ane lardi enbil-k bidalia Ar, 09/29/2009 - 10:35-n
Kategoria gramatikala:
Adberbioa
Batuan:
Oso, zeharo, guztiz.
Aldaerak:
arrontin
Esanahia:
Gazteleraz:
Muy, completamente, totalmente.
| Ikusi | Aipamena | Hiztuna |
|---|---|---|
| Aipamena ikusi | soiñak genittun bañadorik. Zea, gerriño bustita. - Hola betik-gora iyo 'ta... - Mutillak arront lanzatuk, haik irai itten 'ta dena ikasi ziten putzulu zarra hoitan. Hortxe. | Manterola Arrieta, Maillolli |
| Aipamena ikusi | - Biño be harri propiyua yun ehun kilokua. - Biño geo semia Teodoro, arront ona zen harriya jasotzen. Ehun kiloko harriyakin arront ona. | Mitxelena Aranguren, Santos |
| Aipamena ikusi | - Ez, tokatu zen egualdiya xiku-xikua, hegohaizia zola. - Bai, bestela ez zon joteik, miño arront seko baizon. Geo itxian muturrak bai, miño geo pasa zen. | Mitxelena Aranguren, Santos |
| Aipamena ikusi | biñon zea, besti denak doktriña erderaz ''ta nik euskaraz. Eta... Apaiza Don Jose Luis Lekuona genun, arrontin apaiz ona, haundi bat. Enbil ttiki deitzen zin. Eta... Apaiz haundi bat, haundiya beziñ ona. Oiyartzungua zen eta... E... | Enbil Urdanpilleta, Maria Jesus |
| Aipamena ikusi | - 'Ta ikasketakin jende gutxik seittuko zun arrontin! - Bai. - Emakumik gutxiyo oaindik. | Enbil Urdanpilleta, Maria Jesus |
| Aipamena ikusi | alpargatak lepotik zintzilik eta beák hankutsik tortzen. - Ez hondatzetik. - Bai. Bai, bai, bai. 'Ta albarka, 'ta albarka baju hoi. Eta hoik arrontin hotzak. | Enbil Urdanpilleta, Maria Jesus |
| Aipamena ikusi | - Igeltseruk? - Han obran eta aitzeko. Geo haik guri "Zuzte hara, arront ongi eongo zazte, zuzte hara, zuzte hara!" 'Ta Bordazpiko Joxe 'ro harrek inondik 'e jon nahi zun 'ta hara jon giñan. | Lekuona Artsuaga, Enrike |
| Aipamena ikusi | Bai zea, itxian tokiyik ez zen! Biño attak ikusten zun ni jon ezkio, pues bea ezingo zula bakarrik eta nik... Nei lotu zin arront eta... Biño geo azken aldea gustoa. - Gustoa? | Harreguy Agirrezabala, Xabier |
| Aipamena ikusi | - Don Jose Luis tortzen zen. Bazen beste bat, Don Eustakio. Gaixtua zen arront. Harrei lurrin harri koxkorrak billu 'ta han belauneko jarrazi 'ta... Hua gaixtua zen. Biño Don Jose Luis 'ta hoik, ez, hoik pranko gizon onak zin. | Elizondo Lekuona, Domingo |
| Aipamena ikusi | 'Ta beti ni muti kozkorra. Zartayian gorri gorri gorri oliyotan ogiyak prentsatuta jarriko 'izkin, erreta, prejituta, ogiya prejittua, 'ta azukrikin bota 'ta haik paperin bildu 'ta: "Hala guazen Joxetxo, guazen zea, nekin!" 'Ta ni gustoa ordun! Gustoa bai. Ni Altxikin arront zea izaten nitzen. | Zabaleta Labandibar, Joxe |
| Aipamena ikusi | -Ez. -Hanako joko luzia 'ta. -Ez, ez, ez hua -Hoi ezzu izautu zuk... -Gaiñea lurra arron] txarra zen. Oan lurra ongi do, biño ordun kriston zuluak 'ta bai baizin. | Lardi Landa, Joxe Luix |
| Aipamena ikusi | -A bai e? -Hoik onak zin e! Arront onak hoik 'e. -'Ta hoik kampoa, len aittatu ttuzunak zue erarekuk 'ta hoik kampoa joten al zin? | Lardi Landa, Joxe Luix |
| Aipamena ikusi | -Lertu gabe geldittu, bai. 'Ta fusilatuk 'ta hola gotze al za zu? -Ni afusillatu hoi, arront ongi nitzan. Bueno hoixe, ezdakit zenbat urte izango nittun ba nik. -Lau? | Lardi Landa, Joxe Luix |
| Aipamena ikusi | -Béak bezelakuk? -Béak bezelakuk bai. Bo, bakarren batek manak 'o. 'Ta jartzen giñen soldaun atzin. 'Ta jakiña soldauk altoguk, gu umik arront. | Lardi Landa, Joxe Luix |
| Aipamena ikusi | 'Ta beti lo eskasiyan ibiltzen nitzan, jakiña gaztia 'ta beti oiyea joteko kontoik ez 'ta geo goizin jeikitzeko pereza 'ta. Arront goiz jeiki ber ardiyak billutzeko. Beti lo eskasiyak eta. Hala itxetik goitti, hola kaxko bat zen 'ta piñeiya 'ta han itten zuten asko lo illunabarrin biali jetsita. | Lardi Landa, Joxe Luix |
| Aipamena ikusi | -Jolin! -Itxuraz... -Ergoine ordun ze 'zango zen. Geoztik baia itxiak iñak 'ta zin pizarrak arront zarrak. Denak zarrak kompleto. Zein biño zein zarro. | Lardi Landa, Joxe Luix |
| Aipamena ikusi | -Bai, biño buf... gutxi. -Gutxi arront aleiya. -Bai. Geo gaiñea galezi in zuten. -Bai. Hoi ba sanidadik. 'Ta geo itten zuten esnia eaman 'ta zerri jana kartzen zuten. Leno san duguna, zerri jana. | Lardi Landa, Joxe Luix |
| Aipamena ikusi | -Bai, Portuuko Erramunek, Portuuko Erramunek bai. Bai... -Haik nombaitte zuten oittura bata bestiri kontatzeko 'ro. Zertik zekin ben, ben aittonan aittak 'ta pasatako gauzak. -Bi, mundu... Bai beak 'e halako personak dia, zeak baitia arront rektuk 'ta ixilak eta dia 'ta harrek geiyo. | Lardi Landa, Joxe Luix |
| Aipamena ikusi | Pixa depositotik hartu, porroka pixak eta tipula guziyak pixaz bete! Ala! Biñon, jon 'ta raka raka, 'ta hoi bakarra ez...! Sukaldea... Reketik oso lotsagabik zin, e! Sukaldea iyo, oliyua hartu, martxa! 'Ta Katalintxoko amona, arrontin salada zen, erderaz 'ta zean 'ta. | Iragorri Iriarte, Frantxiska |
| Aipamena ikusi | Ni sublebatu! Ez dakit, ez dakit nola ez ziten nei ordun jo! " Hik lotsik ez duk!" san niyon. "Familikuk bezela izaki eta ze apellido dun ne anaiyak galdezka ai yaz?" Hasten naz béakin enfrentatu, joko nun, e! Arrontin alteratuta! Ate zen Joxe Leon 'ta san zin: | Iragorri Iriarte, Frantxiska |
| Aipamena ikusi | - Hara! - Bai. Hoi arront ederki eondu zen arboldua! Eta geo halako zea etorri zen, embate gaixtu holako bat, denak hondatu zin! Geo berriyak jarriyak dia berriz denak! | Zubialde Olaskoaga, Kaxilda |
| Aipamena ikusi | - A...! Ordun gehinak... - 'Ta ordun bai, gaiñea gehina, eta hor ibiltzen giñan, kontentu aitzen giñan! Arront kontentu! Biño galtzen genunin, bagenun bat, near itten zuna! Aixiana, hua nearrez, saten geniyon: | Zubialde Olaskoaga, Kaxilda |
| Aipamena ikusi | Len san tzattuten bezela joteko 're, kompaziyo batea iual zen Villafrancan 'ta propiyo jon ber zunun. 'Ta ber tzu, hortako ber tzu arrontin itsutua, gustatzen zattuna erruz. Ez bazattu tira, gustatzen zertako jon ber tzu? | Lardi Landa, Joxe Luix |
| Aipamena ikusi | - Tarti hura arront gaixtua zen ibiltzeko. Oso, oso oso. Askotan person asko eroitzen zin han. Asko gaiña! - Bai, e? | Zubialde Olaskoaga, Kaxilda |
| Aipamena ikusi | - Txarrak? - U...! Txarrak! Baranda txarrakin 'ta arront difentik, arront difentik! Oso difentik! 'Ta gaiñekun hor zea kalia... Bai, Sekundinon bettiko kali hoi biri ona zen, hor zen hoben hobena biria! | Zubialde Olaskoaga, Kaxilda |
| Aipamena ikusi | Han soldauak jon 'men zin amona, amona ona 'men zen arront 'ta: "'Torri al zazte gizajuk?" eta "Bai, itxia erre ber dugu 'ta atea". "Bai, bai itxia erreko 'zute biño zuek gizajuk hondatuk eongo zazte 'ta zerbaitte prepatuko zaittuztet nik eta" | Irazu Apezetxea, Erramun |
| Aipamena ikusi | - Bai! Arront ongi zakaten itxia. Oso ederki! - 'Ta zer zakaten, baiñera antzeko zerbatte, 'hola? 'O... - Baiñera ez, (kuela) baten gisa, zea baten gisa, baiñera ez zen. | Zubialde Olaskoaga, Kaxilda |
| Aipamena ikusi | Hua 're han izaten 'men zen, hua mutil gazte-gaztia biño zea 'men zen balientia 'men zen gaztetan arront. 'Ta indartsua 'ta pizkorra gaiñea 'ta 'men zen 'ta. | Irazu Apezetxea, Erramun |
| Aipamena ikusi | 'Ta bueno han 'men zon 'ta near arront aixa itte zun 'ta nearrez han 'men zon 'ta. Han emakumia ttaka-ttaka-ttaka pasa 'men zen 'ta beitu 'men ziyon 'ta pasa 'ta aurrea. | Irazu Apezetxea, Erramun |
| Aipamena ikusi | Xoxa irazten baizuten haik 'ta umia oandikan, arront gaztia 'ta hala 'ta. Hemen beti aurrea baguazen 'ta san zin eun batin: | Irazu Apezetxea, Erramun |
| Aipamena ikusi | 'Ta geo beste batin berriz, handikan Burnaizira jon 'ta Burnaizitikan ordun 'e biajia in genin guk. Petr... Hilla da Petreneko Luix gizajua, bixi hutsa zen hua 're bixiya zen arront. | Irazu Apezetxea, Erramun |
| Aipamena ikusi | Pixkat lertzen hasten baldin baa, arront baldarra 'ta gaiñea eroi, ixui igual itten zu 'ta! Jo ze lana jartzen zen! | Irazu Apezetxea, Erramun |
| Aipamena ikusi | Jaimito, 'ta ttikitatik 'men zen arront alua. 'Ta neska kozkorrakin 'ta jostatzen ibilli nahi harrek. Jaimitok eta. Neska kozkorrak san 'men ziyoten: | Arbelaitz Sarasola, Rufino |
| Aipamena ikusi | Ordun gotu zin. Goizutatikan intsentsua zetzeko. Ez 'men zuten zeik 'ta Oiyartzuna biali zeak apaizak 'o handikan. "Sei zak Oiyartzunen arront erra bai 'men ttek! 'Ta eskakiyok hango bikaiyui Goizutako zeak esan dula 'ta utzitzeko" | Arbelaitz Sarasola, Rufino |
| Aipamena ikusi | -Goizutako hoik battute ... Badia ixtoiyak e Goizutakuk! -Goizutaku hoik ... Joe! -Xelebrik dia arrontin! Goizutarrak. 'Ta holako biaje luzia, Gorosketa! Gorosketaiño gotu zenin nahikua! Biaje erra! | Arbelaitz Sarasola, Rufino |
| Aipamena ikusi | Hala azkenin guriak torri ber izandu 'men zun. Bai, miño arront leku ona harrapatu 'men zun 'ta | Irazu Apezetxea, Erramun |
| Aipamena ikusi | Ikararri kontentu 'ta geo, euskaldunak geyo ba 'men zittun han 'ta haikin 'ta komei 'ta zeatzen 'men zen, pixkat juntatzen 'men zen, 'ta arront kontentu! BAi 'ta miño gio torri ber | Irazu Apezetxea, Erramun |
| Aipamena ikusi | -A... -'Ta bestia Antonio Korta. Errentikua. Motx bat. Euskaaz zail xamarra itten zun. Biño arront:8422] gizon ona zen. "Geldittu arte ez aldetu!" saten zun. | Pagadizabal Artola, Joxe |
| Aipamena ikusi | - Konzentratua do arrontin -(...) -Bailik eta... -Eyozu lanea joteko san ba! | Arbelaitz Sarasola, Rufino |
| Aipamena ikusi | "Asto ttiki bat ber nikek 'ta, asto ttiki bat ber nikek. 'Ta astua arront zahartu ziguk eta ez dik lan haundiya in ber izaten gue astuak. Olaizberritik Zulukoerrota esnia eaman! Beste lanik ez!" | Pagadizabal Artola, Joxe |
| Aipamena ikusi | -Zer da hondarkiya bezela? -Hondarkiya. -Karo. Bai arrontin zea zen. Mi-mi-mi-mihia. -Mihia, fiña. -Bai, loiya. | Pagadizabal Artola, Joxe |
| Aipamena ikusi | nei platano bat hola eroi zian meza maten ai giñala 'ta monja hua diximulo errian, atzin zea zun harrek rejilla bat, zea bitartian, bakarrikan monagilluk eta monjak eta ibiltzen zin. Monja hua jon 'ta platanua kendu 'ta sakristiyan eaman 'ta... Gu gaztetan arront... Boa! | Zabaleta Labandibar, Joxe |
| Aipamena ikusi | Geo ez, geo kambitu zen arront. Kamioi errak karri 'ta geo desbrozadora hoiyek laneako 'ta. Bueno! | Zabaleta Labandibar, Joxe |
| Aipamena ikusi | Eskapada errak bazin ordun mutikozkorrak! -Ordun bai, eskerrak zuk kusi zenittula! -'Ta... -'Ta haik zer zin arrontin gaztiak mutikozkorrak? | Zabaleta Labandibar, Joxe |
| Aipamena ikusi | Astua arront zerriya! -Asko ibilliya al za astuakin zu? -Ez... manduakin geiyo. -Manduakin geiyo... | Lardi Landa, Joxe Luix |
| Aipamena ikusi | -'Ta geo zuk hua gobernatzen al zenun itxian 'o? -Hoixe! Torri 'ta pasta 'zaten zun, 'ta hua kendu. 'Ta izerdittua baldin bazon zako zustako zakuk 'zaten zin, arront zerratuk 'ta hua gaiñin jarri. Ez plemoniya 'o ez harrapatzeko 'ta joe nola kuidatu, eskerrak harrei! | Lardi Landa, Joxe Luix |
| Aipamena ikusi | -Arront zea, oi pentsa zazu bizikera 'ta kusten bazen jesus! Bizikera 'ta. Eta... -Hau, itxi hau, zeakua zen. Torrekua, horkua zen. -Bai, Arbidena zen hau. | Irastortza Mitxelena, Joxe Luix |
| Aipamena ikusi | -Horkua. Hemen leno, hemen bizi zena Prantzira jon zin. 'Ta hau libratu zenin seittun san zin. Eta geo seittun torri giñan, etxia dena zarra arront zarra. 'Ta dena | Irastortza Mitxelena, Joxe Luix |
| Aipamena ikusi | - Nola izaten den e? - Bai , hara Joxemai 'ra gizajua nahiko zea , Maitxo 'ta Joxepa gaxua be zeakin 'ta, zu arront ondo zaude miño ondo do miño kuidatu 're hala itten du andriak e' ! | Irastortza Mitxelena, Joxe Luix |
| Aipamena ikusi | 'Ta jaia etorri aizu 'ta ilusiyo batekin, soiñeko loratu politta haik eta apargata txuriyak 'ta dantzan ibiltzeko 'ta zikintzen genittun 'ta garbittu 'ta pasta txuriyakin txurittu 'ta benga! Hurrengo iganddeko dantzan ibiltzeko berriz 'e. Biño ¡una juventud! Alegría eta arront politta pasa genun guk. Te digo la verdad. | Irastortza Mitxelena, Joxe Luix |
| Aipamena ikusi | Eta geo fan zitzaigun Zarauztik bestia. Arront emakume polita! Bai, 'ta hura xuabia zen e, biño iakurtzaille ona! Gauzak esplikatzeko 'ta. Guk ikasi genun pizarra Aranon hoixe! | Irastortza Mitxelena, Joxe Luix |
| Aipamena ikusi | Miño itxia, kale itxia bezela jarriya e baserriya! arront politta! 'Ta iyeltsero lana. 'Ta iyeltseru harrei ura itturritik karri bi baldekin eta masa in 'ta harrek masa hura zeatzeko nik karriya. | Irastortza Mitxelena, Joxe Luix |
| Aipamena ikusi | - La lan txarra arrontin e? 'Ta gañekun zer zen beste tokitan miño okiyo patua o'? okerro igual? - Bai ef ! Bai. Deskuentua bai amakiña't ta geyotik ! | Pagadizabal Artola, Joxe |