Euskara, kultura, ikastolak | Oiartzuarren Baitan

Euskara, debekatuta

admin-k bidalia Ar, 04/22/2008 - 12:32-n

Transkribapena

- Monja asko al zin?
- Bai, ez dakit, zazpi bat 'o ez dakit zenbat izaten zin.
- 'Ta haik kastillanoz aiko zin 'o euskeraz?

- Bai, kastillanoz, ordun euskera ez zen libre!
- Gerra aurretik 'e ez? Ez zen libre?
- Gerra aurretikan gehixio, baiño geo ondorin ez.

- Eta euskeraz hitz eiñ ezkio ze itten zizuten, ze zuek hasiyeran gañea e' zenuten jakingo katillanoz, ez? Eskolan hastin?
- Miño ai... ikasi.

- Berko, miño euskeraz ittetikan kastiguik 'ro jartze al zizuten?
- E?
- Euskeraz hitz eittetik 'o?

- A bai, bai. Hoi 're bai. 'Ta geo, hortikan ere hor, ez dakit zertikan, aspertuta 'ro gure izebak eta, Beko Plazara. 'Ta han genun beste maestra, zea... 'ta klaro, launak 'e hala nittun nik: Rosita Ibañez bat eta... bestia zein nun... eramos traperas, traperas.

'Ta maestra hoi zen, naparra, kazkarra purrakatua e, napar kazkarra hoitakua. Antijuk hemen jartzen zittun eta gui zea... "Ala, venir aqui, venir" 'ta belauniko jarri guri han, kastigado eta kazk! hola jotzen zigun, aittu! Kask-kask-kask zeakin "Mecaguen vuestra fa...

" hoi e'tzitt aztutzen e! nola sate... "¡Mecaguen vuestra facha cochina! No sé como no os cae la cara de vergüenza".
- Sate al zun?

- Aittu, maixtra baten leziyua: "Mecaguen vuestra..."

Nor	Sagardia Olano, Maitxo
Lehentasuna	1
Transkribaketa	Egina
Zinta	OIA-031
Pasartea	0:17:30 - 0:19:20 (1' 50'')
Laburpena	Gerra aurretik euskaraz egin zitekeen, baina gerra ondoren galarazita gelditu zen. Eskolan gaztelaniaz egin behar zen. Nau/Tzitt.

admin-k bidalia Ar, 04/22/2008 - 12:33-n

Transkribapena

Nor	Sagardia Olano, Maitxo
Lehentasuna	2
Transkribaketa	Egin gabea
Zinta	OIA-036
Pasartea	0:30:00 - 0:33:40 (3' 40'')
Laburpena	Gerraren ondoren nor hasi zen euskal kultura bultzatzen. Aitorren hizkuntza zaharra abesten.

Eskolan euskara galarazita

admin-k bidalia Ar, 04/22/2008 - 12:33-n

Transkribapena

- Eskolatan 'e galezita.
- Galaziya. Kontu euskeraz hitz bat iñ! Jesus! Belauneko jarri 'ta hola jarri 'ta zior batekin zat, zat, zior fin fin fiñakin. 'Ta... Ze gauza, e? Norbere herriyan...

Geo klaro, oaiñ nun nahi daude andereiñuk, nun nahi! Eskolako ikasten dute, zea, andereiñotako. Biño leno, Kastilla herritik etortzen zin honea maestrak eta maisuk, bertan ez zelako. Gaurko eunin ez dugu haiyen imbiriyik. Herriyan nahikua badago zea hortarako.

Biño ordun ez. Ordun kampo... Kastilla herritik etortzen zin 'ta haik jaun 'ta jabe. Gure hizkuntza fuera! Hoi tristia da, e? Tristia da. Izandu zen hori 're, gen garaiya. Porke hemen... Gaurko eunin hemen beste konturik ez dago, eskola gazteiyak.

Karreran bat edo zea ikasi, baiño garaiy hartan pues kampotik dena erdalduna tortzen zen 'ta haiyek jaun 'ta jabe herriyan. ¡Aprende el castellano! Haiyek ez euskera, baizikan hemengo jendiak haiyenea jarri ber zun.

Zembat holako izandu da gerra ondorin 'ta! Bo! Tristia. Gaurko egunin ez, gaurko egunin denak ikasketak itten 'ttuzte gazteiyak.

Nor	Sagardia Olano, Maitxo
Lehentasuna	1
Transkribaketa	Egina
Zinta	OIA-036
Pasartea	0:07:00 - 0:08:40 (1' 40'')
Laburpena	Eskolan ere galarazita zegoen euskaraz hitz egitea. Zigor fin-finarekin jotzen zituzten euskaraz hitz eginez gero. Gaur egun hemengo andereñoak daude, baina lehen Gaztela herritik etortzen ziren.

Baltsak galarazita

admin-k bidalia Ar, 04/22/2008 - 12:31-n

Transkribapena

-Trikitixakua berriz Aizeaingo Pako soinu-jotzaillia da. Eta zin zeak San Isidruk eta alkate zon zea hoi, Garbunoko Manuel ordun. Biño ez zuten utzitzen baltsan ibiltzia. 'Ta kioskua jarriya zon betiko tokiyan, Amurriyaneko aurri hartan.

Oan bezela ez biño... 'Ta ni panderua jotzen 'ta hua soiñua jotzen. 'Ta benga jendia dena dantzan 'ta dantzan 'ta dantzan 'ta. Alkati horrek launa zun zea Dixpanteneko Jazinto, mutilzarra, biyek mutilzarrak.

'Ta banakiun zean sartu zila Kastronin. Ra nik dena kusten nun, bijilatzen zun alkati horrek. Biño in zin hara sartu. Biyen bittarti hartan ze in du Pako horrek? Soiñu-jole onak hala in ber baitu. Bate geldittu gabe ra baltsakua hasi.

Mekauen! Jendia haik pozak, haik txaluk 'ta haik zeak. Denak benga baltsin. Biño harek aittu. Rau! Torri zen. Oaiñe itturriya han do, torri zen taka. Beira, beira gui. 'Ta nik 'e bai. Harrek gaiñea kusko zun, ez zun kusko Pakok, nik.

Panderua jotzen ai nitzala. Beira, beira. Halako batin ddi-ddau, denak desbiatuz gueta. Mekauen! Kusi nunin gueta heldu zela hankakin da-da! Jo niyon 'ta: "Hi alkatia heldu duk!".

Beai onduan: "Alkatia heldu duk". Ru... berriz atzea. Sueltokua. 'Ta beira beira jarri jitu 'ta martxa. Pentsazu e! Hua ze, zer zen! Bat 'billi 'o antzan 'billi 'ro ze 'billi. Zer zen! Hua propiyo heldu zen gui galaaztea.

'Ta nik kusi 'ta da-da! Mekauen! Hua 're, hoi 're apuntzen ba 'uk hobe, oango gaztiak jakin zala. Zer zen! Oaiñ hortik aurrea ez dakit deus 'e!
-Oan posible 'ta 're ez dugu itten agarraua. Len berriz nola ezin zen desitzen!
-Bai...

Nor	Lardi Landa, Joxe Luix
Lehentasuna	1
Transkribaketa	Egina
Zinta	OIA-007
Pasartea	0:04:21 - 0:06:30 (2' 09'')
Laburpena	Baltsak galarazita zeuden. Alkatea zaintzen aritzen zen inork dantzatu ez zezan. Bera pandero-jotzen ari zela Oiartzungo plazan gertatutakoa.