Lartaun: kultur elkartea baino gehiago

Nor Harreguy Agirrezabala, Xabier
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egina
Zinta OIA-080
Pasartea 0:47:38 - 0:51:25 (3' 47'')
Laburpena Gerraren ondoren, baina oraindik ere Francoren diktaduran, Lartaun elkartea sortu zen Oiartzunen. Kultur elkarte bezala sortu zen, baina herriko gizarte gaietan eta politika aldaketetan ere lan handia egin zuen. Besteak beste, Oiartzunen egin nahi zen fundizio lantegi handi baten proiektua atzera botatzea lortu zuen. Udaletxean eta Diputazioan ordezkaritza lortu zuten, baina kideetako batzuk kartzelan egon ziren.

Transkribapena

-'Ta geo hor hasi zinak nahiz 'ta oandikan Franco biziyik eon, biño haik hor Lartaunekin 'ta Oñatibia 'ta hoik hasi zin, 'o hoi nola hasi zen berriz pixka 't?
-Hoi, horko zea, motorra hasierakua zea izandu zen netzako Luxiano Arkale, Luxiano Arkale, attona ez dakit izautzen zun.
-Zer zen Arkale 'ta hoiken...?
-Atta. Arkale...
-Alkate eondu zenan atta? Ez?
-Ez, osaba, osaba. 'Ta haik hasi zin. Hura 'ta geo bestia Valverde 're bai, Antton Valverde. Antton Valverden atta.
-Atta, pintoria?
-Pintoria. Geo Leibar. Don Julio Barrutieta. Hoik, hoik izandu zin.
-Don Julio Barrutieta zein meikua?
-Meikua, bai. Hasiera batin, jakiña herriyan hoik zakaten pixka 't ez? 'Ta hoik jendia biltzeko indar pixka 't 'ta. Geo Oñatibia, Oñatibia 're ez dakit orduko torriya zen.
Igual bai e! Bintzat muimentua hoik arrankatu zuten. Geo Lartaun formatu 'ta hortik arrankatu zen. Aurreneko presidentia Don Julio izan du zen, Barrutieta. Don Julio Barrutieta.
Ni 're eondu nitzan hor tesorero 'ta ibilli nitzan ni 're. Bai.
-Biño gehiyena kultura, ez?
-Bai, bai.
-Politika biño gehiyo euskal kultura sustatzen?
-Kultura. 'Ta geo zea aillekatikan 'e bai, aiyuntamientu, bueno politika aillekatikan 'e, botaziyotan 'ta pixka 't muitzen zen 'ta presentatu, kultura izenakin e biño.
Presentatu 're bai aiyuntamientoa 'ta. Hemen aiyuntamientuk izandu zen. Ordun, behintzat, lan fuertia in zuten. Zea, Lezotikan 'o Orbegozo fundiziyua. Honea karri nahi zuten.
Geo Lezon jarri 'o Hernanin 'o ez dakit non jarri zuten, Obegozo fundiciones. Hoa nola da Mamuteko, poligono horta karri nahi zuten. 'Ta ordun Lartaunek lana kontra fuerte in zun. Hoi ez honea kartzeko.
Kontsegittu in zun bai! Bestela, fundiziyo horrek bai lana karko zula, biño zea txarra zela hoi, herriyantzako txarra zela, fundiziyo lan zakarra 'ta. Lan, lana ber genula biño beste lan estilo bat, lantegi klase batzuk eta. Ordun kontra in zuten 'ta aurrea ateko zen, bai.
-Ze ordun oandikan eongo zin, hoi, zuk leheno san zuna.
-Bai, bai. Arbelaitz 'ta.
-Botaziyoik gabe jartzen zinak.
-Bai, hoitako jendia, dena hoitako jendia. Hoitako jendia zen dena.
'Ta, biño, nik ez dakit herriya kontuko zuten fuerte 'ta atea in zuten..
-Biño atrebittu 're in ber zen garaiy hartan e!
-Bueno, bai atrebittu 're in ber zen biño ez dakit, ez dakit. Izango zen haimbesteiñoko, haimbesteiñoko posibilidadia izateko, ez dakit.
-Hoi da 'ta geo jende importantia meikuk eta
-Bai, bai, bai.
-Beti.
-'Ta geo Leibar hau 're, hau 're diputado eondu zen.
Kartzelan ibilli zen, biño diputado 're eon zen hoi. Hau 'ta beste hiru bat Estonda(?), biyek diputaziyun bastante gor itten zuten, jakiña,
politikan ez zin sartzen biño kartzelan eon zin geo. Ez dakit ze roillongatikan. Hamar bat eun pasa zittuzten kartzelan.
-Bai zerbaitte aittu badut, entrebixtan letua 'ro baut zerbaitt 'e bai.
-Hamar bat eun pasa zittun horrek 'e kartzelan garaiy haitan. 'Ta hoik 'e, hoik ez dakit, botaziyun sartuak izango zin hoik. Botaziyua bada dembo franko hasi zila e!
Zertik Arbelaitz bea 're. Hua zela 're botaziyuk itten zin 'ta.
-Franco hil 'ta nahiko auro.
-Bai, bai, bai. Urte mordoska bada!
-Setenta y cinco, setenta y seis 'o hola.
-Bai.
-Izango da.
-Nik ez dakit Arbelaitz kentzeko zein sartu zen ordun. Iñaki zeakua izango zen...
botaziyoa (?) jonta bintzat. Hura, urte asko zamazkin, biño berriz 'e presidente in zen. 'Ta haren kontra ate zin. Lartaunek lan asko in zun ordun harren kontra.
-Bai, bai.
-Botaziyun bai.