon 'ta geo benga haikin batin.
-Ta ura, asteburun ura...
-Eunero ate ura!
-Bonbakin. 'Ta iande, ordun lanbatin lana itten zen. 'Ta iandin... guardiya 'zaten zuten, mineruk. Txandaka e! Bi, bi gizaseme 'ta ura atetzen aitzen zin orduata alde arte. Zea ura... 'ta oan eongoia mina haik, eongoia... urez betiak 'ta erortzak... Jesus!
-Ur pilla han! 'Ta gau guziya geo, zea...Zolota sartu posible izateko... lanea sartzeko?
-Pff! Bai ba! Geo lanea sartzeko. Hua txuku, txuku, seko eoteko. Bestela nola atea ber zuten mateiala?
-Karo
-'Ta barrenin 'e bai... buf! Trena, trenabire pilla errak 'ta, zeak... esto... penikularra planuk goitik beitti zeatzeko 'ta, zea montekargas 'ta buf! Denak han bertan geldittuk dia haik!
-Muimento erra izango zen
-Hoixe izango zela!
-Soiñua 're izango zen!
-Bai... beti soiñua.
-'Ta zea e... Barrena sartzen zin... Hor geo kategoriyak izango zin. Barrena sartzen zinak, 'ta geo kanpun gelditzen zinak, 'ta enkargaduk eta...
-Bai... barrena joten zinak zin pues mineruk 'ta eskombreruk. Mineruk, pues itten zuten barrenuo sartu, tiruk bota... 'Ta geo eskombreruk zin berriz, hoa atetzen zutenak. Bagoiyak kargatu 'ta kampoa.
-'Ta kampokuk ta bertakuk igual aitzen zin lanin?
-Bai, bai.
-Denak zea berin?
-'Ta ona baldin bazen txikittu, 'ta mateila. 'Ta txarra baldin bazen eskombrera. 'Ta benga... euna jon ta urtia torri.
-Urte pilla hartan, ate 'ta ate! 'Ta peligrosua izango zen bertan lanin aitzia? Azidente asko izanten 'te zin?
-Ni akortzen nazelik dia hillak hiru.
-Hiru... bertakuk?
-Bertakuk
-Oiartzunguk? 'Ta geo miñez 'de bai ez? Pulmoitatik 'ta ez al zin izaten?
-Bai, pulmoitatik 'ta 're bai hillak, asko 'zangoia hillak. Oan gehinak hillak izango dia , bakarren bat akaso, biño mmm... hillak igual denak e!
-Denak ikuttuk gleditzen?
-Denak 'kuttuk gelditzen zin. Horrengatik, horrengatik ez dute jon nahi iñorre, 'ta horregatik hasi zin zea mutil gaztiak sartzen, soldauxkatik libratu itten zin 'ta.
-A... 'Ta gaiñekun ongi patua 'te zon?
-Ordun ez. Garai haitan ez zen, garai haitan... Euneko lau pezta 'ro ez dakit zer izaten zen jornala 'ta gutxi. Geo familiya zunak, umik zittunak puntuk eta subsiliyuk eta... Hoikin, pixkamat arreglatuko zin.
-Geo alargunai 'ta gelditzen 'te zizkaten pensiyuk 'ta?
-Baita're, hairi 're bai. 'Ta hola.
-'Ta zu beti gotu al za minak martxan?
- Beti!
-Beti?
-Beti martxan...
-'Ta zein zen re... asturiana?
-Real Compañia y Asturiana, bai.
-Ez al zen kambitu zu ziñan geoztik? Beti beak 'zandu zin?
- Beti beak.
-Itxi 're hoik in zuten, ez?
-Baita're.
Nor Lardi Landa, Joxe Luix
Lehentasuna 2
Transkribaketa Egina
Zinta OIA-001
Pasartea 0:13:25 - 0:16:38 (3' 13'')
Laburpena Arditurriko meategiak: Hurrengo egunean zuloan lanean arituko baziren, gau osoan ura bonbeatzen aritu behar izaten zuten. Lan arriskutsua zen: ezagutu ditu bertan hildakoak. Biriketatik gaixotu eta hilak ere bai. Soldaduskatik libratzen zen bertan lanean hasten zena.