Haurtzaroko kontuak

-Mutil kozkorretan, ze jungo gea berriro lehengo kontuta...
-Bai, bale! Ondo.
-Han Altzibarren eta leheno aittu gea esaten eun guziya kalian.

-Ni bai, ni beti kalian. Saten ziaten Pakito beltza. Ni beti euzkiya hartzen 'ta jostatzen 'ta korri... jostatzen 'ta. A, geo irriyua. Irriyua pasatzen da, tortzen da Ergoindik 'ta tortzen da Karrikatik 'ta geo dia zurrumbilluak.

Guk zurrumbilluak saten geniyon, zoluak. Han beti irai, 'ta nik bost urtetako irai ikasi nun han!
-A bai e?
-Beti putzuan sartua!

-'Ta jostatu 'ta ordun (...)?
-Bai! Ordun ez genun ezer, bakizu garaiy haitan. Pelota, pelota geoxio e... Pixka't, hamaika hamabi urtetako pelota biño. Frontoiya 're zean zeon, Aldapa Goikoan. 'Ta han 'e bi sos patu ber izaten genun.

-A bai e?
-Bai, joba! Aittona, Koxme, aittona. Bastoiyakin atton xar bat: "E, hik ez duk patu, e! Benga!" Bastoiyakin seika attona mutikozkorrai!

Akordatzen na hoi 're. Aldapa Goikoa. Holaxe jostatzen 'ta.
-Kaniketa 'ta karteta 'ta?
-Baita 're, kaniketa, zibotakin, zibotakin 'e bai.

'Ta kanikakin 'e bai. Bota 'ta geo indarra in 'ta mutikozkorrak.Gue jostailluak hoik zian.

Lanea! Sosik ez zen
- Attak ze itten zun lana baserriyan?
- Baserriyan itten zun lana? Harei seika guzen! Harek beti beti guri:

"Aittu gaur apustua in ber yeu. Zuek biyek o' hiru o'" 'ta hiru lau mutikozkor o' neskakozkor 'ta hartu ondotik 'ta goazen! arta jorratzea o' aitzurrin aitzea o' 'ta.

"- Zueri hiruei jokatuko 'izuet nik" 'ta izuarri umekataiya zen.
- Umiakin ondo moldatzen zen
- Bai ikiarri matte genun guk atta.
Attan beldurra 're bai e'! Attan errita gehiyo zen aman paliza baiño.

- Zeba ze zorrotza zan o'...
- Amak zarbaztakin pi pa jotzen zun miño attak: " Oañ e' in zute alukein bat!Bono berriz e' ez in. Ez in berriz ez! Ama haserretu ingoizue! Amak jo ingoizue e! Holakoik berriz ez in amai!"

- 'Ta joño! Hua aitzen genun guk, hua goun eukitzen genun guk! Atta len san duguna matte genun oso, ama 're bai

- Oseake harek esan ezkeo ez itteko
- Ordun ez ganun itten. Eozein alukei itten bai genun! Hainbeste ume han! Itxetik ate 'ta hemendik horrea jon baiño len kriston loiya izaten zen,

Behiyak ardiyak bihorrak denak ataiyan han pasten zin. 'Ta umiak bakizu, ya leku garbiyin jartzen zu 'ta ura o' zeozer ikustin hara jon ber izateu 'ta

dena loiya genun 'ta

- Zu esan zu, leno esan nazu jaio Itturralden jaiua zeala esan zu
- Bai Itturralden

- Itturralde. Hoi Errenteiya da ez?
- Bai Errentikun
- Errenteiko lurra
- Errenteiko partin bai.

- E atta 'ta ama nunguak zenittun?
- Atta, len nola esan zu Aldura hangua zen ama.'Ta atta zen Itturraldekua.

- Atta zen bertakua
- Bai

- 'Ta ama ze baserritakua?
- Aldura
- Aldura b eizen hori du.
- Bai Aldurakua

Geo etorri zin han beraxio, beste baserri zar bat, hara bizitzea.
- Aman familiya?
- Ama be familiyakin.

'Ta torri 'men zen ama be amakin 'ta
- Geo ezkondu?
- Geo ezkondu. 'Ta in 'men ziyoten itxia erre. Bainketagoikua 'ta Bainketaerdikua ta Bainketa bekua hiru baserri seida seidan dozte.

'Ta itxia in ziyoten erre 'ta itxiak sua hartu ziyoten, `men ziyoten 'ta amona barrenin goiyan 'ta goitikan bota amona behera 'ta bestik mantakin hartu!

Halaxe salbatu 'men zen amona! ez zittun pisatuko 40 kilo gaixuak! Nik izautu nunin e'
- Ttikiya zan, argala o'

- Bai plakua! plako plakua zen ximela e' Errentitikan horrea ordubeteko birian tapa tapa etortzen zen, be alabana etortzen zen.

Be alabakin pasatzen zittun astebete o' bi o' 'ta beak e ba zun familiya bian
- Errenteiyan?
- Bai bi seme bazittun sesto itten aitzen zin hola saskiyak itten

- Saskigilliak zian?
- Bai 'ta han bizi zen 'ta hara joten zen.

- Errenteiyan kalian esan nahi dezu ez?
- Bai Goiko kalian. Hola leku ttiki bat zun anai batek, saskiyak itten han aitzen zen. Bestia berriz hemen gorauo kanposantoko bazter hortan.

- Zentolen
- Zentolenetikan aurrexio.
- Aittu klaro, garai batian saskiya asko ibiltzen zen?

- Bai!
- Baserritan 'ta sagarrakin zala o' berdurakin o'
- Bai, bai

- 'Ta beharko zien saskiyak beti?
- Asko! Oain miño gehiyo bai!
- Ordun hartatik biziko zan saskiyak ein 'ta saltzetik hua!

- Handik saldu 'ta gio lanin e' ibiltzen zen, lan pixka bat itten zun 'ta...
- Izenak goatzen al dittuzu nola zuten izena haik?
- Joxe Luix bat
-'Ta abizena?

- Joxe Luix Elizegi. Ez! Zapirain! Joxe Luix Zapirain! 'Ta bestia 're Joxe bai Zapirain. Ne aman anaiyak zian 'ta. Ama Zapirain genun guk. Elizegi atta.

- Osea ke zu zea Elizegi Zapirain zea zu.
- Bai. Hoi da.

- 'Ta aittu Joxe Zapirain hori ez zan ba bertsolariya izango?
- Ez, ez , sesto itten aitzen zen.
- A xextogillea bai.

- Horrek fabrikan o' zean, ez dakit zeñekin lanin ai zela , tronko haundin batek azpin hartu hanka 'ta moztua zun, ixterretik. 'Ta be hanka motzakin han aitzen zen xexto itten hale.

- Exeita xextuak itten hala aitzen zan e' .

-Eta holakoik ez zenian, zertan pasatzen zenuten jolas garaiya?
-Bua! Jolasten alkarrekin han harrapaketan 'o gordeka 'ro bueno! Han ibiltzen giñan.

-'Ta soka saltuan bai?
-Baita 're! Sokik baldin bazen behintzat. Baserri bat, oandikan 'e begiyan puntan dakat nolakua zen, baserri bat.

Eta kuarto bat bazun, komona, eta beste bi kuarto 'ro bi zea haundikin, zea bat, eskola iña. Hola erditik itxi eta eskola iña. A! (Alaba izango da beko atia sumatu dut). Holaxe.

-Eta gero jostailluk itteko 'ta?
-Jostailluak gue jostailluak bakizu zer zien? Parra ingo zenuke e! Uste al zu jostailluik ikusi genula sekula guk? Hiru erregik 'ta tortzen zinin, eguarri jaiyak

Amak oillu 'at 'o bi akatzen bazittun 'ta hua salsan jarri, turroiyikan 'e ez genun izautzen guk. Nola? Nola nahi zenun haimbeste kuadrillakin kutixiyak ittia? Tripa betetzia nahikua itten zun.

'Ta jostailluk bakizu ze izaten genittun? Dembateko platera xarrikan dibujukin 'ta hola harrapatzen banittun zelaiyian, haik 'e karri itxea, garbittu 'ta haik jaso.

Jostaillo bat, ezta jostaillo bat, hiru erregeikan 'e guk ez genun izautu. Beste, tripak betetzeko nahiko lan bazakan amak, gailtzan posturian, bai.

-Eta gaiñekun trapukin eta muñekak eta holako? Holako gauzak?
-Ez, ez, ez. Goatzen naiz ondo. Jon giñan Belatz izena zun, hara eaman ziuten. 'Ta han muñeka soldaun moko, gomazko bat.

'Ta nik ze lapurreta in nun bazenekizuke. Tentaziyua maten! 'Ta geo itxea torri ber genula san ziutenin muñekua nekin karri nun. Hemen sartu hola, ze azpiyan. Eta muñekua nekin karri nun, lapurtuta.

Bai muñeka! Gomazkua zen! Guk gaiñontzekuan izautu? A ze lapurreta in nun e!
-Bueno, segun zeiñei lapurtzen zaiyon e!
-E, segun, hoixen! Nik biño gehiyo dunai lapurtzia!

Biño san zaittut, zelaiyin 'o harrapatzen genittun platera puxkak 'o ze, holaxeko gauzak karri, urin garbittu 'ta haik jaso. Hua izaten zen gue zea.