Baserria instituzio gisa

-'Ta hoik ze itten zin beak ez, norbaitte bialko zuten errenta 'ta kobratzea? Ze tortzen zin zeak?
-Administradoria. Administradoria tortzen zen, Oiyartzuna tortzen zen Joxixonea. 'Ta jendia joten zen horrea patzea.

-Kapoiyakin 'ta?
-Bai, ni ez naz akortzen, nik jendia ez nun kusten karo. Bioñ bai bai, ordun holaxe ohittura kapoiyak eta. 'Ta beak ordaiña zea el jamon de los pobres, bakaillua.

Bai, biño gaur ez da zea e! Gaur bakaillua garestiya da e! Bakaillua!
-Bai, biño.
-Biño ordun bakaillua zea zen lo mas tirau.
-Bai.

-Bai, lo mas tirau. Ordun bakaillua zea, itxeako. Beak urdaizpiko, zea bueno, oillaskoik 'ta kapoiyik errenak eaman 'ta bai.
-Errenta kobratu 'ta hoi urtian behiñ 'o itten zen?
-Urtian behin, Santo Tomas egunin.

Hoi ya galdu dia ohittura hoik, ya galdu dia hoik. Bai, bai.
-Santo Tomas Donostiyan horrengatik mantentzen da.

-Bai, bai, bai. Halako. Hoi da, hoi da, hoi da.
-Hara joten zilako maixterrak.
-Handikan, handik datorren zea da hoi. Muga.

- Ni, bai, ni hemen geldittu baserriyan.
- Biño zarrena ziñan? Ez.
- Ni laugarrena.

- Laugarrena.
- Seniditan laugarrena.
- 'Ta hoi nola itten da? Zeiñ geldittu baserriyan 'ta hoi?

- Jenealin baserriyan gelditzen zen semia, ez? Jenealin toki gehinatan. 'O apiziyo gehixkuna duna 'ro, aziendatako 'ro, ez dakit ba! Bat 'e zeik gabe, iñoi galdezka ai gabe zeatzen 'zu, biria hartzen 'zu 'ro iertzen 'zu 'ro... Gue anaiyak, beste bi anaiy 'ttut nik. Bat Irunen 'ta bestia

Hondarraiyan bizitzen dia. Haik sekula ez zuten aziendakin 'ta ezertako gogoik. 'Ta geo nik herrerun lana itten nun 'ta dembo gehixio nun baserriyan aitzeko 're 'ta ze nahi 'zu ba! Hara! Ezerren zeaik gabe, holaxe. Hola dia gauzak. bai. Arrebak 'e neskame eonduak...

- Hura 're itten genun, nausiya pozik jartzeko.
- Hoik saldu ez zenittuzten ingo?
- Ez, ez, ez, ez. Ez.

- Saldu oillaskua ordun?
- Oillaskua. Kapoiya 're saltzen zen. E... Plazara... Zea... Nabidadetako 'ta 're eamaten zen. Biñon batez ere nausiyaiy iamateko. Bai. Eta nausi asko 'ta asko ordun tortzen zin Oiyartzunea,

e... Zeatan... Este... Nabidade ingurun errenta kobratzea. Eta maixter asko biltzen zen Joxixioniku hortan eta errenta patu eta kapoiyak eaman nausiyaiy eta nausiyak bakaillua baserritarrai. Bai.

- 'Ta ordun...
- Bai. Denak ez, e? Denak ez, biñon ohittura hoiy haundiya zen.
- Ordun animali pilla erra juntatzen zen zean, Joxixonin?

- Bai. Uandikan kusten nun nik Joxixoneko ate aurrin ben zestukin 'ta... E... Zestuk besotikan zintzilik, e... Zean ibiltzen genittun 'ta batzuk zuten gaiñetikan tapa eta haik oillaskua 'ta hola ibiltzeko. Konejuk 'e bai igual zeara eamateko, plazara emateko.

Eta geo erosketako ibiltzen genittun zestuk tapikan gabik. Bai. Serbilleta kuadratu batekin tapatu' ta horrelaxe.

- Oain xiextuk... Xiextuk san zula, xiextuk saltzeko 're nomatte izango zin ba? Non saltzen zin?
- Antonenin 'ta Altzibarren Xoteronin. Bai.

- Errenta patzea. Hor joten zin eguarritan zeakin, kapoiyak. Aber zembat baserritarrek itten zittuzten errenta pagatzeko kapoiyak eta gero ez dakit ze... (ze eamaten zuten) besteikan. Kapoi paria behiñipin bai. 'Ta geo dirua errentana, biño friolera bat gaurko eunakin, e?

Ordun asko!
- Bai, biño ordun 'e asko! Kapoiyak 'e beák jango ez bazuten 're...
- Ba haintzako in ber izaten zuten baserritarrak. Ohitturak, ohitturak. Hoi denak galdu dia.