jenealin

Kategoria gramatikala: 
Lokailua / Juntagailua / Menderagailua
Batuan: 
Orokorrean, oro har
Esanahia: 
Gazteleraz: 
En general
IkusiAipamenaHiztuna
Aipamena ikusi- Ordun... Sei 'o zazpi urte 'o hola hasitzen zin eskolan jenealin. Beste batzuk, berriz, gurasuk zea xamarrak baldin bazin, beranduo igual 'ta. Umik auro hartu ber baitu! Bai.
- 'Ta zembat urte arte?
Zabalegi Lazkanotegi, Joxepa
Aipamena ikusi- Ordun uan bezelako zeak 'e, fabrikik eta (...) gue gazte demboan ez zin izaten hombeste. Bat 'o beste baldin bazin! Oso gutxi. Ordun jenealin baserriyan 'ta hola jendia.
- Bai ba.
Irastortza Mitxelena, Joxe Luix
Aipamena ikusi- Bai, bai, bai. Baserriyan azienda asko zittuztenak eta, itxian zuten lana, biño gaiñekun, jenealin lanea ate ber izaten zen sosa izateko. Aziendakin 'e dirua atetzen zen, e, biño... Asteroko jornala bezela ez baita hura.
Zabalegi Lazkanotegi, Joxepa
Aipamena ikusi- 'Ta ze izaten zen atautxiyak 'o amautxiyak 'o...
- Amautxi, atautxi-amautxiyak! Amautxiyak itten zun. Atautxiyak jenealin gizonezkuak...
- Ez dute (...)
Irastortza Artola, Inaxi
Aipamena ikusi- Eta baserritarrakin denak gezki portatze al zin?
- Bai, jenealin denak harrapatzea. Beste batzuk ezaunak baldin bazin 'ta, onak 'e bazin biño... Ez nuke ikusi nahi berriz nik gerra.
Zabalegi Lazkanotegi, Joxepa
Aipamena ikusi- Gosai txikiya, pos hori, kafi harrei 'ro.. gosai txikiya harreri bai. Eta... Gosai txikiya... Hura izaten zen itxian, itxe batzutan 'ta itxetik kampo jenealin, pos hori, anixa, 'o kafia 'ta anixa, 'o anixa hutsa, 'o... Hoi nik kale aldin ikusten nun. Mezeta joten zinak, "bai, guazen gosai txikiya ittea" Enbil Urdanpilleta, Maria Jesus
Aipamena ikusibaimena eskatzea hondatzen zon hura jasoko zuten 'ta, jenealin eskualduna 'ta hola izaten zen. Biñon kastillanuk 'e bazin aski jatorrak tartin baita 're tortzen zinak. Haiken kezka haundina izaten zen ordun, hori, norbattek zerbattengatikan nausitako batei maten baziyonEnbil Urdanpilleta, Maria Jesus
Aipamena ikusiestuxio eta hori dena bai. Eta geo zea, arropakin 'e pues lentxio san zattuten bezela, kontu haundiya atetzen zen. Urtetako nola izaten zen igandetakua, behintzat, soiñ perkala 'ta hoi jenealin simplegua izaten zen gerritikan betti buelua eta gerritikan gotti pixka 't entaillatua,Enbil Urdanpilleta, Maria Jesus
Aipamena ikusi- 'Ta gaiñekun hika nola izaten zen? Gurasui zuka 'ta gurasuk zueri hika?
- Ez, gurasuk 'e jenealin zuka. Saten zuten e. Hika... Gue gurasuk ez zuten behiñ 'e hika aitzeko kostumbreik. Ez. Umiri 're.
Lekuona Artsuaga, Enrike
Aipamena ikusiEta jenealin izaten zen baratzeko muntun, eztakak eta alambrik sartuak. 'Ta metruk eta nik goaran izena akortzen naz pues hori, saten genula: "Ui, holako baserritan ikusi al 'zu ze goara don?" Klaro, gehiyenetan eoten zen. Enbil Urdanpilleta, Maria Jesus
Aipamena ikusijoteko. Zertik oposiziyiok... Nik bildurra niyon oposiziyuk aitzen baldin ba... kampoa hemengo jendia jenealin kampoa tokatzen zen eta aitzen zenun... Itxian 'e halatso giñan, biño, behintzat, ez komonik, ez urik, ez ezer 'e, ez... Tokiy hoitan 'ta bildurra niyon 'ta geo gaiñeaBerrondo Iartzabal, Luixa
Aipamena ikusi- Bai. Urtian behingua seuru! Inspetoria tortzen zen! Ez zuten galdera haundiik itten, istoi 'ta abar, biño pixkat hola zeatu 'ta... No. Biño urtian behin jenealin bixita izaten genun guk inspektorina, e!Berrondo Iartzabal, Luixa
Aipamena ikusi- Donostira. Ez dakit zein tokita joten zin. No sé ahora, a dónde solían ir, pero hara joten zin, 'ta ni jenealin atetzen zutenin...
- 'Ta san 'zu Paradan hasi ziñala.
Berrondo Iartzabal, Luixa
Aipamena ikusiBestela... 'o kopitzeko man 'o, zerbatt, zigorra man 'ta ya, con eso ya tenían más cuidau! 'Ta geo kuentai maten zitzaiyon. Suma, tableruk jenealin (...) sumakuk eaman 'ta, hairi zeatu 'ta, geo restakuk eta, geo multiplikaziyokuk eta...
Berrondo Iartzabal, Luixa
Aipamena ikusi- Jenealin baserriyan gelditzen zen semia, ez? Jenealin toki gehinatan. 'O apiziyo gehixkuna duna 'ro, aziendatako 'ro, ez dakit ba! Bat 'e zeik gabe, iñoi galdezka ai gabe zeatzen 'zu, biria hartzen 'zu 'ro iertzen 'zu 'ro... Gue anaiyak, beste bi anaiy 'ttut nik. Bat Irunen 'ta bestiaLekuona Artsuaga, Enrike
Aipamena ikusi- Kusiya bai, 'ta bakit, aittuk 'e bai, San Juan saarrak eta, biñogeo ez dakizkit zein zeiñ din eta... Ez 'ttut izautzen. Itxian baten batzuk battugu, biño ez 'ttut... Ez 'yot kaso askoik itten.
- Txalaka jenealin izautzen 'u jendik, biño... (...)
Isasa Iartzabal, Jexux
Aipamena ikusiKaro, oaiñ urte pilla bat bizitzen ga, biñ len jendia hiltzen zen gaztetan.
- Oaiñ miña klase asko dia. Biño ordun, jenealin zen Tifus 'o bestela gripe fuerte bat izaten zen. Gripe. Gripe saten ziyoten, biño ez zen gripe izango!
Zubialde Olaskoaga, Kaxilda
Aipamena ikusiHura jan 'ta listo. 'Ta arratsin, berriz, jenealin tortilla! Oilluk bagenittun, arrautzak bazin, itxian bazin arrautzak, eta tortilla patatakin, 'o bakaillukin, 'o... Bakaillua izaten genun!
- A...!
Zubialde Olaskoaga, Kaxilda
Aipamena ikusiBiño, arrautza asko jaten genun, itxian bai baizen hegaztiya 'ta! Jaitan jenealin oillaskua 'ro oillua.
- A!
Zubialde Olaskoaga, Kaxilda
Aipamena ikusi- Zentralian jai goizian eaman, burniziya batzuk, anaiy batek, bestik tunkazerrak, bestik aixkorak, 'ta attakin bi anaiy, behintzat, han joten giñan jenealin 'ta zentralian sartzen genittun erremintak, beno, hango lanak ittian 'ta geo hurren jun arte zentralin eoten zin erremintak. Zabaleta Labandibar, Joxe
Aipamena ikusi- Illia 'ta nola ibiltzen zuten?
- 'Ta illia jenealin, zea, nik bi trentzakin ibilli nun, 'ta geo moztu nun 'ta geo penetan 'e bai. Biño haik 'e luzia 'ta hola mototxak, orkillakin jarrita.
Zabalegi Lazkanotegi, Joxepa
Aipamena ikusi- Hoi jenealin Donostira joten nitzan ni. Donostiyan nittun izeba, lengusuk... 'Ta geo haik itxea tortzen zin 'ta gu haina joten nitzan 'ta haik launtzen ziten 'ta... Askotan Donostiyan eosten nun arropa. Bai. Bai, ordun 'e itten zin (iñalak) jendik!
Zabalegi Lazkanotegi, Joxepa
Aipamena ikusi- Artojorran 'ta, herri lanin aitzen giñanak. Herri lanin hor aitzen giñanak denak illunaarretan jenealin horrengana artojorrara joten giñan.
- 'Ta geo harrek patu itten zun?
Zabaleta Labandibar, Joxe
Aipamena ikusi-'Ta bestia da hoi gozogua, hobia, beti muztiyua. Xixarra hoi itten da billu, guk ordun aproextu itten genun biño hoi jenealin bota itten da. Xixarra.Isasa Iartzabal, Jexux
Aipamena ikusi- Hoi botzen ai den hoi zer da, Jexux?
- Jariyua.
- Jariyoka.
- (...) altoño. Hoik jenealin illargiyan mugan
Isasa Iartzabal, Jexux
Aipamena ikusi- Bertako semiak hoik. Jenealin beák aitzen zin soiñu jotzen hor. 'Ta Arlepon 'e taberna erra zen ordun e!
- Bai, e?
Zabaleta Labandibar, Joxe
Aipamena ikusi-Hua ibiltzen, baserroita 'ta meikua ibiltzen zen?
-Bai. Hua ibiltzen zen jenealin. Harrek hagiña kendu izandu zin nei.
Zabaleta Labandibar, Joxe
Aipamena ikusi-Hua ze ibiltzen zen oiñez 'o hua 're zaldiyan 'o ibiltzen zen?
-Ez hua oiñez jenealin. Zakurrakin mendiyan ibiltzeko. Geo erbitan ibiltzen zen hemen.
Zabaleta Labandibar, Joxe
Aipamena ikusi-'Ta geo denak erki jan han!
-Geo goiyan. Planoburun kampun ibiltzen giñan jenealin, hiru laun bagoiyakin, geo zean, karretian, karretian ai ber zunak.
Zabaleta Labandibar, Joxe
Aipamena ikusiKollaito jenealin izaten zen, 'o han 'e zeakin lau bat laun, izaten giñan. Oan usaiya hartzen zuten bai batzuk.
-'Ta ze itten zin torri?
-Bai. 'Ta hola moldatzen giñan.
Zabaleta Labandibar, Joxe
Aipamena ikusi-'Ta zein jeisten zen astuakin?
- Ba ni jenealin.
Mendiburu Etxeburu, Teodora
Aipamena ikusiO' ama egualdi txar txarra zenin eta bestetako giroik ez zenin 'ta lana gutxi zonin 'ta gio gu eskola joteko biño gu jenealin astuakin ni.Mendiburu Etxeburu, Teodora
Aipamena ikusi- Baai, goizin eliza, goizin jesten giñan zazpitako meza jenealin 'ta atetzen giñan ba , geo birian zeatzen genun, bos 'ta erditako, bos 'ta erditako Mendiburu Etxeburu, Teodora
Aipamena ikusiZazpitako meza entzun giokua berandu gelditzen eta zapitako meza jenealin eta bueltakun eunero esnia nola bajatzen ganun, astua hartu, astua lotzeko 'ta tokiya baldin bazen eta astua kargatu Mendiburu Etxeburu, Teodora