Bertsolaritza

-

Transkribapena

Nor Rekalde ahizpak, ; Rekalde Urdanpilleta, Maria Luisa
Lehentasuna 2
Transkribaketa Egin gabea
Zinta OIA-112
Pasartea 0:28:35 - 0:29:54 (1' 19'')
Laburpena Gauza askoz hitz egiten dute nahasian. Kontxita txikia zela bertsolari batek sagarrak ekartzen zizkion, uste dute Sailpuru bertsolaria zela. Tartean Maria Doloresek Xenpelarrez hitz egiten du.

bertsolariak

Transkribapena

Nor Lasa Auzmendi, Joxe
Lehentasuna 2
Transkribaketa Egin gabea
Zinta OIA-089
Pasartea 1:52:34 - 1:55:54 (3' 20'')
Laburpena Baserriko bizimodua. Anaiaz hitz egiten du. Bertsolariak.Txirrita eta Uztapide. Maialen Lujanbio. R aizki esaten omen zuen berak ere, badaki nola zuzendu.

Portuberriko bileran botatako bertsoa

Transkribapena

Nor Urritegi Artola, Pili
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egin gabea
Zinta OIA-094
Pasartea 0:19:10 - 0:20:50 (1' 40'')
Laburpena Portuberriko bileran bertsoa botatzen ez zuenak litro erdi bat ordaindu ber izaten zien besteei. Aitak behin Portuberriko bileran botatako bertsoa kantatu du. Gero bertsoa azaltzen du.

Bertsozalea eta bertso-jartzailea

Transkribapena

-Bueno fiesta, len sardoteiyan 'ta eoten zin gehina, ez?
-Bueno bai biño fiestatan 'e, herriko fiestatan 'e zeatzen zien e.
-'Ta zuk izautu zen, eondua izandu za bertsolaiyakin 'ta 'o?
-Ez.
-Eon? Ez, eon ez.
-Aittu beri hairi?
-Bai, aittu bai.
-(Aittu bai, por ejemplo...)
-Gustokonak zein zenittun?
-E?
-Gustokonak zein zenittun? Izango zenun bat bestia biño.
-Bueno ez dakit Txirrita oso bertsolai polita zen.
'Ta geo hemengu hotan Lizasotarrak nahiz 'ta aitta 'ta nahiz semia 'ta nahiz zea 're. Hoik biño bate txarragua ez dena Joxe Agirre. Eta bestia hoikin aitzen dena, zein da hoi? Dembo askuan, zean hiltakua...
-(Baxerri ez al zen bertsolaiya?)
-Joxe Agirrekin 'ta aitzen zena?
-Bai, azpeitiarrak eta denak hor, azpeitiarrak pilla bat bazen!
-Bai. Bai.
-Hoi, direktore 'o bersolaiyan zean dembo askuan eondu da.
-Lazkano.
-Bai. Lazkano.
-Bai, Lazkano, Imanol Lazkano.
-Lazkano, Imanol Lazkano bai. Hoi 're bertsotan oso ondo aitzen zen, oso ondo. Lasarte, berriz, ze esanik ez!
Harrek nahita 're ezin du bertso bat txarrikan bota. Harrei dena ondo atetzen zaiyo. Hua bertsolaiya espeziala da, Manuel Lasarte. Oaiñ 'e, oain dakan edadian 'e oandikan 'e botzen ttu e!
-Bai e?
-Bai.
-Bai 'ta hoi gaixoik eta, gaixo antzin.
-Bai, hoi beti, beti gaixo antzin hoi, beti. Gaztia zenian 'ta zaharra zenian 'ta denian.
-Bai, beti itxura zea horrekin.
-Bai.
-Biño joe bertsotako
-Mintxuan itxurakin biño beti pronto bertsotan 'ta zeatzeko.
-Bai...
-Bertzuak eta botzeko 'ta. Bai, bai, bai.
-Plazatan 'ta ibiltzeko 'ta.
-Bertsolaiyak 'e, bf! Ez dakigu guk Xenpelar 'ta hoik ez genittun izautu biño, hoik bertsuak.
-Hoek ez. Hoek itxian 'ta kantatzeko 'ta (...) biño haiek ya plazako bertzolaiyak zien.
-'Ta zea ez al zaittu behiñ 'e bapatin aitzeko zeik torri? Goik 'o joerik 'o ez al zenun zuk? Hola tra botzeko, bapatin? Gehiyena aittu za zea ikasitakukin.
-Bai, bai, bai. Bai.
-Biño zu zeone pra ez al zizun atetzen?
-Ez. Biño nik paperian eskribittu bai in ttut.
-Hoi da bai.
-Paperian biño hoi oso diferentia da, ez?
-Horrengatik saten zattut, ez al zaittu behiñ 'e torri? Etorriya?
-Hoi ez! Hoi ez zun behiñ 'e itten
-Etorriya, golpetikan zean bai aittu, Xeundo zeakin Sistiyoko hoi 'ta hoik kintun bazkaiyan 'ta geo hoikin aitzen dena bestia hoi, Errezilko zea hoi Saast, hoi 're Saastiarrenekukin ezkondua.
Hoi 're, hoi bertsolaiya da, bertsolaiya bastante aitzen zena.
-Bai, bai, bai.
-Eta hoik. Hoikin 'ta kompaziyo batea hola ez Kapeon 'o bazkaldu 'ta
"E puntua bota 'o zea 'ta kontestatu" 'Ta zea holako txoakeiyak igual biño ez.
-Bueno... Hoi bertsua botzia da.
-Bai... Biño! Ez.
Baiño zean bai e! 'Ta bolada batian nik laboratoiyuan lanian eondu nitzan 'ta gabez lana, hillabete osua gabez itten nun 'ta porterua Martiarena kojua...
Nor Mitxelena Gelbentzu, Joxemari
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egina
Zinta OIA-071
Pasartea 0:58:40 - 1:02:14 (3' 34'')
Laburpena

Bertsolari asko zituen gustukoak Joxemarik. Txirrita, Lizasotarrak, Joxe Agirre, Imanol Lazkano, Manuel Lasarte, Xenpelar... Bera ez da bat-batean aritzen, paperean jartzen ditu, ezberdina dela dio.

Bertsopaperak

Transkribapena

-Zuk kompaziyo batea Lazkao Txikina 'ta hoik nola dakizu? Ze in zenittun aittu 'ta guan hartu? 'O hoik numbaitt 'e eskribittuk dozte?
-Bai. Ez, ez. Zeatua baldin bado aittuta bueno akaso
Eibarkuana hoi ya numbaitt 'e letu igual ingo nun biño ez zean 'o periodikuak ekarri dulako 'o bertso sueltuan. Biño bestiak leheno zea etortzen zien ez, igual hamabi bertsoko zeak etortzen zin paperak jenealian.
'Ta leheno san duten bi zeak motzak zittun horrek eta hoik astian asteko bertsuak hortxe Oiyartzunen estankoko zehar hortan gizon ikaragarriya zen eta brusa haundi batekin eta.
Hola bitan hola eskua sartzeko zea. 'Ta dirua atea 'ta zeatu 're bai e. Osake. Bai. Iandero, iandero, iandero izaten zen.
-Harrek ze itten zittun kantatu 'ta geo saldu?
-Bai, bai, bai.
-'Ta itxian zein zin anaiya eosten zittuna?
-Bai, gehina zeatzen zittuna anaiya zen.
-'Ta harrek karri 'ta zuk goguan hartu?
-Bai. Geo itten zittuzten hoik ekarri 'ta ra! Jarri 'ta libruan 'o zean batian sartu 'ta libro bat betia dena "Bertsolariya" izena zun zea bat.
Eta geo haitan tortzen zin asti hontan zeak Txirritak kantatutako bertsuak eta bestik ez dakit zeiñek kantatuko bertsuak eta. Jo orduan besua...
-Geo memoriya 're ona 'ta gustatu itten
-Zenbaitt, zenbait behintzat bertsua gogua zuna 'ta nik orduan uste 'ut asko zela hola tabernetan 'ta Jesus! Txirritak eta zeak 'e hemen jarritako zeak
Nor Mitxelena Gelbentzu, Joxemari
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egina
Zinta OIA-071
Pasartea 0:55:47 - 0:57:50 (2' 03'')
Laburpena

Joxemarik leituta eta adituta, bietara hartzen zituen bertsoak buruz. Lehen, bertsopaperak igandero saltzen ziren. Bertso jarrien saltzailea besamotza zen. Anaiak erosten zituen eta Joxemarik gogoan hartu. 'Bertsolariya' aldizkariaz.

Txirrita, Uztapide eta Lazkao txikiren bertso kantatuak

Transkribapena

-Hor zeak puntuak hola jarri 'ta botatakuak.
-Attona (...) asko esaten zizuten ba.
-Zeai 're, bueno Txirritak eta hoik. Txirrita en el año treinta y seis 'o, treinta y cincon 'o treinta y seis 'o
kampeonatuan jarri, puntua bota 'ta jarri 'ta botatatzeko bertsuk eta:
Zer egiten dezu hor lagun zahar Txirrita?
lasai hementxen nago patxaran jarrita
lehen ere badakigu alkarren berri 'ta
ez det iñoren beldurrik honera etorrita.
Geo Uztapidei zean, Eibarren eskopetak itten dina 'ta:
Eibarren egiten da eskopeta fiña
neronek ere bazaukat hementxen egiña
lehendikan ere edorrek daukak hau jakiña
oker tirata ere botatzen dakiña
-Biño asko, bueno...
-Zeari Lazkao Txiki difuntuai uste 'ut Ergoiñek jarritako puntua igual izango. Puntua ez. lau bukaiyerak eman eta bertsua osatu zortziko ttikiyan.
Eta eman ziyoten: zakurra, kizkurra, muturra 'ta lapurra. Oaiñ hor do meritua beak nola kantatzen zun zea hartan. Nik leheno bastante ongi itten nun, biño oan ez.
Etxian bazadokat galanta zakurra
isatsa kenduakin 'ta illia kizkurra
zabaltzen duenian aba edo muturra
laister ihesi juaten dek hango lapurra.
Holako boz raro...
Nor Mitxelena Gelbentzu, Joxemari
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egina
Zinta OIA-071
Pasartea 0:51:05 - 0:53:30 (2' 25'')
Laburpena

Hiru bertso kantatu dizkigu Joxemarik. Lehenengoa, Txirritari txapelketan puntua emanda erantzundakoarekin. Bigarrena, Uztapideri Eibarren puntua emanda erantzundakoarekin, eta, hirugarrena, Lazkao txikiri Ergoienen lau puntuak eman eta botatakoa: zakurra, kizkurra, muturra eta lapurra. Lazkao txiki imitatuz bota du bertsoa.

Bertsolariak eta apaizak

Transkribapena

-'Ta hoik zenenak dia? Hoik, bertsu hoik?
-Ez dait zenenak izango din, seuro.
-Ez dakizu. 'Ta non ikasiyak ttuzu zuk hoik? Paperetik ikasiyak ttuzu?
-Bai, bai. Paperatikan. Paperatikan 'o libron batetikan 'o.
-Libron batetik.
-Eta asko kantatzen nizkan zeai, apaizai, Bergaretxei.
-Harrei graziya ingo ziyon.
-Hoixe!
-Hua ez zen haserretuko.
-Bai zea!
-'Ta zuk bakizu ze apaizari jarriyak din bertsu hoik?
-Bai... Hoik imajinaiyuak izango dia seuraski, biño.
-Ez da saten bertsuan?
-Ez zuten ez 'ta saten, zeiñ apaizikan ez da saten.
Oaiñ beharbada hala izango da biño bestela imajinaiyuak 'o igual igual, bueno!
-Holakuk izango zin
-Eske nik aitzia dakat Zurkoko Kaxkaxuri, bazula baita 're apaiz batekin holako espa 'ro bazula 'ta bertsuk botzen zizkala 'ta geo apaizak mezatan beri harrei errita man 'ta holako kontuk.
-Bai, hortazkioz saretan ingo al duk, ni ez nak hola ibilliya! Gabian berandu 'ta ez dak atia jo 'ta ez dakit zer bota 'ta zea 'ta apaiza sermoiyian 'ta bestia han Kaskasuri
Eta hortazkioz santa igual du ingo al duk, ni ez nak hola ibilliya!
-Mezeta joanta holako istoriyak 'e izaten ttu.
Nor Mitxelena Gelbentzu, Joxemari
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egina
Zinta OIA-071
Pasartea 0:48:49 - 0:50:20 (1' 31'')
Laburpena Potajearen bertsoak Bergaretxe apaizari askotan kantatzen zizkion. Apaiza eta Kaxkaxuriren arteko espa.