1. Hasiera
  2. Gizartea
  3. Pertsonaia ezagunak

Herrikoak

Monterroneko kondea

Maizter

Aintzane Toledo...-k bidalia Og, 05/09/2019 - 09:56-n

Transkribapena

Nor Barrenetxea Retegi, Juan Mari
Lehentasuna 2
Transkribaketa Egin gabea
Zinta OIA-140
Pasartea 0:17:57 - 0:21:48 (3' 51'')
Laburpena Beraiek beti izan dira maizterrak. Bai Txipito eta baita terrenoak ere. "Frantsesak", Julian Olaizolak, beren Txipitoko etxea bota eta txaleta egin zuen. Aita ohetik ez zela mugitu ere egiten bidali zituzten etxetik, "Frantsesak" berak ez zuen aurpegia eman, enkargatua bidali zuen etxea uzteko abisuarekin.

-

Aintzane Toledo...-k bidalia Or, 03/16/2018 - 08:36-n

Transkribapena

Nor Egilegor Portugal, Maitxo
Lehentasuna 2
Transkribaketa Egin gabea
Zinta ERR-41b
Pasartea 0:24:19 - 0:26:21 (2' 02'')
Laburpena Hileta bat izan zuten eta Garmendia txokolategira joan ziren. Eta han denetik ibiltzen da, gehienbat emakumeak. Txokolategikoak ezagutzen ditu, beren ama: Maitxo Isturitzekoa.

Lekuonatarrak

alertxundi-k bidalia Og, 01/25/2018 - 09:53-n

Transkribapena

-Nik duten bezela, nik 'e badut.
-Zuek ziñazten abertzaliak.
-Abertzaliak, bai. Aberri eguna, bai.
-Aberri eguna ospatu iten zenuten urtero 'ta?
-Bai, bai.
-Nola izaten zan aberri eguna, Kontxita? Zuek ze iten zenuten?
-Eun haundi bat, deus ez. Jaiya 'ta txistua 'ta beste gaiñekun deus ez. 'Ta geo guk Mañuel Lekuona 'ta hoik genittun, izautu, aitzia asko zuk.
-Izaunak, Juan Mari Lekuona 'ta.
-Hoik gue lehengusuak zian, lehengusu propiyuak bai.
-Hoik ya asko ikasiyak eta ...
-Esos eran inteligentes, biñon gu bezela, hau ez zuten e! No confundamos! Hoik ez zuten zeikan. Baiño, estudiosos 'ta hola ate zin.
'Ta Martin hoi, enterratua. Nola san zaittut apaiza enterratua zena Hernanin? Hura ez zen azaldu. Handikan nombaittea eaman zuten. 'Ta nei Konsuelo Larrek nola zakiyen han zola. Ni jon nitzanin Konsuelokin, han zon.
-Han zon.
-Han zon. Eta geo handik demboa pixkatea jon, desaparecido. Bai. 'Ta geo karo, sepultura han do zean, nola da ta...? E.... Er.
-Hernanin?
-Errenti, e... Oiyartzungo kamposantuan dozte denak enterratuak..
-(Oiyartzungo ...)
-Klaro.
-Denak han dozte enterratuak. Oan, ez dakigu apaiza harrekin ze in zuten. Porke han faltatu in bazen, Hernanin.
Ni Hernanira jon nitzan, lehendabizi Konsuelo Larre. Larre zun gizonak apellidua. Esan zin: "Ya te enseñaré dónde está tu primo enterrau". Jon nitzan eta efektibamente estaba allí con su esto enterrau. Y luego al tiempo fuimos ...
-'Ta ez zeon?
-Ez zeon han. 'Ta orduko auskalo ze in zuten harrekin.
Nor Etxebeste Etxabeguren, Kontxita
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egina
Zinta OIA-092
Pasartea 0:30:15 - 0:32:32 (2' 17'')
Laburpena Lekuonatarrak haien lehengusuak ziren, ikasitakoak. Martin Lekuonaren hilobia nola ikusi zuen eta gero desagertu egin zela kontatzen du, berriz.

Arizmenditarrak

alertxundi-k bidalia Og, 01/25/2018 - 09:46-n

Transkribapena

-Biño Arizmendineko Karmenekin biyek gehinin obran bat sumatzen genun. 'O asmatu 'ro saten den bezela itten genittun biyek. 'Ta askotan hemen esaten dut, biño esaten zin.
"Chica tú tienes más pecho que yo".
Eta nik esaten niyon: "Ui! Tendremos que empezar a probar sujetadores" Digo aquí e, eso no apuntes pero es a lo que voy.
Bai, oso aberatsak zian, miñon... Geo San Juan eunian jardiña zuten haik. 'Ta San Juan eunian bean ama zen Doña Juana. Eta merienda maten ziun denai Doña Juanak bai.
Eta filarmonika man 'ta dantza itten genun. Hartan primera filan gu beti.
Nor Etxebeste Etxabeguren, Kontxita
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egina
Zinta OIA-092
Pasartea 0:28:28 - 0:29:30 (1' 02'')
Laburpena Arizmendiko Karmenekin aritzen zen askotan antzezten. Sumatu. San juan egunean haien ama Doña Juanak merienda ematen zien denei eta filarmonikarekin dantza egiten zuten.

Zergatik 'Prailetarra'?

Aintzane Toledo...-k bidalia Og, 01/25/2018 - 09:42-n

Transkribapena

- Nik galdera bat dakat. Zuek ezaunak zeate "Prailetarrak" bezela. Zeatik?
- 'Ta hoi du Prailetarrak izena hoi, leno saten hasi naz 'ta ez dut bukatu.
- A
- Ne attan attona. Ne attonan zeak dia
- Atta
- Ne attan attona o' atta o'. Ne attona.
- Zure attona baldin bazen attan atta.
- Bai hola hola.
- Ordun e' bazin sardoteiyak 'ta gauzak bazin ordun e' 'ta ittia gustatzen ziyotenak e' bai,
'ta sardoteira jon tzin omen zin kuadrilla bat 'ta apaldu ute 'ta gue atton hoi barika kupela bukoia nola saten aitzen ga barrika baten gañea iyo 'ta sermoyin bezela hasi,
" A! prailia hasi duk sermoyin ! Guazen hemendik!" "Horrei prailia deitu ber yogu" Ez eztzon men zuten san miño " A prailia sermoyin" 'Ta hurrengo jon zinin
"A prailia hemen yeu!" Harren umik prailetarrak, hainak e' hain prailetarrak, hartatik.
- Harrezkeo prailletarrak zuek.
- Prailetarrrak.
- Oseake sagardotegiyan asko ibiltzen attona.
- Bai
- Zuk izautu zenun
- Ez, ez
Bertsutan 'ta aitzen 'men zen.
- A bai e?
- Ata zena 're aitzen zen pixka 'at.
- A bai e?
- Miño berriyak kantatazen gutxi.
Berso zarrak kantatzen aitzen zen ikasi nittun nik batzuak
- A bai e?
- Geo aztu!
- Oan kantatuko ttuzu oain.
- Bai ze ez baitakit!
- Aber zein dia zein ze bertso zian.
- Ideaik ez ideik ez ez dakit.
- Goatuko zu?
. E oaiñ ez dakit aztuak dozkit, gañea urtiak.
Nor Elizegi Zapirain, Juantxo. "Prailetarra"
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egina
Zinta OIA-091
Pasartea 1:52:11 - 1:54:31 (2' 20'')
Laburpena Aitona behin sagardotegira joan eta kupelaren gainera igo zen. Sermoia botatzen hasi omen zen frailea bezala. Hortik, praile deika hasi zioten eta ondorengoei prailetarrak. Aitona hura eta baita aita ere bertsotan aritzen ziren.

Arizmenditarrak

alertxundi-k bidalia Og, 01/25/2018 - 09:20-n

Transkribapena

-Zuk esan dezu Arizmendi zurekin batea aittu zela antzerkiyan.
-Antzerkiyak itten, bai. Hoi ...
-'Ta zurekin batea aittu zela antzerkiyan.
-Antzerkiyak itten, bai. Hoi...
-'Ta ser siñasten taldian gizonak eta emakumiak, danetatik antzerkiya...?
-Teatrua, antzerkiya itten genunak bai.
Kompaziyo batea nik Karmen Arizmendikin nik iñ izandu dut teatrua. Harren aitta fusilatu zuten geo, gerra dembuan. 'Ta ne itxetikan 'e bada fusilatua.
-Bai.
-Bai, eta holako kontuak. Beste gaiñekun.
Nor Etxebeste Etxabeguren, Kontxita
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egina
Zinta OIA-092
Pasartea 0:17:35 - 0:18:15 (0' 40'')
Laburpena Arizmenditarren alabarekin, Carmenekin aritzen zen antzerkia egiten. Haien aita fusilatu egin zuten. (Lehenago ere kontatu du).

Lekuonatarrak

alertxundi-k bidalia Og, 01/25/2018 - 09:18-n

Transkribapena

-Zure lehengusuak zian Lekuonatarrak.
-E? Gue lehengusuak, propiyuak bai. Lehengusuak. Hain ama 'ta ne aitta izango zian, hala usteut bintzat.
-Anai-arrebak.
-Anai-arrebak, bai.
-Hoixe.
-Hura, haik Itxetxikin bizi zian, Itxetxikin, ben itxebizitza. Eta gu Kinkirrinkiñenia, hamaika ille hartze badugu horrekin. Ui!
"¿Quién le pondría ese nombre a Kinkirrinkiñene?"
A, ta nik san yotet: "Hay que aprender a decir eso".
-Bai, hoixe!
-'Ta holaxen. Holaxeko zeak.
Nor Etxebeste Etxabeguren, Kontxita
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egina
Zinta OIA-092
Pasartea 0:16:49 - 0:17:35 (0' 46'')
Laburpena Lekuonatarrak lehengusuak zituen. Etxetxikin bizi ziren.

Pikabeatarren palazioa

admin-k bidalia Ar, 04/22/2008 - 12:35-n

Transkribapena

-'Ta geo Pikabene zer zen?
-Pikabene finka haundi bat.
-Hor zen palaziyo haundi bat. 'Ta geo bota.
-Rafael Pikabea 'o, harena.
-Bai.
-Rafael Pikabean etorbidea gui jarri digute izena.
-'Ta geo harrek zaldu 'ta Uranga Errentikuk eozi zun, ez? Uranga, ni torri nitzanian Urangana zen hoi.
-Bai, geo kotxera.
-Palaziyua bota 'o ze in zuten? Harriyak eta urte askuan eondu zin hor.
-Uranga 'ta.
-Zuk izautu al zenun?
-E?
-Zuk izautu?
-Ez. Harriyak bai. Harri haundi batzuk han.
-'Ta geo kotxerak. (...) etxia. Beste bat.
-Kotxerak.
-Hor bizitzen zin Inaxion 'ta launak bizitzen zinak.
-(...)
-'Ta zuek gotzen zazte hor jauntxuk eta bizitzen zinin 'ta 'o?
-Rafael Pikabea 'ta, ez, ez, ez. Ni. Zu goatze al zea Rafael Pikabea hor bizittua? Ni goatze...
-Jende haundiya biziko zen hor, ez?
-Ni ez naz akortzen.
-Palaziyu hortan jende haundiya biziko zen, ez?
Hanako Rafael Pikabea 'ta hoik.
-Bai, biño zea 'zango zin e.
-Ez dakit udaran torko zin 'o ze zin. Ni goatzen naz han harri pilla haundi bat zela.
Hondarharriya 'o jaizkibelarriya hoitakua. Eta haik ziela esaten zuten palaziyua bota zutenian 'o zeatu zutenian pillan jarri 'ta han zeoztenak. 'Ta geo hemen kotxeras 'ta piso bat zen hor.
-Ya. Ni akor, Pikabeneko palaziyua akortzen naz ni. Amakiña 't izu pasa izandu dugu guk hor zea eskolatik.
-Noiz?
-Buelta manta Pikabeneko langa hortan.
-Biño zea billa haundy hua, palaziyua haundy hua
-Hura izautzen nun nik miño ez naz akortzen.
Nik hoi uste 'ut izautzen nula hola, geoztik botako zuten hora.
-Nik ez, harriyak bai.
-Bai zu... Nik hala dakat gouan.
-Bai, bai, bai izan leike.
-Neska kozkorrak giñala e! Ez zaittut seguru sango biño nik hala dakat guan. Izautzen nula. Oan zein bizitzen zin 'ta ez dakit!
-Pikabea bea izango zen.
-Hoi ez naz, ahaztua dakat nik. E?
-Rafael Pikabea bea izango zela noizpaitt 'e hor.
-Ahaztu itten dia 'ta! Karo. Aspaldikuk dia 'ta.
-Biño gaiñekun zea kale ailleka hortan haako Arizmendi 'ta hoitan 'ta hor Donostiko jendia 'ta tortzen zen, ez?
-Donos... beak bizitzen zin hoik hor Arizmendinak. Ez dakit beti bizitzen zin biño Karmen 'ta Kori...
Nor Retegi Elizegi, Inaxi; Saizar Lopetegi, Lorentxa
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egina
Zinta OIA-073
Pasartea 1:00:02 - 1:02:28 (2' 26'')
Laburpena Pikabeatarren palazioa. Handia zen. Lorentxa ez da gogoratzen baina Inaxi bai. Palaziotik aparte kotxerak zeuden.

Bergaretxetarrak

admin-k bidalia Ar, 04/22/2008 - 12:35-n

Transkribapena

Nor Mitxelena Gelbentzu, Joxemari
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egin gabea
Zinta OIA-070
Pasartea 0:14:00 - 0:17:30 (3' 30'')
Laburpena

Joxemari Bidagurutzetakoa da eta ondoko Arizabalon -Aitzolan- Bergaretxetarrak bizi ziren. Bergaretxetarrak elgoibartarrak ziren. Aitak Eibarren tailerra zuen, baina gerran kendu egin zioten. Sekula baserrian aritu gabeak ziren, baina, pazientzia handikoak izaki, ongi moldatu ziren bertara. Pallakatu.