Orrazkerak

Orrazkerak

Transkribapena

- Guk nahikua genun aurrekui zea ittia, haiken ixilka gauzak ittia. Holoko komplejoik ez genun guk.
- 'Ta zea, illian 'ta izango zin modak?
- Bai. Arropa attatu zattut nik, biñon illian 'e bai. Illian bazittuten ondak atetzeko... Amak eta ez dut uste bazutenikan, biño geo ondorin bai. Amak eta itten zuten illia garbittu, eta bihatzakin... Bihatzan tartin hartu... Illia luzia gehiyenak zuten ordun. Bihatza tartin hartzen
zuten 'ta maten ziyoten forma illiari. Eta forma maten zuten aurretik eta atzetikan sartzen zittuten imbixiblik. 'Ta ordun, illia sekatzen zenin, hura onda haik hala atera eta moiñua itten zuten... Gehiyena 're moiñukin ibiltzen zen, izebak haumbeste ez, biñon ne ama 'ta bai.
Eta illi hura bustiya zakatela onda haik atera, haik imbixiblikin sujetatu urratu gabe, 'ta mototxa. Eta geo illi sekatzen zenin, egunetan 'ta egunetan eukitzen zittuten onda hoik. Bai. Eta tirabuzoiyak 'e bai. Tirabuzoiyak 'e... Urritz makilla pixkat berotu 'ta illia bustiya zenin
han billu 'ta tirabuzoiyak itten 'e aitzen zin. Eta geo ate zittuten tenazillak. Eta izebak tenazillak bazekiten manejatzen, 'ta nik ikusi nittun egun batin, igande arrasalde batin ai zila, 'ta haik jon zinin berotu 'ttut surtan zea, haik ibillitako tenazak eta surtatik direto jarri 'ttut illian 'ta buruko
illian erdiyak tenazatan! Eta nik illia ailleka batetik luzego 'ta bestetik motzuokin! 'Ta klaro, lembizi errita aittu nun, biñon geo 're sukal man ez ziten esplikaziyua ordun eman ziten. Tenazak surtan berotu eta uretan sartu 'ta geo haik illia moldatzen zutela, 'ta nik surtatik direto!
- Geo moztu in beko zenun?
- Moztu in ziten. Beste bizitzako Maitxok moztu zin.
Nor Enbil Urdanpilleta, Maria Jesus
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egina
Zinta OIA-034
Pasartea 0:29:00 - 0:31:40 (2' 40'')
Laburpena Orrazkera ere aldatzen ari da. Mototsa asko eramaten zen. Ileari forma emateko kizkurgailuak zeuden; erne ibili behar zen horiekin, zimak erreko ez baziren.

Janzkera eta orrazkera

Transkribapena

- Ba...! Dezente ya gue dembutako jantziyak eta zea, aurreatuk zin. Ongi jazten giñan. Aste Santuko trajia 'ta, bestela, berriz, soiñeko plisatuk eta, bai, dotoria izaten zen ordun 'e!
- Illia 're bai, aski erki orraztua!
- Bai. Illia... Zea, bi trentz in 'ta... Bai, erretratuk battut. Hombre!
- 'Ta ama 'ta nola jazten zin?
- Ama 'ta... Haik beti xaharruk eta gona zeatu, plisatuk 'o fruntzittuk 'o hola, 'ta geo txambrak.
- Zer zin txambrak?
- Txambra izaten zen, blusak saten 'youna. Gaiñetik, 'ta geo jertse bat hotz zenin. Bai, ordun ongi jazten zin, e!
- Illia 'ta nola ibiltzen zuten?
- 'Ta illia jenealin, zea, nik bi trentzakin ibilli nun, 'ta geo moztu nun 'ta geo penetan 'e bai. Biño haik 'e luzia 'ta hola mototxak, orkillakin jarrita.
- Beák jarko zuten!
- Hombre! Pelukeira gutxi joten zen ordun! Ez baizen.
- Karo.
- Oain denak pelukeira. Hola, bai.
- Noiz hasi zen emakumik pelukeira 'ta joten? Zertik gizasemik bai, barbeiyak eta bazin.
- Bai, barbeiyak.
- Biño emakumik?
- Emakumik 'e ba ya gue garaitako hasiyak giñan pelukeira joten. Bai.
- 'Ta erropa iostea 'ta?
- Hoi jenealin Donostira joten nitzan ni. Donostiyan nittun izeba, lengusuk... 'Ta geo haik itxea tortzen zin 'ta gu haina joten nitzan 'ta haik launtzen ziten 'ta... Askotan Donostiyan eosten nun arropa. Bai. Bai, ordun 'e itten zin (iñalak) jendik!
- Bai, karo. Kapritxuk ahal zinak!
- Bai. Han aukera gehiyo izaten baizen. Uan Errenteiyan 'ta hoitan asko izaten da arropa 'ta, Mamuten 'ta, ba! 'Ta hautsi ez da itten berriz oaiñ.
- Len bai?
- Ui! Ibilliyan ibilliyan hausi!
- Biño kompondu 're gehiyo len.
- Hoixe.
- Oain dena bota.
- Gizonak galtzak eta zea petatxoz (...) belaunetatik eta
gastatzen baizittuzten aurreneko, biño oaiñ ez da ikusten.
- Oaiñ hautsi 'ta... Bueno, hautsi biño lenoztik bota 're!
- Bai, gutxi piyatu... gutxi piyatu.
- 'Ta josi? Joxepa, zu jostuna al ziñan?
- Bai, jostuna nitzan. Lengusuk nittun jostunak Donostiyan. Lembizi han josten nun, geo haikin ikasi nun neonek, eta neone itxekuk eta kampokuk eta itten aitzen nitzan.
Geo alpertu, oain batez!
- Nahiko in zenun 'ta!
- Bai, lana gue dembotan! Jesus! Gizonak bezela! Zelaiyin 'ta, ordun atta 'ta,
anaiyak eta zianak... Anaiya banun, oso elegantia e! Gerran hil zen gizajua! Ez zun hoi mezi. Korbatakin ibiltzen zena.
- San zenin lengun.
- Bai?
- Bai.
- 'Ta nik aztua nun!
- Bai, bai. Erretratun ikusi zenun?
- Bai, itxea jon 'ta erretraturi beitzen 'yot 'ta bai.
- Bai, gaiña san zenun zukin joten zela eostea! Zuk launtzen zeniyola!
- Bai, hombre! Donostira deus eostea, nekin.
Nor Zabalegi Lazkanotegi, Joxepa
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egina
Zinta OIA-018
Pasartea 0:00:40 - 0:04:10 (3' 30'')
Laburpena Nola janzten ziren: txanbrak. Orrazkerak: mototxak. Gizasemeak bizartegira joaten ziren, baina emakumeak ez ziren joaten ile-apaindegira. Lehengusuak jostunak zituen eta berak ere ikasi zuen. Gerran hildako anaia dotorea zen.

Transkribapena

Nor Zubialde Olaskoaga, Kaxilda
Lehentasuna 2
Transkribaketa Egin gabea
Zinta OIA-014
Pasartea 0:39:20 - 0:41:00 (1' 40'')
Laburpena Ilea etxean mozten zioten elkarri. Orduan ez zegoen ile-apaindegirik. Batzuk makillatzen ziren.