Eskolak

- Ta zuk san tzu monjetan ibili ziñela eskolan?
- Bai.
- Ta zenbat urtekin hasi ziñan?
- Ni? kumuniyua re han nik in nun, komuniyo ttikiya.

- Zenbat urtekin hasi ziñan.
- Hasi pues 5 urte o..
- Bost urtetan hasitzen tzen eskolan han ta hemen ta denin.
- Ta zenbat urte arte ibili ziñan?

- Hamabi urte arte, komuniyo haundiya in arte.
- Ta monjak, hoi nun izaten tzen eskola hoi?
- Hoi zea, hospitala leheno non tzen ba al dakizu zuk?
- Uañ e hala...
- Hoi nun Errenteiyan?

- Ez ez Oiartzunen.
- Uan nola da zea, biblioteka ro zer da ba? Hoixe.
- Hor.
- Hoi monjan eskola izaten tzen?
- Monjak eta hor izaten tzin ta zaharrak...

- Ta zahar batzuk ebai, hor izaten tzin, gutxi.
- Ta zer tziñaten denak nexkak? eskolan?
- Ez, neska-mutiko.
- Denak batea?
- Bai, ttikiya giñala bai, ta geo kanbitu

itten tzizuten. Behin sei bat urtetik aurrea ja kanbitu itten tzittuzten.
- Separatu ja.
- Bai.

- Ta akortzen tza maixtrak zein tzin?
- Mojak.
- Moja batzuk.
- Bai.
- Ta txintxuk izate al tzin o? zorrotzak..

- Bai bai, ez. Netzako etzin gaixtuak. Ttikiyak giñanin sor Maria Luixa genun ta geo ja komuniyo ttikiya in genunin sor Maria Elena.
- Ta akortzen tza nunguk zin?

- Eskualdunak zin biyek.
- Bai?
- Bazekiten eskuaraz biño etziguten eskuaraz itten. Nahi zuten kastillano ikastia. Ta eskerrak biali zigun.. bestela guk ez genun ikasiko kastillanoz.

- Ta euskeraz itten bazenuten kastigua zenuten?
- Ez, bazekiten eskualdun-eskualdunak giñala ta...
- Osake hain gaitxuak e etzin.
- Ez, etzin.

- Ta zu non ibili ziñan?
- Ni Gurutzen, uan falta da biño Gurutzen eskola bat in tzuten ta hortxe ibilli nintzen ni.
- Ta urte askuan ibili ziñan?

- Bueno gerra denbun batzuk eta geldittu ta ztakit zer ta badakizer ta. Ta geo Errentiyan e ibilli nintzen pixkat ta. Hamar urte arte ro. Hamar-hamabost urte arte ro.

- Ta zuk, maixuk zein tzin frailik zin o?
- Hor maixtrak, bai.
- Ta neska ta mutil hemen batea Gurutzen eskolan?
- Ez, aparte, bi maixtra izaten tzin ta.. bi piso bezela, bi tokiyan.. neskak aiyeka batin ta gu bestin.

- Ta zuenak zorrotzak zin o?
- Ez ez.
- Kastiguik eta joka ta hola ez?
- Oso jatorrak giñen garaiy haitan, berko! Harek errita maten baziun itxea ailletu orduko "ze in tzu" ta

etxian e berriz e...
- A bai e?
- Buaa.
- Hola izate al tzen?
- Ez zea.
- Attak geo?

- Amak gehiyo.
- Attak kaso ez, amak, ne amak. Attak etzun senidik iñorre jo; amak bai ipurdiko errak.

- Miñon orduan ez iruitzen alperrik zanik ordun diru pixkat irabaziko zenuten 'ta
- Bai! hantxe in genun guk dirua in genuna.

Lenoztikan mendiyan hasi giñanin sosik ez genun, ya eskola jorraa bat Aizatea, leno san dugu, hara jorrada bat 'ta itxian baserriyan bi eun

hirugarrengun eskola. Eskola jon 'ta maixtrak galdetuko zun: " -Zer atzoko leziyua? -Ez! heaneukua 're ikasteko dut! -Aber jarri hor belauniko!"

Belauniko jarrizi bi libro 'man bi eskuta 'ta nekatu besuak, beso bat hola bajatzin etorri makillakin maixtra, 'ta kazk! eskumuturrin "-Altxa gora!" Beize nekatutzin betti. Maistra bat bagenun...
- Gaixtua

- Bueno, hil zen. Hua hil zen hua hil zenin enun penik hartu... " - Lenozik hil ber zin!" san nun.Joe!

- Oiartzundik joten zien ez?
- Bai amurriyanak o' , amurriyanak saten ganiyon guk.
- Miño ordun eskola ez zen oaiñ bezela,
-Ez! hoixe ezetz

- Baserriyan beti lana zen 'ta lana in ber 'ta
- Ume pilla bat 'ta ya zutik jarri orduko batek behiyan aurreko bestin pintxe denak joten giñan denak tripa betetzea!

- Edade guzitako lana bazen han.
- Bai! 'Ta auzoa lanea joten giñan tripa betetzetik. Gusto aski bai! Jon 'ta jan 'ta ean itten genun 'ta xintxo aski lanin!

- 'Ta eskola jungo ziñan
- Eskola jon giñan Oiartzuna.

Bai, 'ta aurrena eskola hasi giñan Mendizarren sasi maixtra saten dena ´ro 'ta
- Nun esan dezu?

- s ze zea
- Ze tokitan? Mendinzar
- Mendizar zer zan etxen bat o' hola o'?

- Hor zen hiru bizitza 'ta baten bat zen eskola bai. 'Ta saximaixtra saten dena 'ro bai, ta geo Txaparrea

'Ta ni akortzen naz ni numatte mutiko gaixtua nitzan, numatte muti kozkorra gaixtua!
- A bai e?

- 'Ta amak hor arrastaka esateko eskola eaman, bai 'ta jo eta geo karo "- Ikusiko 'ek eskola jotian! nola (...) " dena aldrebes gustoa!

- 'Ta hor Medinzarren zein zen zure maixtra
- Hoixe bai ,
- o' maixua zan?
- ez maistra maistra ba zen oso ona maestra emakume bat

- Izena goatzen za nola zun?
- Ez, ez ez, e naz hoi ez dakit enaz akordatzen izena

- Gio Txaparrea 'ta Txaparrea 'ta handikan ya geo Oiartzuna mojeta, mojeta eskola geo 'da bai.

Mojetan eskola hara e... hamar urte arte. Gizonezkuak o' mutilak hamar urte arte, 'ta geo ya jarri zuten eskola munizipala o' zea
- Publikua

- Bai zean Oiartzunen Beko Plazako hartan haber e' nola(...) hoi izena harrena e... aber akordatzen nazen

Bai, oso errespetuko maisua, errespetuko maisua, 'ta han debalde, debalde zen han
- Debalde
- 'ta bai yasta

- 'Ta hara han hamalau urte arte, oan hamasei urte arte erki da, miño hamalau urte arte 'ta gu baserriyan 'ta manejatzen giñan miño

jende asko Oiartzungua gue edadekua analfabetuak etxian ardiyai kontzen 'tabar eskola torri berrian bai 'ta hoi gañea elizak hoi nahi zun!

Elizak nahi zun dotriña dotriña jakiñazkio gehiyo ez jakittia hobia. Bai eta emakumiak e' fabrikan eta lanin hasi berrin ez, fabrikan gaizki, fabrikan bata besti gaizki eakutsi

'Ta emakume gehinak jostea, jostea etxekuak jo desonra! fabrika lanea jotia 'ro baserriko emakumia 'ro bai, bai ne andria beiñe

- Fabrika ez miño jostea bai.
- Jostea jostea jostea 'ro zerbatte ittetik josten bai 'da hola.