gaitz (2)

Forma mugatua: 
gaitza
Kategoria gramatikala: 
Adjektiboa
Batuan: 
oso handia, gaitza
Gazteleraz: 
muy grande
IkusiAipamenaHiztuna
Aipamena ikusiharrika maten ziten handik eta, yia...! (...) desafiyo gaitzak bai (...).Ni gazte-gaztia... Gazte-gaztia lanin hasi ber izaten baizen ordun!
- 'Ta zu harrobiko trena gotzen za, biño Artikutzakua gotzen al za?
Zabalegi Lazkanotegi, Joxepa
Aipamena ikusi- Zea, Txurtxi 'ta... Ixiar Gartxitenekun gizona.
- Artixta gaitza yunen hura, oso ongi toreatzen zinen, bai.
- Artixta gaitza yunen hua 're.
Manterola Arrieta, Maillolli
Aipamena ikusi- Artixta gaitzak zin.
- 'Ta zuek gotzen al zazte titiriterukin? Titiriteruk tortzen zinak...
- Bai, 'ta ateratzen giñanin zea denak alkiyak hartuta ikustea, bai.
Manterola Arrieta, Maillolli
Aipamena ikusi- Pixka 't freskatu 'ta...
- Bai, han aukera gaitza zitenen: gereziyak, sagarrak... klase guzitako fruta zitenen.
- Fruta ona gaiñea e. Ordun ez baizen, oan bezelako aukerikan. Bai, bueno...
Manterola Arrieta, Maillolli
Aipamena ikusiPiko gaitza zinen 'ta beti pikuk ematen 'ta. Zin, anai-arrebak, zorriyaz betiak zikin-zikiñak. 'Ta ordun ze itten zun? Be txapelan jarri 'ta zeak pikuk eta: "Hala gaztiak jan, jan, gue... Hemen piko gaitzak", 'ta ematen zigun nazka bat, Manterola Arrieta, Maillolli
Aipamena ikusi- Hemen argiya zeak, Kukullu 'ro harek jarri zin, lenbiziko.
- Pikoketan 'de jarri zin harek zea... haiziakin, beleta gaitzak baizkiken jarriyak, dotore jarriyak 'ta pixtu argiyak alu harek! Hala in 'men zittun miño...
Mitxelena Aranguren, Santos
Aipamena ikusi- Inbentoria?
- Jarri zun 'ta... Izuarrizko toki erra in 'ta beleta gaitzak jarri zittun 'ta haize haundiya tortzen zenin han hasten zin... beleta zar haik, 'ta argiya pixtu!
Mitxelena Aranguren, Santos
Aipamena ikusi- Ordun goizeko ordu bitan izaten zute zuek zea guziya. Bi anaiyaiy ez? Goizeko ordu bitan zeakin...
- 'Ta ustez sasoi gaitza miño, geo ezin karri.
Mitxelena Aranguren, Santos
Aipamena ikusi- Hoik beti afiziyo gaitza zuten, kanturako 'ta txistukin 'ta... Puf! Hoik iñ izandu dute leno 're, ez dakit kontatu izandu zattuten. Zea attak... Hor Feliziano, oaiñ... Don Felizianekuk guk santa enteintzen dugu... Hangua eo Belderreiñenekua, ez dakit seuru bitakua zen, zeintakua zen.Sagardia Olano, Maitxo
Aipamena ikusibanko gipuzkoano 'ro ez dakit zer den hor. Eta hor bizitzen zin Paulen lengusuk 'ta sailla gaitza zin, mutil sailla gaitza zin haik ere. Eta hain arropak jantzi, attak gorde benak, baiño zeak, hoik besti hoik, hoiyen arropak jantzi 'ta haik bai firme han.Sagardia Olano, Maitxo
Aipamena ikusiYa presumiamos, kaikuk, eta hoi. Biño geo beste ayekakuk 'e bazin, que nos odiaban. Zertik ordun karlistak karlistak zin e! Zertik karlistak eta nazionalistak era odiarse! Oiyartzunen gorroto gaitza zen bata bestiri! Hala jon zen geo e! La matanza que hubo.Berrondo Iartzabal, Luixa
Aipamena ikusiMikelentxonin 'e pilla gaitza eamaten.
- Bai, bai.
- 'Ta hua enteratu nahi izaten zun nola itten ote zuten. 'Ta zean, labadoran itten ote zuten 'o...
Iragorri Iriarte, Frantxiska
Aipamena ikusi- Beti han. Hura dembo batin bakizu nola eamaten zin... Zuek ez zazte akortuko, biño elizan apaizak hola alkandora dena brillo gaitzakin 'ta puñokokuk 'e bai 'ta Arkatexarrenea entregatzen genittun, Don Pabloi. Don Pablon itxea arropa hai denak elizako.Zubialde Olaskoaga, Kaxilda
Aipamena ikusi- Hoi ba, hoi ba. 'Ta launak 'ta, jesus! Geo hemen izeba aitzen zen josten: neska kuadrilla gaitzakin 'ta batekin 'ta bestikin kontuk esan 'ta o! Jesus! Ni honea torri nitzanin, akortzen na, Uarteko Karolina, uste 'ut hilla dela, Xegunda ez dakit izautu zenun... pues, Karolina Sagardia Olano, Maitxo
Aipamena ikusi- Klaro, hola. 'Ta hoinbeste neska hemen, josten bo! 'Ta Karolina hura tipo gaitza zen, 'ta gañea jartzen zin paretai kontrai beira, "Altza zan buru hoi, bestela jarriko ñet txikorta kokotza azpiyan buru hoi tente eukitzeko" saten zin. Hura beti broman...Sagardia Olano, Maitxo
Aipamena ikusialdaba jotzen genun... hor 'ta beste... Muguruzanin 'ta bueno! Muguruzanin 'e aldaba gaitza zun atiak eta elizan aiñako hola zea bat bada hor eskalletan gotti iyota petrilla gisako bat? Haren atzin gorde gu 'ta gauza berdiña hairi 're 'ta "¿Quién es? Zein da?"Sagardia Olano, Maitxo
Aipamena ikusibat zela 'ta ez zela 'ta, pixkan, pixkan attutzen jon da. Oain azkeneko elizan gaiñin barrena itten dute. Biño len oso politta izaten zen. Eta ilusiyo gaitza gaiña denak e! Eta orduko 're bai, arropa berriyak eta zeiñ biño zeiñ dotorio 'ta... Biño...Sagardia Olano, Maitxo
Aipamena ikusimonumento haundi bat, zapi beltz batekin, buelta guziyan kandela gaitzak, ziriyuk, kandela gaitza pistuak eta argi guziyak pistuakin. Hoi zen, este... Nola saten ziyoten? Terzera 'ta segunda 'ta graduk zin. Sagardia Olano, Maitxo
Aipamena ikusihaundiyakin 'ta zea, eskursiyoa gaur kampoa beste eozeiñ tokita joten din bezela, San Juan itturrira, hemen zea gaitza zen, kuadrillak, neska 'ta mutil joten zin mendiz mendi. Eta han San Juan itturrin ben garbitasuna egin, fede gaitza zen, fedia edo ohittura edo ez dakit zer san.Sagardia Olano, Maitxo
Aipamena ikusi'Ta geo handikan Lesakara joten zian 'ta hor Lesakatik bueltan ere bai Altziberrerea ben soiñuakin eta. Andria horrek, Pikabea, ez dakit andriak nola zun izena, ez dakit, enaz gotzen, biño andri horrek bere soiñua juaz korru gaitza itten zun Altzibarren dantzan 'ta bea 're Sagardia Olano, Maitxo
Aipamena ikusi- Nik ez dut ezagutu. Hori bai, emakume hori, zea, Portugalekua 'o Portugal Txiki 'ro ez dakit nola dun... Nola den. Horkua zen 'ta oso ondo jotzen zun. Bai anaiy... Zeak 'e, Inaxio bearek 'e bai eta arrebak. Baiño salero gaitza! Korro gaitza itten zuten menditikan zatozenian,Sagardia Olano, Maitxo
Aipamena ikusi- Bai, bai, bai. Bezperetatik atera, arratsaldin izaten zin bezperak elizan, 'ta hortik ate 'ta korrika Altzibarrea joten giñan. Ui ene! Kuadrilla gaitza.
- 'Ta zer zin bezpera hoik?
Sagardia Olano, Maitxo
Aipamena ikusi- Leno ezkontzeko jesus! Arreua itteko bordatuk, puntilla bordadurakin gaitzak, bueno! Lujo haundiya zen! 'Ta denak, e! Ahal zun guztiyak itten zittun. Eta geo zertako 'ta saten zutena okasiyo hoitako edo hantxe bazula, bazittula. Esposiziyun jartzen zian ikusteko. Sagardia Olano, Maitxo
Aipamena ikusi- Ni e' naz akortzen behiñ 'e gue attak juik, behiñ 'e. Oaiñ hitz zorrotza san 'ta errespetu gaitza. Amak bai hola besotik hartu zerbait astindu, jo 're ez. Miño gaiñekun errespetua... Nik ez dakit, kobardiuk giñalako 'o nola san. Nik... Gu senidin artin 'e sesiyun 'ta hola... Lekuona Artsuaga, Enrike
Aipamena ikusi- Ordun justizi gaitza zen.
- Bai, bai. Nik aittu izandu dut, behintzat bat enterratu dute 'ta entierrua patu gabe euki 'ta bikaiyuak harren anaiyaiy 'ro san 'yo: "Aittu, hola 'ta hola zuek entierrua patu gabe
Lekuona Artsuaga, Enrike
Aipamena ikusi- Hola.
- Errespeto gaitza. 'Ta beorika hitz ein beti apaizai 'ta...
Lekuona Artsuaga, Enrike
Aipamena ikusi- Neska 'ta mutill ez, e! Beti mutillak eta.
- Mutillak.
- Bai, juntatzen giñan, kuadrilla gaitza juntatzen giñan! Denak eraretxo batekuk.
Lekuona Artsuaga, Enrike
Aipamena ikusi- Ba hoixe. Oi! Zea gaitza, ditadura zen hoi. Apaizak 'ta herriyan ordun bazin zazpi apaiza izango zin? Ez?
- Jesus!
Lekuona Artsuaga, Enrike
Aipamena ikusize baserri guziya kalea tortzen baizen ordun mezeta! 'Ta ordun lan asko itten genun. Biño bestik ez zuten nahi hoi 'ta haik itxi in ber zela 'ta bueno, borroka gaitza ibilli zen, biño azkenin itxiazi in zuten. 'Ta geo itten genun... Ez, aurrena itten genun, iandetan lana itten genulako,Harreguy Agirrezabala, Xabier
Aipamena ikusi- 'Ta geo eziñ zen dantzik iñ 'o dantza inta kendu 'o...
- Bai, ni akortzen naz urte batin Iturriotzen dantzan billi 'ta, neskakin dantzan billita Luixtarretikan bota 'ta! Bai, bai, bai. Bai, 'ta geo joe hemen kontrola gaitza ibiltzen zuten.
Harreguy Agirrezabala, Xabier
Aipamena ikusi-Hoi, hortan 'e sesiyo gaitzak izaten zittuzten, denak batea bota ber 'zaten zittuzten. Denak fetxa berin.
-'Ta hoi zertikan?
-Geo denak batea tortzeko. Oaiñ urte guziyan 'zaten da arkumia biño ordun ez. Ordun temporada batin denak batea.
Lardi Landa, Joxe Luix
Aipamena ikusi- 'Ta ni tolarea jon nitzan batin, builla gaitza 'ta... "Zer da builla hau?" Beitu nun 'ta estratan betti, "ai...!" Haik izuak, ordun bai, izutu giñala! "Beitu, beitu ze heldu din hemen, hemen soldaduk heldu dia!" Han torri zen ne koñadua Pascual. Iragorri Iriarte, Frantxiska
Aipamena ikusi'Ta, gue itxian gazte hoikin arratsetan 'ta sukaldin... Txistoso porrakatua zen, juerga gaitzak. 'Ta, betti jon nitzan 'ta, ze hoi, teniente bat han.
- "¿Aquí hay un soldau, no?
Iragorri Iriarte, Frantxiska
Aipamena ikusi- Izutu itten naz, e! Orduko rekuerdua hain txarra dakat sartua! Eta kendu itten ttut telebisiyuk eta radiyuk eta denak! Eske zarrakua gaitza itten naute! Orduko momentuk, guk ordun oso gaizki pasa genun! Gezki, gezki, gezki!
Iragorri Iriarte, Frantxiska
Aipamena ikusi- 'Ta zea, kampokuk... Kampoko... Kampotik ze tortzen zin, mutillak 'o neskak? Denetik?
- Denetik! Denetik! Kuadrilla gaitzak tortzen zin 'ta!
- Kuadrillaka!
Zubialde Olaskoaga, Kaxilda
Aipamena ikusiAtaira 'karri 'ta ataiyan jarri pillan 'ta su 'man 'men ziyoten 'ta ke gaitza ate 'men zuten goitti nausiyak 'kusteko beko bestik 'kusteko. Kia goitti 'ta: "Bueno baguaz 'ta attona, 'o amona horrek haik gixajuk ongi, ongi zuzte"Irazu Apezetxea, Erramun
Aipamena ikusiAska zar bat 'e bai 'ta hantxe gordiak genittun. 'Ta guk haik han utzi 'ta ondoko eunin 'o beste sail bat karri genun asko. Ez dait zembat karri genittun. Pilla gaitza bai, berriz 'e Atxaltako beko zoku horta sartu genittun 'ta.Irazu Apezetxea, Erramun
Aipamena ikusiHan parin goiyan. Zea, leku txar bat da, oso leku txarra. Zea, illuna 'ta bire txarra. Zea bire zarrin e. 'Ta han 'ta errekan heldu giñen 'ta goitik beitti bulto gaitza zerbaitte beltz-beltza!Irazu Apezetxea, Erramun
Aipamena ikusi-Bai, Irunen bizi zena.
-Irunen bizitzen zena. 'Ta hua, harrek izauera gaitza zun gue attakin. 'Ta hola ibiltzen zin. 'Ta hala.
Irazu Apezetxea, Erramun
Aipamena ikusi-Biño bat hoi satia 'ta momentu hartan hoi atetzia!
-Bai, bai, bai, bai.
-Imajinaziyo gaitza izango zun!
-Imajinaziyo...
-Harrek bertsolaiyak bezela.
Irazu Apezetxea, Erramun
Aipamena ikusiGoitik etortzen da bagoi biria 'ta salto gaitza beitti 'ta handik trena joten zen demboan bost bagoikin 'o zerbaitte hola joten zen 'ta. Irazu Apezetxea, Erramun
Aipamena ikusigaur lau baldin badittu
bihar bat ere ez
lehen haragiya eltzian
belar billa baratzian
kardaberak ate ttuzte
dirua gaitzian"
Arbelaitz Sarasola, Rufino
Aipamena ikusiGeo hemen gue kuñaua 'ta bek etortzen zin billa 'ta tankia esniakin jarriyak eta genittun 'ta. Ya horrekin, tankia jarri horrekin mesede gaitza in ziun esnia atetzeko.Lekuona Artsuaga, Enrike
Aipamena ikusi- Handik ierri?
- Bai, 'ta ordun huraxe zen gerra dembora hoiy. Gerra ondori hoiy, behintzat, hemen fiesta gaitzak itten zien.
Zabaleta Labandibar, Joxe
Aipamena ikusi'Ta Lesakatik ez dakit nola 'ta bueno! Kalbaiyo gaitzak ikusiya! 'Ta geo behintzat Pamplonan hiru urte in 'ta han 'e, han 'e gorriyak beti beldurrak. Bazterretikan hartu 'ta "Fulano benga!" 'ta "Fulano benga!".Harreguy Agirrezabala, Xabier
Aipamena ikusiGuk haragiya 're. Oliyoik 'ta 're hoi dena ez zen izaten 'ta karnizitan goizeko bostetan jon 'ta kola gaitzak. 'Ta zertako? 'Ta sebo puska batzuk hartu 'ta haik urtu zean zartaiyin 'ta patatak prejitzeko 'ta haik jateko.Harreguy Agirrezabala, Xabier
Aipamena ikusi-Pilla erra.
-'Ta geo beste bi gazte, bat hamazazpi-hemezortzi urtekua. Arangurengua, Arangurengua 're aittan billa jon zin 'ta aitta itxian ez zelako semia hartu 'ta semia hil. 'Ta ba! Holako desastre gaitza! Desastre gaitza!
Harreguy Agirrezabala, Xabier
Aipamena ikusi- Bai! nola zen hua? izena . Bai, bai, gotzen naz
- Manzanas 'ta. Gio behintzat harei milla pezta multa jarri zin eta bronka gaitza man zin :
Harreguy Agirrezabala, Xabier
Aipamena ikusi-Bai, bai, inbento gaitza. Saizar Lopetegi, Lorentxa
Aipamena ikusi- Bai, bai, bai. Garmenditarrak zin hor, senide pilla gaitza. Haik oso famosuk zin hemengo fiestak eta itten.
- Bai, jolin!
Manterola Arrieta, Maillolli
Aipamena ikusi-Bai. Ez, ez, biño bintzat ...
-Holaxe! Itxero Tornolatik! Tornolatik harrapatu zuten.
-Gazte pilla!
-Gazte pilla gaitza! Harrapatu zuten bai. Hola!
Pagadizabal Artola, Joxe
Aipamena ikusi-Ordun hmene jende pilla gaitza ibilliko zen atzea 'ta aurrea?
-Pilla gaitza. Hemen, soruan 'ta dena ixeita. Benga beak kartzen zuten zea 'ta saardua 'ta. Martxa berriz zaldi gaiñian 'ta.
Isasa Iartzabal, Jexux
Aipamena ikusiIkaragarrizko soldado pilla gaitzak eta dena, bueno denak! Kanta militarrak eta kanta batzuk. Hoik denak goguan ttugu.
-Biño zuek ate ber izaten zenuten?
Harreguy Agirrezabala, Xabier
Aipamena ikusi'Ta bueno, Oiyartzunen jende pilla gaitza eraman zuten. Palaziyoko bi mutilzarrak eraman zittuzten. (...) Sakristaua. Zembat Olloki zarra. Zembat jende!Harreguy Agirrezabala, Xabier
Aipamena ikusiHemen Itturraldeko aittona, biño ordun nik aitzen nittun geo barbeiyan kontu pilla gaitza bat eta beste. Biño denak! Geo sakristaua xanto bat zen, Ollokineko Antonio. Saten zaittut ba, gue goiko, gue aitta 'ta beste biyek!Harreguy Agirrezabala, Xabier
Aipamena ikusi- A
- Kamiyua itten tapatua?
- Bai hala in zuten hora. 'Ta gio karia eoten zen pilla gaitza, aski ona bai.
Pagadizabal Artola, Frantxiska