Apopiloak

- ...zittuzten, saldu hemen diru galantin 'ta ben herriyan etxe txar batzuk bazittuzten 'ta hara jonak dia, hara jonak asko.
- Kontazu Arroxa atzo kontatu zenina: nola hartu zenun apopilo...

- A bai. Hori?
- Familiya hua.
- Hori? Gaixua! Bueno hiru alaba bizi dia. Hiru alaba zittuzten. Hoi... beno, hemen...

Paxana saten ziyoten. Hemen lana itten zuten nekin fabrikan, eta gizona, asko torri zen bezela, hoi 're torri zen lan billa horren nik saten duten horren gizona, 'ta apopilo jarri zen hor, oaindik bizi da andria hura. Miño erren... hura 're bizi zen errentan.

'Ta geo apopilo zon tokiya hartan bazola tokiya 'ta be familiya karri ber zula. 'Ta be Faixan 'o horrek dirijitu zun nola 'ta, ekarri zittiñen, ya birian zozten eta geo saten yo etxeko andriak, etxeko andriak eyola utzitzen familiyik kartzen 'ta ya kampun zoztela.

'Ta ni lanetik itxea heldu nitzan 'ta san zin: "Señor Rosa..." nola heldu zin ben parajatik eta nik san niyon: "¿Por qué no llevas tú?" bera zaldite... "Porque mi marido es dueño y ni pensarlo. Y ya está en el camino" beno, beno. Nik san niyon:

"Biño nola hartuko ttut ba nik? Hoimbeste ume dauzkit neonek 'ta! Haik lo dozte gañea" hala zozten bezela. 'Ta geo pentsatu nun ne baitan: "Nik hoimbesteko itxia... Kanpun lotan... beno, beno...". Karri zittun, torri zin. Gaixuak!

Ikatzako trenan majinin torriyak izango zin, denak ikatxakin beltz-beltz iñak: hiru nexka 'ta senar-maztik. Beno, ne muttilak, umik, jaikizi nittun bi kuartutik, 'ta haik jakin ez, klaro! Haik nik lo itten nun kuartoa pasa, ne ohiyea 'ta, beno, jarri nitttun.

"Ta beno, oaiñ ordun nik in berko dut lurrin lo". Lurrin in niñen lo, nik, gaba hartan. Beste kuarto bat banakan hemen, jarri gabia, hutsa, gu 're honea torri berriyak giñan 'ta... urtebete... urtebete 'ro hola torri giñala. Eta...

miño zen emakume bat estimatu zuna in niyon faboria hura; geo ni begitik opetuta eunero klinika, ya ordun Errenteiyan bizi zen, eunero joten zen nena hura, ni garbitzea 'ta gauzak ittea. 'Ta gaixua... hemendik 'e jon zinin, saten zun gue seme batek:

"Entierrua hartuta near geyo in du Mercedesek gaur, bire guziya nearrez jon da" 'ta bai, hemen ez bazun 'e jateko nik beti prepatua 'ta "comele esto" 'ta, umiri prepatu 'ta. Berak dirua zuten. Ordun bostehun pezta errentan jarri 'ta lembiziko gauza... asko zen!

Lemiziko lana itten zunin errenta patu nei. Hillin asko zen bostehun pezta. Beak eskeiñi zin 'ta bueno... eta lau urte t'erdi pasa zittuzten eta geo nola sartu bainun Niessenin gizona. Niessenek in zittun obreruntzat 'ta itxiak, 'ta haitako bat hartu zuten 'ta han bizittu zin 'ta.

Geo hua, ez dakit zengatikan, utzi zuten 'ta beste toki batin eosi zittenen eta... oain dela urte pare bat 'o hil zin; gizona, 'ta andria lehenuo hil zen.