Gaztetako ibilerak

soldaduskan

Transkribapena

Nor Lasa Auzmendi, Joxe
Lehentasuna 2
Transkribaketa Egin gabea
Zinta OIA-089
Pasartea 0:53:34 - 0:57:46 (4' 12'')
Laburpena 4 urte egon zen soldaduskan. Etxera etorri eta hilabete gutxira berriz makis-etara soldadu joan behar Loiolara. Gero Irunera. Gero San Markosen sukaldeko kabo gisa egon zen.

soladuskan

Transkribapena

- Baiño ze pasa zen geo ba?
- Ba eon aber.
Ba karo soldau geo soldau hemezortzi urte, hemezortzi urte soldau. Bien a Burgos. 'ta Burgosen e' kasua.
Sarjentua lixta lixta pasa, fulano tal, taka, fulano tal 'ta karo ezin esan apelliduak asko, Garaikoetxea, Urrutikoetxea, (...) berri, 'ta nere (...) 'ta Jose Lasa
Andaluza zen sarjentua " -¿Uzte e vazco?
- Si mi sargento.
- !Meno mal que hay un apellido vaco decente!"
En fin holako ixtoriyak. 'Ta geo hara soldadu, han torri zen teniente bat meikua "- Hara, hara galdetu (...)" 'ta ne ondokua Mondragoikua Ajuriaetxeberria.
" ¿Bueno haber que e lo que he hablau?" Ya esta hua jarri zen zutik 'ta esan ziyon hola, 'ta hola, 'ta hola 'ta hola.
"- Bien, bien." eta
- "-Lo que he observau es que los que mejor hablan el español o el castellano son los vascos ¿Como puede ser esto?
- 'Ta harek ez ziyon kontestaziyoik eman 'ta ni bazterrian neon, 'ta nik bai, nik hizketako beti abilidadia 'ta
" - Mi teniente, puede ser lo que un sebidor le va a decir.
- ¿Y usted tambien? Haber, haber
- Mire un serbidor e, el castellano o español o lo que uste quiera que hablo, he aprendido en la escuela.
- ¡Claro, claro de la gramática!
Muy bién. Yo le haré esta pregunta y diga en voz alta para que oigan todos que hablamos todos mal castellano."
- Bien gio jakindu du teniente horrek, banekila konduzitzen. Zeatik ate nun Donostiko
Eta hala tenieinti horrek hoi zeatu 'ta handik bi eunea 'ro jakindu du banakila igari banakila konduzitzen, etortzen da tenientia 'ta "- Haber..." kabo in ziten, kabo , bai.
- Kabo e?
- Bai kabo. "-Bien e haber... uste uste que es?" esan zin "Sabe nadar sabe conducir, sabe hablar mejor que nadie ¿Como puede ser esto?
- Mire suerte que tiene uno... - No, no. Vale"
Zer da 'ta handikan e ez dakit zenbat denboa pasako zen miño hillabete gehienez e'. 'Ta Jan Furier da bizkaitarra mutilla guapo askiya
"- Lasa, preparate que buena te espera.
- ¿Que?
- No es para bien. Es para bien."
Joe zer da, 'ta Jeneral Soltxaga zea akordatu du konpañi bakotxian kabo bat eta soladao bati eman ziyola premiyua. 'Ta joe zer da 'a señor Soltxaga beak sobre batian, bos duro 'ta hillabeteko permisua.
"El mejor cabo de la compañia."-
Bai, bai
- Hau sorpresa ez?
- 'Ta han pasaeran o' emakumia andria 'ta han zian , jenealana andria 'ta, pasaeran hola 'ta "-Ese ese el de ojos azules!" Negatikan. "-Ese de ojos azules!"
- Hara bien bai zean zean e' pasa zin hoi, beste laun batek "-Joe ez al nak ingo asistente?" tenientian asistente zen teniente horrena ez beste batena, ona
Ixidro Ruiz, ona ona gizona, 'ta hala jakiña "-Beno ingo it ba!" 'ta hara jun nitzan 'ta presentatu zin andriai 'ta abar 'da hara ni hurrengo egunian o' handik bi eunea 'ro jun 'ta yasta 'ta
maten bokaillo bat maten zin harek tenientian andriak bokadillua 'ta abar, jolin espezial.
"-Mira quien está aquí " 'ta aiba neskatxa bat dotoria, ahizpa tenientian koiñata. "-Hola mucho gusto en saludar y no se cuantos y tal " 'da
Hala beimpin hizketan ai giñala san zun e n "-Perdone pero no no me gustan los vascos". Zea teneientian koiñatak.
San niyon: "Bueno serán serán las costumbres.
-Si y que allí acostunbramos mas bien andamos cuadrilla sidrería así y a última hora pues igual vas con la novia conla chica o "
- Y ¿Eso le parece bien?
- No, ahora va cambiando ya e! va cambiando. Yo estoy en la mili no no he tenido nunca novia no se cuantos...
-Bien" ta "- Bien."
bale ontxe despeditzeko koñata zeanak bueno esan zin: "- ¡Soldao, no se le ocurra hacerme caso en la calle eh!
- Tranquilamente puedes andar no te haré caso."
- Bueno baiño etorri in ziñan permisua hartuta hillabeteako, etxea?
- Bai, bai hillabete 'ta bos duro, joe! ke kategoria!
- Bai, bai 'ta geo 're geo istruktore, istrukore bai, bai ni istruktore 'ta han lertu zen polboiña lertu zen 'ta gue konpañiko alferez bat hil zen soldau bat e' bai
'Ta ni zean nitzan istruktore bayadoliden zazpi kilometroa, zapi kilometroa 'ro istruktore.
Nor Lasa Auzmendi, Joxe
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egina
Zinta OIA-089
Pasartea 0:47:52 - 0:53:34 (5' 42'')
Laburpena Soldaduskako pasadizoa kontatzen du. Sargentoak ezin zituen euskal abizenak esan. Euskaldunak ziren erdaraz hobekien hitzegiten zutenak, gramatika eskolan ikasia zuten eta. Kabo egin zuten, gidatzen igeri egiten eta ongi hitz egiten zuelako. Saria ere jaso zuen. Tenientearen andreak ez zituen euskaldunak gogoko.

Atotxara

Transkribapena

Gio (...) Jinian fubol partidua. Atotxa, Reala jokatzen zuna ya fubol partidua kustea juten giñan hoi in berrian, len san dutena in berrian, hara fubol partidua kustea 'ta fubol partidua karo,
fubol partidua kusi ez 'ta ez dakit zenbat patu ber zen entrada, 'da hola.
- Zuk zer zenittun launak hemen Arraguakuak
- Bai bai, gu bi anai giñan eta bai hemen ingurukuak, Xarbistikua Auztikua 'ta bestia Birauztakua 'ta Aizmendikua 'ro 'ta
Aizmendikua eta hemengua esto hau nola izena du baserri... ho hoik hoikin ez zen seguro." Beno igandin fubolea giztek e!" se acabo.
Tortze al zian, bale, gañekun hor konpon. Ez zian seguruak, bai.
- 'Ta zenbat urtekin joten ziñazten zuek Reala ikustea?
- Reala kustea bai ya, ordun hamasei hamasei urte,
- A bai e?
- Bai hamasei urte iya seuro hara bai 'ta
- 'Ta nola juten ziñaten Atotxaraño?
- Atotxa juten giñan jeneal ba topuan o' topua 'ro bestela Errentiko zea tranbia, tranbia Errentiño tortezen zena igual.
Bai 'da gio kontratista bat hasi zen frantzesa 'o Julen frantzesa atta hor 'da etxia Ondartxonin 'ta saldu 'ta abar 'ta harekin 'ta batea 'ta bai oso... nei gustatazen zina zen nei e dit tabernan ibiltzia gustatzen esateko 'a hola.
Karo geo geo Errenteira hasi, 'ta hola.
Nor Lasa Auzmendi, Joxe
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egina
Zinta OIA-089
Pasartea 0:41:59 - 0:43:46 (1' 47'')
Laburpena Errealak jokatzean Atotxara joaten ziren. Arraguakoa zuen koadrila: Sagarbistikoa, Auztegikoa, Bidagurutzetakoa ta Arizmendikoa. Topoan edo tranbian joaten ziren.

Jaiegunetan

Transkribapena

- 'Ta bizimodua nola itten genun? Bien, oantxe hamabost hamasei urtekin jeneal juten giñan Ugaldetxoa,
juten giñan Ugaldetxoa eta jokatzen genun ba kartatan , kartatan bai
- Sagardotegiuin bat zeon o'...
- Ugaldetxon de de bi bi taberna, bi taberna Ugaldetxon bai
- Nola zuten izena?
- Matteone 'ta bestia e' naz akortzen nola zun goikua, bat Matteone, 'da Ixasti gio baita Ixasti 're bai Ixasti hiru hiru.
- 'Ta hortik joten giñan
- Karteta
- Baleyone sagardoteira ta hor geneal hartzen genun bokaillua, antxoilla holakukin bokaillua,
Hara jun 'ta batin akortzen naz hara jun 'ta aiba, Goñi Goñi famatua. " - Ze ber zute?" 'ta "- Sagardua
- Ate sardua gazti hori! patua do!"
Karo hoi baso sagardua xox bat, xox bat cinco zentimos baliyo zun! (...) 'ta geo hortik juten giñan Oiartzuna
'ta Oiartzunen genun refreskoa 'at zerbatte hola likido kutxarilla bai oso oliyo posturan (...) 'ta han bolak bolatan.
- A bolatokiya zeon?
- Bai bolatokiyan
- Nun zeon plazan?
- Bolatokiyan aber nola esango nizuke nik... surtidoria gasolinana Oiartzunen han han atzian haren atzian, bai han bolatokiya.
'Ta bolatan jokatzen ganun refreskua zeñek patu, zeñek patu gutxina jotzen zunak harek patu 'ta gio handik Gurutze aldea 'ta ordun gurutze aldeko
neskatxak (...) etortzen zian, karo ez zen dantzik eta deuse, 'ta gio hairi seika Gurutzea 'ta Gurutzen afaldu geneal (...) pentsazu
Ugaldetxon jokatu bokaillua sardua eanez, geo hor refres refreskua kalian, eta Aldakon berriz e' igual sardua, eta geo Gurutzen afaiya 'ta
sei bat pezta gastatzen zenun hoi dena itteko sei bat pezta joe! ze baliyo zun diruak e'! en fin hola.
- Edozein astegunetan iten zenuten hori?
- Ez! jaitan jeneal hoi jaitan, bai.
- Igandetan.
- Ez asteunian ez zen , asteunina ya, jaitan jejeal bai.
Nor Lasa Auzmendi, Joxe
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egina
Zinta OIA-089
Pasartea 0:39:28 - 0:41:59 (2' 31'')
Laburpena Gaztetan nola ibiltzen ziren kontatzen du.Ugaldetxora joaten ziren kartetan ibiltzera. Ugaldetxoko tabernak, Mateone, Isasti, Baleione. Bokadiloa jaten zuten eta Oiartzuna joaten ziren boloetan jolastera. Gero Gurutzera afaltzera. Aldako. 6 pezetarekin egiten zuten eguna.

Aizegaingo bilera

Transkribapena

Nor Aduriz Urdanpilleta, Tiburtxi; Unsain Aizpurua, Dolorex
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egin gabea
Zinta OIA-102
Pasartea 0:29:33 - 0:34:00 (4' 27'')
Laburpena Aizegaingo bilera. Dolorex baltsean aritu zen Aizegainen. Dantzako bikoteari hankak zapaldu zizkion. "Aski dute pekatua baldin bada ez jotzia". Gero koinatarekin konfesatzera joan zen Don Igeniorengana.

Altzibarko billera

Transkribapena

Nor Arruabarrena Ansa, Maitxo
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egin gabea
Zinta OIA-098
Pasartea 0:41:48 - 0:45:23 (3' 35'')
Laburpena Irundarreneko balkoitik jotzen zuen Manuelek. Batzuk kriskitiñak jotzen zituzten. Dantzan sueltoan egiten zuten, ezin zen agarrauan dantza egin. Mutilak esakatzen zion dantza neskari.

Altzibarko billera

Transkribapena

-Gu Altzibarrea joten giñan billerara geo. Ez dakit zembat urte izango nittun nik. Gaztiak, ze hemeretzi bat? Hemezortzi, hemeretzi? Kirikaka ibiltzen giñan lembiziko.
Ez ziuten utzitzen joten 'ta! Gurasuk ez ziuten utzitzen joten 'ta kirikaka.
-Zer da kirikaka?
-Kirikaka. Barrenea sartu gabe. Zeara, dantzea sartu gabe etxe bazterretatikan beira 'ta.
-A! Kirikaka.
-Kirikaka aitzen giñen.
-Hara!
-Geo ya sartu giñan.
-Ordun gurasuk ez uzten joten, miñon haraiño joten bai, miñon dantzan ibiltzen ez 'o ze?
-Ez giñan joten billera artin. Ez dakit zembat urte izango genittun, biño! Ba, asko jota! Lendabiziko jon ber izaten genun bezperata, elizara arratsaldin. Goizin mezeta, arratsaldin bezperata..
Geo bezperatik atetzin, soiñua goiz hasten zen. Eta ordun joten giñan Altzibarrea. Zean hasi giñanin e! Billeran hasi giñanin. Bai. 'Ta han dantzan ibiltzen giñan 'ta biño goiz itxea torri ber izaten genun. Behin illunakin batea itxea.
-Zer zen? Oango kamiyotik tortzen ziñazten? 'O zer zen kamiyua? Nola zen biria? Altzibartikan?
-Bai, bai, berdiña!
-Oan bezelakua?
-Bai, bai, berdiña!
Oan espoliyua bada, biño ordun ez zen espoliyua... Biñon ez zen kotxeikan 'e ordun!
-Biño kamiyua zen hor?
-Bai, bai, bai, bai, kamiyua zen. Bai.
'Ta jende asko joten zen e! Bai...
-Eta lendabizi beira 'ta geo ya permisua izango zenuten ordun dantza itteko?
-A! Ez, permisua ya hasi ezkeo bagenun permisua. Bai. Eta geo goiz etxea. Etxea torri 'ta taluk in.
-A bai?
-Afai itteko taluk in ber zin.
-Hara! Ordun lana. 'Ta zein ziñazten, laun kuadrilla 'ro 'o nola?
-Bai, bai, bai, bai, launak, bai, bai, bai, launak, bai. Gu bagiñan lau, barriyotikan bagiñan lau, eta...
-Altziarkua zen ez? Ez nola zen?
-E?
-Ez nola zen hil zena?
-Zer?
-Iratzen 'ta amona. Kuadrillakuk zein zenittun?
-A! Maritxu. Maritxu, ahizpa zea izeba eta amona 're bai Pilar. Eta geo Garmendikua Pilar bestia. Eta geo Makutsokua, bestia, Xeledoni. Baita 're.
'Ta geo itxea torri ber. 'Ta itxea torri 'ta taluk in.
-Taluk in.
Nor Arruabarrena Ansa, Maitxo
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egina
Zinta OIA-098
Pasartea 0:37:11 - 0:39:54 (2' 43'')
Laburpena Billerara Altzibarra joaten ziren. Gurasoek joaten uzten ez eta kirikaka aritzen ziren. Billerara joaten hasi zirenean ere goiz etxeratu behar izaten zuten. Gero etxean taloak egin behar. Koadrillan joaten ziren.

Amaixkillak

Transkribapena

-Eta fan 'da: "Hara torri da!" 'ta dantzan. 'Ta geo neguan, ordun nik ez dakit zer zian erregiak, eguarritan 'do hoitan Herriko Itxian joko zuten soiñua, jotzen zuten.
Eta pentsazu ze erretirua 're amaizkillako itxea e! Bai amaizkillako itxea. Eta batian han dantzan gabiltzan 'da jakiña gaztiak eta dantzan 'da, 'ta builla 'ta. Gombitu giñuzen txokolatia hartzea mutillak, neskak, lehengusuk.
Eta zeak, eta txokolatia hartzea eta txokolatia gailletakin, ordun txokolatia fíjate! Eta geo amaixkillak jo eta guk aittu ez. Beittu, illundua 'ta gu beitti bajatu giñan 'ta amonai, hango amonai galdetu geniyon.
Zea: "Juanita! Amaixkillak jo al tzu?" "Amaixkillak aspaldi jo ttu, zer zailtzate hemen guandikan?" 'Da itxea fateko bildur bat. 'Ta klaro geo, bai ordun hala izaten zen.
-Oango gaztiak 'e badute.
-Oan atera.
-Eta aittak, aittak esan ziun, aitta seriyo-seriyo 'ta: "Atta barkatu, diskuittu in ga, zertikan ez dugu aittu amaixkillikan gaur".
'Ta geo san ziun: "Bueno oangua barkatuko 'izutet, biño honez aurrea amaizkillako itxea!". Fíjate tú, eun argiz!
-Eun argiz. Ze ordutan izaten zin ba amezkilla?
-Amaizkilla zertsu ordutan izango zen no me acuerdo chica pero
-Zortziyak 'o hola?
-Illunar, illunabartua behintzat! Illunabartua.
-'Ta zer zin ezkillak jotzen?
-Bai. Amaixkillako ezkillak jotzen garaiy haitan bakizu.
-Benga erretira.
-'Ta hantxe, holaxe 'ta, gu itxea korrika 'ta atzetik beste bi mutil bagenittun. Biño bai mutillai kaso itten geniyon! Itxian errita mango ziuten beldurra.
'Ta ya sabes, hola zen, garaiy hura hola izaten zen.
-Karo, karo. Eta zu noiz joten ziñan beana igandetan?
-Igandia 'ta.
-Igandetan.
-Igandetan. Biño orduko ya ez zen soiñuik?
-Ez ordurako soiñoik ez zen. Ordurako Anastasio 're, Anastasio 're andregaiyakin hasiya. Geo ezkondu zen mutill hura Urumeara. Bai 'ta, biño hil zen aspaldi bai.
Nor Almandoz Huitzi, Gregori; Irastortza Mitxelena, Joxe Luix
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egina
Zinta OIA-077
Pasartea 0:29:30 - 0:32:06 (2' 36'')
Laburpena Gregorik gogoan du amaixkilla-rako etxera joan behar zela (Oiartzunen amezkilla jaso dugu). Behin, txokolate-jatera gonbidatu zituzten eta ez zituzten amaixkillak entzun. Etxera joateko beldurrak egon ziren; aitak ez zien errieta egin baina hurrengoan goizago joateko esan zien.

Transkribapena

Nor Iza Artola, Joakin
Lehentasuna 2
Transkribaketa Egin gabea
Zinta OIA-062
Pasartea 0:47:10 - 0:49:30 (2' 20'')
Laburpena Dantza da gehiena gogoratzen duena. Zakotea hartu eta lanera. Destajoan lanean. Gazteak izaki. "Ez to ba".