1936-1939: Gerra zibila

Egoera politikoa. Gerra. Batailoiak. Frentea. Milizianoak eta gudariak. Gerra sasoiko kantak. Bonbardaketak. Herritik ihesa. Refugioak.

gerra hasiera

Transkribapena

Nor Arbelaitz Zapirain, Maria Jesus; Mitxelena Arbide, Bixente
Lehentasuna 2
Transkribaketa Egin gabea
Zinta OIA-113
Pasartea 0:27:45 - 0:28:56 (1' 11'')
Laburpena Herrian mugiendua sumatu zen eta erreketeak etorri ziren Nafarroa aldetik, Donostiarako asmotan. Baina hemen aurre egin zieten. Baserri batzuk ere erre zituzten. Gero San Martzialen izan ziren bataila handiak eta haien ondoren ez zen gehiegi sumatu Oiartzun aldean.

gerra garaia

Transkribapena

Nor Arbelaitz Zapirain, Maria Jesus; Mitxelena Arbide, Bixente
Lehentasuna 2
Transkribaketa Egin gabea
Zinta OIA-113
Pasartea 0:26:05 - 0:27:45 (1' 40'')
Laburpena Gerra garaian 200 kilo ilar eta arto entregatzera ailegatu ziren. Ez zen beste erremediorik izaten. Gerra ez omez zen gehiegi sumatu.

Soldaduak Garron

Transkribapena

Nor Rekalde Urdanpilleta, Maria Luisa
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egin gabea
Zinta OIA-109
Pasartea 0:14:13 - 0:16:43 (2' 30'')
Laburpena Soldaduak Garron egon zirenean etxea hondatu egin zioten. Baina, gero soldaduak joan ondoren bonba sartu zen beren etxean eta lehenengo solairu guztia suntsitu zuen. Amak etxea berregin behar izan zuen.

17 egunera berriz atxilotu

Transkribapena

Nor Rekalde Urdanpilleta, Maria Luisa
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egin gabea
Zinta OIA-109
Pasartea 0:11:04 - 0:11:59 (0' 55'')
Laburpena Oiartzunera bueltatu eta 17 egunera berriz atxilotu zuten. 11 hilabete pasa zituen Ondarretako kartzelan. Han zegoela jakin zuen aita izan zela zazpigarren aldiz.

Aita beldurtuta kartzelatik ateratzeko

Transkribapena

Nor Rekalde Urdanpilleta, Maria Luisa
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egin gabea
Zinta OIA-109
Pasartea 0:08:32 - 0:11:04 (2' 32'')
Laburpena Aitak izugarrizko beldurra zuen San Cristobal gotorlekutik ateratzeko, asko aske utzi eta fusilatzen baitzituzten. Iruñeko famili batek lagundu zioten handik aterata, Oiartzungo beste mutil batekin. Beste mutila Lekuonatarra zen.

-

Transkribapena

Nor Rekalde Urdanpilleta, Maria Luisa
Lehentasuna 2
Transkribaketa Egin gabea
Zinta OIA-109
Pasartea 0:07:43 - 0:08:32 (0' 49'')
Laburpena Beren izeba batek behin baino gehiagotan aipatu zion senarrari Frantziara ihes egiteko, dirua baitzuten. Gizonak ezetz esan zion eta gero gerran fusilatu egin zuten.

Aita soldaduek eraman

Transkribapena

Nor Rekalde Urdanpilleta, Maria Luisa
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egin gabea
Zinta OIA-109
Pasartea 0:03:05 - 0:04:23 (1' 18'')
Laburpena Mendiko baserrian zeudela soldaduek aita eraman zuten. Iruñara eraman zuten lehendabizi kamioiez eta ondoren autobusez. Baina, osaba oinez eraman omen zuten, zinegotzia izan baitzen.