Bideak

Mendibideak

Errepiderik ez

Transkribapena

-Attai 'ta amai aittu 'zandu, Irundarrene beti taberna'ta denda martxa haundiya izandua Donostira behiyakin gauzan billa. Gurdiya 'ta behiyakin Donostiyan almazena'ro denan arte zutena.
Handikan behiyakin 'ta gurdiyakin karri jenerua Donostitikan. Kamiyoik 'e ez toki askotan.
-Ez, bireik ez.
-Bireik ez.
-Karo hemen 'de Artikuzkua, zuek ez zenuten hola izautuko?
-Hoi ne gouan iña da, ne gouan iña da hoi.
Artikuzko biri hoi, ni akortzen naz gue atta hor lanin aittua. Artikuzko biria itten.
-Hoi 're ze in zuten gerran ondoren soldauk 'ta Aitxuleikua bezela 'o?
-Ba...
-Ez. Hoi soldauk eta aittu al zin?
-E?
-Soldauk aittu al zin hor?
-Ez, ez, ez. Hoi lehenoko, lehenoko.
-Hoi lenotik iña izango zin.
-Lehenoztik?
-Bai.
-Bai e?
-Bai. Zerbaitt 'e lenoztik.
-Bai. Lenotik, lenotik iña izango da.
-Zertik ni akortzen naz txokolatia beti ontza erdi bat 'o beti kartzen zin attak, zenak, lurra aitzurrakin ateta harrapatu zula 'ta beti hola saten zin. Ordun attak kartzen zila.
Muttikoxkorra 'ro izango nitzan. 'Ta gerra biño lentxio, gerra biño lentxio bai. Hortxe. Ni Aduriz itxiyikan 'e akortzen naz.
Aduriz, Sidreria Aduriz, nola da Altzibarren? Hoi ni akrotzen naz.
Nor Irastortza Gaztelumendi, Maitxo ; Lekuona Artsuaga, Enrike
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egina
Zinta OIA-059
Pasartea 0:27:40 - 0:29:10 (1' 30'')
Laburpena

Lehen, behia eta gurdiarekin asko ibiltzen ziren. Iruinabarrenekoek halaxe ekartzen zuten jeneroa Donostiatik. Errepiderik ere ez zegoen. Artikutzakoa gerra aurretik egin zuten. Enrikeren aita aritu zen bertan lanean.

Herri lana

Transkribapena

- (...) herri lanin 'o...
- Bai, hor, e... Baserritarrak ber zun lana hori, herriyak nolabaite... Nolazpatte herriyak 'e launtzen zun. 'O... Materiala jarriyaz, 'o langille batzuk bialiyaz...
Eta jeneralin hoi izaten zen baserritako biriak, baserri biriak, (pajinak) deitzen ziyoten. Ordun... E... Baserri harta, 'o baserri batea biño gehiyoa 're, bire batetikan igual izango zenittun hiru 'ro lau baserri, 'ta beste bat bakarra igual.
Ordun biria bintzat, e... Hola kompontzen zen. E... Materiala 'ro... zea, ayuntamientuk zerbatte manez. Eta baserritarrak beák eta auzokuk lana iñez. Eta ordun pos, jartzen zin e...
Joten zin personak, animaliyak, eta behiyak 'o iriyak 'o zittunak, ber zen materiala karraitzea 'ta jeneralin malda 'ro baldin bazen, itten zen biria enkatxua, harriya lurrea sartuta. Eta gelditzen zen oso fuertia.
Eta geo hor lanin ai zilikan, ne attona asko ibiltzen 'men zen hor, eta attonak itten 'men ziyon be erremitai lau marka. Eta horrengatikan baita 're Ameztoi baserriyai deitzen zaio Ameztoi, Sastiarrene 'ta kuatronia, harrei erremitai lau marka itten zizkalako.
Eta... Beste lanak 'e bai, beste lanak 'e... Itten zin, biñon...
Nor Enbil Urdanpilleta, Maria Jesus
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egina
Zinta OIA-030
Pasartea 0:00:00 - 0:02:10 (2' 10'')
Laburpena Klaketa. Gaur egun administrazioak egiten duen obra asko lehen auzolanean egiten zen, batez ere baserrietako bideak. Udalak materiala edo erreminta ematen zuen eta bizilagunek egiten zuten lana. Pajina deitzen zitzaion.

Bidea

Transkribapena

-Gu joten giñan, hemendik, gue bidegurutze hortik hartu 'ta
hor estratasoro bat bada, 'ta basurdeko zalayan azpiyan barrena, Eitxorrotxea
Eitxorroxtik Santardeko erreka Santardeko errekatik
Santardeko azpittik barrena, goitik betti Txaundoa
aski leku txarra bai, Txaundoko gainkaldi hartan betti arkaizpe bat betti, astua zestotik kontuz 'ta hor ibiltzen genun!
Biria txarra! Egitazkua 'ta geo Txaundo atayin pasa 'ta beko erreka
Nor Irazu Apezetxea, Erramun
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egina
Zinta OIA-023
Pasartea 0:26:00 - 0:28:30 (2' 30'')
Laburpena Tornolatik kalera bide luzea zuten. Astoarekin bide batzuetatik joaten ziren eta oinez besteetatik. Astoek bidea ikasia izaten zuten, baina batzuetan eroarena jotzen zuten. Lesakako errepidea egiten hasi zirenean, jendeak pena handia hartu zuen, zelai asko urratu baitzituzten, erdiz erdi.

Mendi bideak

Transkribapena

-'Ta zeak e... hola estratak 'o len bazin, birexurrak nunai izango zin biño gurdibirak 'o estratak 'o, leku batetik bestea joteko printzipalaguk 'o izango zin
-Estratak, estratak.
-Bai. 'Ta non, zein zin estrata hola... zeanak?
-Estratak? Estratak, hoik zin herri birik. Estratak, hasi estrata... Zeko kruzin, Gaate, Gaateko kruzin 'ta zean barrena esto... Bortanen goitti, Argiñenen goitti, Altzibordan goitti, Buenabixta
Buenabistan gainkaldea, handik kamiyua kruzatu 'ta Leungo haunzko aillekatik Bosbideta. 'Ta Bosbidetik Pikoketa. Hoik denak herri biriak zin.
Oan dena, dena deseindu da hoi. Bestia zen Urtxalletik ate eta Sauan barrena, Luberrin barrena, Apatxolon barrena harrei empalmatzen ziyon, zean Bosbiden
Bestia zen ailleka hontatik Sokoloko zuitik hasi eta Olatzenen barrena Aixtiurunbarrena Pullira. Pullitik goitti, handik partitzen zen: Añakira 'ta zeara Epelea 'ta hoita.
Zuzenin joten zen Oienlekura hua. Oandik hoi, pixka 'at bada oandik. 'Ta hemen Pauan goitti joten zena Islan barrena empalmatzen zen harrei. Osea tzik-tak.
-Ba al zen ailleka hortan numbaitte?
-Ez, Pullin, Pullin.
-A... Pullin.
-Bai. 'Ta geo bestia Karrikatik joten zena, hoa oan 'e biria zeara iyo... esto... Zaldiñea joten dena geo bea Oialekura. Hoik denak bat itten zuten geo.
Zaldiñen itten zuten haik jugada, tak peatsi. 'Ta hoa bakar bakarrik joten zen goitti. 'Ta aldi hartatik berriz, aldi hartatik Gurdibiria zen, Karrikako harrobiyan sartu 'ta betik goitti Albixturren goitti, Altzan goitti, Ozentziyon barrena,
zeara Sorondoa. Sorondotik gotti, zeara, Otraitzea. Otraitzetik Aizeaiñea, 'ta Aizeaindik Arlepoa 'ta handik Uzpura 'ta handik Okillira 'ta Berdabiyoa 'ta, Ailuxeta[Ailuxeta:10939] aldea 'ta... Larrezabalea 'ta...
Dena hola, biño batin jonta e, denak batin jon 'ta geo handik partittu. 'Ta holaxe.
-'Ta kompaziyo batea Goizuta joteko Okilliño 'ta hoitatik, bi hoitatik 'ta geo handik aurrea izango zin biriak...
-Bai... Handik dena mandobiria. Geo bazen Otraizko hortatik joten zena atzez bestia Zaira, Zaiko gaiñin barrena Larrezabal eskoira utzi, Txarain barrena, Urraireko lepoa. Urrairea atetzen zen.
'Ta Urrairen bakarrikan zui romanua pasa 'ta ya Goizutakua.
-'Ta hoi estratak zer zin oiñezkuntzat? 'O animaliyak posible zen ibilli? Astuakin ibilli posible zunun?
-Hoi ba! Mandobiriak!
-A mandobiriak!
-Mandobiriak holaxe ba, tipu hontan!
-Hoi da.
-'Ta toki batzutan gurdiya igual. Mandua ibiltzen zen tokiyan ez zen gurdiyik ibiliko! Toki asko, asko zea gurdiya pasatzen ez zen parajik.
-Ta gurdiyan ibiltzeko mokuk zein zin?
-Gurdiyakin ibiltzeko mokua 'zango zen kompaziyo batea Zaiya, Zaitik Larrezabalea jongo zen gurdiya biño jongo ez zina 'zango zin Iaurritxiki, Urraire eta Pikorrene. 'Ta hoita ya ez zen gurdiyik jongo ailleka hontatik.
Beste nombaitik joten bazen akaso, Errenti aillekatik 'o. Gaiñekun ez.
-'Ta ordun haitan denatan bizi zinak.
-Dena mandoz.
-Enkargua 'ta dena mandoz.
-Dena mandoz. Dena mandoz!
Nor Lardi Landa, Joxe Luix
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egina
Zinta OIA-005
Pasartea 0:28:53 - 0:33:00 (4' 07'')
Laburpena Bideak: estratak, mando bideak, gurdi bidea, herri bideak... Zerrenda, ibilbidea.