Herrikoak

-Benga bota Rufino! Hasi berrikotik mesedez.
-Maiyatza da 'ta, orru haundiyak
atera zattu larrian

atzian behar luken puska bat
lastima zakala aurrian.
Nere erdiya ixten ez 'ta
ez da konforme parrian

tontor haundiya bajatu zaigu
ez dago leku txarrian

-'Ta hoik zeiñek jarri zittun?
-Pello Errotanak izango zin hoik. 'Ta geo bestik bueltan:
"Konprenitu ezin dezuenari
esatia alperrik ta

Astutakua tratatu nazu
Joxe Manuel Txirrita".
Gaizki san dut.
-Lasai, lasai.

"Bitan haundina zein ote gera
hanketan perrak jarrita"
Horrengatik gotu zitela. Biño, kontatu ezin dut.
-Lasai, geo gotzen zanin bota 'ta nik jarko dut ongi geo.

-'Ta hoi nola torri dik burura oan dela humbeste urteko bertsuk?
-"Komprenditzen ez duenari
esatia alperrik da

gauz horregatik atera izan deu
lehen 'e hamaika errita
astotako 're tratatu nazu
Joxe Manuel Txirrita

Bitan haundina zein ote gea
hanketan perrak jarrita"

Txirrita, pisoz galanta hua! Librun letu dutela nik. Bi tipokin disputan hasi Txirritan 'ta pittar bat ardo jokatu. Biyek haimbeste pisatu 'ro ez. Txirritan beste biyek haimbeste. 'Ta gehiyo pisatu!

Beste biyek biño, pena errakin patu 'men ziyoten pittar botilla.

- Xoteonin goiz batin par errak in izandu genittula! Seitako mezatik torri 'ta, gu kafia hartu Anixetanin 'ta Xoteonea torri 'ta, Uztapide difuntua, Baxerri, 'ta Tomas, zea Xailpuru 'o, Balentin...

Bestia aztua dakat nik. Gau pasa iñak! Hiruak, jo! Haik parrak, haik bertsuk! Balentin erki aitzen zen bersutan, e!
- Geo parra in beak! Mitxelena bezela.

- Jo! Honoko bertsu hoik 'e kantatzen aittu zin hola hemezortzi urteko Sermoiya 're itten zun zeak Balentiñek! Gauza txarrak pentsatzen zila 'ta nola aittu ga leno saten, 'ta bestik Baxerrik in zula, jo! Sermoi bat in zula Baxerrik!

-Jakiña Baxerri ordun (...) karretera itten, Baxerri hor eondua da!
- Krixoxtimo bestia! Krixostimo bestia! Laugarrena baitezuten 'ta... Aber noizko kontuk din, e! Uztapide ezkondu biño lenoko...

- Bai. 'Ta orain gogoratu naz beste gauz bat. Eun batin jon nitzan ura billa 'ta... Giza seme bat agertu zin. 'Ta han ai nitzan ni, txantxillakin joten nitzan, e... Esnia neurtzeko ontziya, txantxilla deitzen geniyon. Litro erdikuk eta litrokuk izaten zin.

'Ta han ai nitzan ni baldia betetzen 'ta giza semi hoi kroskatikan nei beira, 'Ta san zin zeiñ zen, Adolfo Leibar zela, 'ta san zin: "bota 'zazu eskua gehiyo jasota baldea ura" 'ta klaro, zembat 'ta urrutiyotik bota, ordun 'ta soiño haundiyo hartzen zun.

Nik ikusten niyon zerbatte bazakala lepotikan zintzilik eta harrek hizbidia eta hizbidia maten zin nei 'ta galdetzen zin: "'ta oaiñ kantatzen ai den txori hoi ze klase da?" "billiarrua " 'ta "ixo, ixo pixka bat! Ez zazula bota oan urikan! Besti hoi?"

'Ta "kaxkabeltxa iruitzen nau nei." 'Ta hola behintzat, dembo pixka batin izketan aittu giñan, eta ni ne baldiak hartuta habitu nitzan 'ta san zin: "eon, eon pixka bat, ion! Zuk esan zun guztiya nik hemen botoi batei mango yot eta aittu ingo 'zu!"

Ni harrittua! Nola izan zitteken. Jarri zun martxan eta hantxe, ura nik nola botzen nun soiñua, billiarrua kantari, nik beai ze saten niyon, béak ze galdetzen zin, jesus...! Sorginkeiya iruittu zin nei! Bai.